Του Σωτήρη Χιωτάκη,
Ουδέποτε άλλοτε, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ανθρωπότητα δεν βρισκόταν στο σύνολό της σε τέτοιον αναβρασμό. Γιατί λ.χ. γίνονταν πόλεμοι στην Κορέα, στο Βιετνάμ, στη Μέση Ανατολή, στην Κύπρο, στον Περσικό, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, ωστόσο υπήρχε πάντα μία “κόκκινη γραμμή”, η οποία τις περισσότερες φορές δεν ήταν άλλη από την διατήρηση μιας κεκτημένης κοινωνικής και οικονομικής ισορροπίας σε αυτό που έχουμε μάθει να λέμε “δυτικοευρωπαϊκό κόσμο”.
Όμως, αυτό το στοιχείο δεν υφίσταται πλέον! Οι κοινωνικές εντάσεις σε χώρες όπως η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ισπανία το αποδεικνύουν, η δε κατάρρευση των χρηματιστηρίων σε όλο τον κόσμο δείχνει την προεξόφληση του χειρότερου.
Είναι πολύ μεγάλο λάθος να νομίζει κανείς ότι δεν τον αφορά το γεγονός ότι στις αγορές όλου του κόσμου χάνονται αξίες πολλαπλάσιες του μεγέθους της ελληνικής οικονομίας. Τα συγκοινωνούντα δοχεία είναι πλέον περισσότερα παρά ποτέ – δεν νομίζω, για την ακρίβεια, ότι υπάρχει οποιοσδήποτε που μπορεί να μείνει ανεπηρέαστος – και όσο δεν έρχεται λύση, η πίεση για όλους μεγαλώνει.
Για παράδειγμα, οικονομίες όπως η κινεζική - η οποία αναπτύσσεται με ρυθμούς που συχνά η κεντρική διοίκηση φτάνει στο σημείο να θέλει να ανακόψει – καλούνται να πληρώσουν το μεγάλο τίμημα της πτώσης της κατανάλωσης στις δυτικές οικονομίες, όπου εκφράζονται πλέον φόβοι για νέα ύφεση.
Επιπλέον, ο “δράκος” έχει σημαντική έκθεση στο χρέος οικονομιών όπως οι ΗΠΑ. Το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ έναντι της Κίνας έφθασε τα 273 δισεκατομμύρια το 2010, ποσό που αποτελεί ιστορικό ρεκόρ, ενώ το Πεκίνο έχει καλέσει επανειλημμένα την Ουάσινγκτον να προστατεύσει τις επενδύσεις της Κίνας σε δολάρια, που εκτιμάται ότι συνολικά ξεπερνούν το 65% των κινεζικών συναλλαγματικών αποθεμάτων, που φτάνουν τα 3,2 τρισεκατομμύρια δολάρια και είναι τα μεγαλύτερα στον κόσμο.
Ακόμη και ο παράδεισος της Ελβετίας κλυδωνίζεται, καθώς η συνεχής ανατίμηση του φράγκου έχει οδηγήσει σε μεγάλες ζημιές εξαγωγικές εταιρείες κολοσσούς, όπως η ROL, η ABB και η Holcim.
Νομίζω ότι η κατάσταση βρίσκεται πολύ κοντά στο να χαθεί κάθε έλεγχος. Και όταν ο έλεγχος χάνεται, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις εξελίξεις. Ή, μάλλον, η Ιστορία έχει δείξει ότι συμβαίνουν τα χειρότερα.
Κι αν η απόσταση από το κραχ του 1929 έως τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν δώδεκα χρόνια – υπολογίζω από το 1929 έως την επίθεση των Ιαπώνων στο Περλ Χάρμπορ τον Δεκέμβριο του 1941 – ας έχουμε υπ’ όψιν μας πρώτον, ότι ο αναβρασμός κρατά ήδη τρία χρόνια και δεύτερον, ότι στην εποχή της επικοινωνίας, τα γεγονότα τρέχουν πολύ πιο γρήγορα.
Μακριά από εμένα οποιαδήποτε πρόθεση να το παίξω ξερόλας. Ίσα, ίσα, όσο μεγαλώνω, το σωκρατικό “εν οίδα, ότι ουδέν οίδα” νιώθω ότι ταιριάζει στην πορεία του κάθε ανθρώπου.
Αλλά παρακολουθώντας επί χρόνια αυτούς που σχεδόν πάντα δικαιώνονται για τις εξελίξεις – όπως λ.χ. ο οικονομικός αρθρογράφος Μάθιου Λιν – δεν μπορώ να μείνω αδιάφορος και να μην διαδώσω το μήνυμά τους: κόψτε χρήμα πριν είναι αργά!