ΤΟ ΧΑΟΣ. Τι είχε συμβεί, όμως, στη χώρα της Λατινικής Αμερικής; Πριν από μια δεκαετία η Αργεντινή εγκατέλειπε με τον πιο βίαιο τρόπο το πείραμα της σύνδεσης του εθνικού της νομίσματος με το δολάριο. Οι τράπεζες πάγωσαν τους λογαριασμούς καταθέσεων και η κυβέρνηση ανακοίνωνε ότι αδυνατούσε να εξυπηρετήσει το (κυρίως εξωτερικό) χρέος των 100 δισ. δολαρίων. Ταραχές ξέσπασαν σε πολλές πόλεις με τον κόσμο να εφορμά σε κυβερνητικά κτίρια και σούπερ μάρκετ, ενώ ο πρόεδρος της χώρας εγκατέλειψε το προεδρικό μέγαρο με ελικόπτερο.
Η
κρίση χτύπησε για πρώτη φορά την πόρτα της Αργεντινής το 1998. Η
σύνδεση του πέσο με το δολάριο σε ισοτιμία 1 προς 1 καθιστούσε αδύνατη
την τόνωση της χαμηλής ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μέσω μιας
υποτίμησης του εθνικού νομίσματος. Η σύνδεση των δυο νομισμάτων είχε
αποφασιστεί το 1991 με σκοπό να συγκρατηθεί ο υπερπληθωρισμός που
μάστιζε την οικονομία. Η συμφωνία απαγόρευσε στις Αρχές να κόψουν χρήμα
πέρα από τα αποθέματα. Η μόνη διέξοδος για να γεμίσουν τα κρατικά ταμεία
ήταν ο δανεισμός μέσω της έκδοσης κρατικών ομολόγων. Η ύφεση που
χτύπησε τις άλλοτε ασιατικές τίγρεις και στη συνέχεια τη Βραζιλία και τη
Ρωσία στα τέλη της δεκαετίας του 1990 ήταν αδύνατο να αφήσει
ανεπηρέαστη μια χώρα που βάσιζε μεγάλο μέρος της οικονομικής της
ευρωστίας στις εξαγωγές της. Η υποτίμηση που επέβαλαν στα νομίσματά τους
οι ανταγωνιστές της βύθισαν τα δημόσια έσοδα. Καθώς η ύφεση έφτανε και
στην Αργεντινή, η άνοδος των επιτοκίων δανεισμού κάθε άλλο παρά εγγυάτο
ομαλή έξοδο από την κρίση.
Ένα
πρώτο σχέδιο εξόδου από την κρίση που τέθηκε σε εφαρμογή τον Ιανουάριο
του 2000 σε συνεργασία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προέβλεπε αύξηση
της φορολογίας, ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας και μείωση των
δημοσίων δαπανών. Στόχος του σχεδίου ήταν το συμμάζεμα της οικονομίας
και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας προκειμένου να πεισθούν οι αγορές
να δανείσουν με καλύτερους όρους. Η προσπάθεια δεν απέδωσε τα
αναμενόμενα. Καθώς το δημοσιονομικό έλλειμμα διογκωνόταν και τα επιτόκια
δανεισμού αυξάνονταν, η Αργεντινή βγήκε από τις αγορές προσφεύγοντας
στο ΔΝΤ.
Η ΛΙΤΟΤΗΤΑ.
Το αντάλλαγμα στην οικονομική βοήθεια των 25 δισ. δολαρίων που δόθηκε
τον Νοέμβριο ήταν ένα νέο πρόγραμμα λιτότητας. Τέσσερις μήνες κι έναν
νέο υπουργό Οικονομικών αργότερα ο οποίος ανακοίνωσε τον στόχο του
«μηδενικού ελλείμματος», η οικονομία της Αργεντινής εξακολουθούσε να
βυθίζεται. Στο τέλος της χρονιάς το ΑΕΠ είχε συρρικνωθεί κατά 15%. Η
κυβέρνηση αδυνατούσε πλέον να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις της. Το ΔΝΤ
πάγωσε τη βοήθεια και η φυγή κεφαλαίων στο εξωτερικό εντάθηκε. Στις 23
Δεκεμβρίου του 2001, το Μπουένος Αϊρες κήρυξε στάση πληρωμών. Η έκρηξη
έμοιαζε σχεδόν αναπόφευκτη.
