Αυξάνονται τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης για "έξοδο" από τον Οργανισμό Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών, προκειμένου η σύνταξη να καταβάλλεται σε ηλικία 60 ετών με 40 χρόνια δουλειάς.Αναλυτικά παραδείγματα
Αυξάνονται τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης για "έξοδο" από τον Οργανισμό Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών, προκειμένου η σύνταξη να καταβάλλεται σε ηλικία 60 ετών με 40 χρόνια δουλειάς.
Αντιθέτως, αμετάβλητη παραμένει η διάταξη που επιτρέπει τη συνταξιοδότηση με 15ετία σε ηλικία 65 ετών.
Ειδικότερα, στα ταμεία των ελεύθερων επαγγελματιών (ΤΕΒΕ, ΤΑΕ και ΤΣΑ) τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης αυξάνονται κατά δώδεκα μήνες τον χρόνο, προκειμένου να πάνε από τα 35 στα 40.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως οι αλλαγές αυτές αφορούν άντρες και γυναίκες, καθώς στο ταμείο δεν υπάρχει ειδικό καθεστώς για τη συνταξιοδότηση των μητέρων.
Οπως τονίζει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, που ειδικεύεται σε θέματα εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου: κλειδί για την ταχύτερη έξοδο αποτελεί η αναγνώριση πλασματικών ετών ασφάλισης. Φέτος μπορούν να αναγνωριστούν τέσσερα χρόνια και σταδιακά θα φτάσουν τα επτά έτη.
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης των παλαιών ασφαλισμένων (μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1992) από τον Οργανισμό Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών.
OAEE-TEBE
Σύνταξη σε ηλικία 65 ετών με 15 έτη δουλειάς δικαιούνται οι ασφαλισμένοι στο ΤΕΒΕ, που μπήκαν στην αγορά εργασίας μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1992.
Εναλλακτικά μπορούν να αποχωρήσουν σε ηλικία 60 ετών, ωστόσο τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης αυξάνονται σταδιακά, έως ότου πάνε από τα 35 στα 40.
Σημειώνεται πως μέχρι το τέλος του 2010 οι ασφαλισμένοι στο ταμείο μπορούσαν να πάρουν σύνταξη με 37 χρόνια δουλειάς ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας.
Ωστόσο η διάταξη αυτή δεν έχει "ανανεωθεί" σε κανένα ταμείο.
Πρέπει να τονιστεί πως η σύνταξη που χορηγείται από το ΤΕΒΕ σε όλες τις περιπτώσεις είναι πλήρης.
Μειωμένη σύνταξη με μικρότερο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης δεν προβλέπεται για τους "παλαιούς" ασφαλισμένους, ενώ δεν υπάρχει για την κατηγορία αυτή καθεστώς πρόωρης συνταξιοδότησης για μητέρες ανηλίκων.
Οι ασφαλισμένοι στο ΤΕΒΕ πρέπει να γνωρίζουν πως:
Η σύνταξη υπολογίζεται με βάση τις ασφαλιστικές κατηγορίες στις οποίες έχει ασφαλιστεί ο ελεύθερος επαγγελματίας για όλη την περίοδο και όχι μόνο τα τελευταία χρόνια. Ετσι λοιπόν για κάποιον που θέλει να έχει καλύτερη σύνταξη, συμφέρει η ασφάλιση σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη κατηγορία για όσο το δυνατόν περισσότερα χρόνια.
Μετά τη συμπλήρωση των 30 ετών ασφάλισης και ακόμη περισσότερο μετά τη συμπλήρωση των 35 ετών ασφάλισης, προβλέπεται μεγάλη προσαύξηση της σύνταξης.
Συμφέρει λοιπόν τον ασφαλισμένο να παραμείνει στο ΤΕΒΕ όσο το δυνατόν περισσότερα χρόνια, για να πάρει καλύτερη σύνταξη.
ΟΑΕΕ-ΤΑΕ Οι ίδιες προϋποθέσεις για την "έξοδο" ισχύουν και στο Ταμείο Εμπόρων. Ετσι απαιτούνται 15 έτη ασφάλισης και η συμπλήρωση του 65ου έτους ή εναλλακτικά από 35 έως 40 έτη ασφάλισης (ανάλογα με το έτος θεμελίωσης δικαιώματος) και η συμπλήρωση του 60ού έτους.
Σημειώνεται πως:
Η σύνταξη υπολογίζεται με βάση τις ασφαλιστικές κατηγορίες στις οποίες έχει "υπαχθεί" ο ελεύθερος επαγγελματίας για όλα τα έτη και όχι μόνο εκείνα της τελευταίας περιόδου. Ετσι λοιπόν, για κάποιον που θέλει να έχει καλύτερη σύνταξη, συμφέρει η ασφάλιση στη μεγαλύτερη ασφαλιστική κατηγορία για όσο το δυνατόν περισσότερα χρόνια.
Η προσαύξηση της σύνταξης για τα χρόνια που διανύονται μετά τη συμπλήρωση του 35ου έτους είναι 5% για κάθε χρόνο και επομένως συμφέρει η παραμονή στην ασφάλιση του ταμείου στην περίπτωση αυτή.
OΑΕΕ-ΤΣΑ
Με 36 έτη ασφάλισης σε ηλικία 60 ετών γίνεται φέτος η "έξοδος" από το ταμείο. Εναλλακτικά οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να συμπληρώσουν 15 έτη δουλειάς και το 65ο έτος της ηλικίας τους.
Ούτε στο ΤΣΑ έχει "ανανεωθεί" η διάταξη που επιτρέπει τη συνταξιοδότηση με 37ετία ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας.
Η συγκεκριμένη διάταξη ισχύει μόνο γα όσους πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010.
Πέντε παραδείγματα για τη θεμελίωση δικαιώματος
Η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος παίζει ρόλο-κλειδί για τον καθορισμό του ορίου ηλικίας, ενώ τα πλασματικά έτη μπορούν να συμβάλουν στην ταχύτερη έξοδο. Το "Εθνος - Συντάξεις" δημοσιεύει χαρακτηριστικά παραδείγματα για τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης από τον Οργανισμό Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών.
1 Ασφαλισμένη στον ΟΑΕΕ έχει συμπληρώσει 31 έτη ασφάλισης. Είναι σήμερα 59 ετών. Πότε μπορεί να συνταξιοδοτηθεί;
Η εν λόγω ασφαλισμένη δεν έχει ακόμη θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Στον ΟΑΕΕ το δικαίωμα θεμελιώνετε με 35 έτη ασφάλισης.
Ετσι θα πρέπει να αναγνωρίσει εντός του 2011 τα 4 απαραίτητα πλασματικά έτη. Θα μπορεί τότε να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 60 ετών με συνολικά 36 έτη ασφάλισης.
2 Ασφαλισμένος του ΤΑΕ είναι 56 ετών και έχει συμπληρώσει στον ΟΑΕΕ 17 χρόνια. Εχει και 12 χρόνια στο ΙΚΑ. Είναι πατέρας 3 παιδιών, εκ των οποίων το ένα ανήλικο. Μπορεί να συνταξιοδοτηθεί;
Ο εν λόγω ασφαλισμένος δεν μπορεί να συνταξιοδοτηθεί, αφού είναι μόνο οι μισθωτοί δημόσιοι υπάλληλοι στους οποίους επεκτείνεται η σχετική ρύθμιση για τους γονείς ανηλίκων. Θα πρέπει να θεμελιώσει δικαίωμα με τις γενικές διατάξεις. Συγκεκριμένα το 2012 μπορεί να αναγνωρίσει 5 έτη από τα τέκνα και να συμπληρώσει 25ετία. Ετσι θα συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση του 60ού έτους της ηλικίας του και τουλάχιστον 37 ετών ασφάλισης.
3 Ελεύθερος επαγγελματίας με 27 χρόνια ασφάλισης είναι σήμερα 62 ετών. Ολα τα χρόνια στην ασφάλισή του είναι στον ΟΑΕΕ εκτός από ένα στο ΙΚΑ. Μπορεί άμεσα να συνταξιοδοτηθεί;
Ο επαγγελματίας του παραδείγματος δεν μπορεί να λάβει πλήρη σύνταξη με τον χρόνο ασφάλισης που έχει στην ηλικία που βρίσκεται. Για να συνταξιοδοτηθεί πρέπει να περιμένει το 65ο έτος της ηλικίας του.
Ομως καθώς έχει και χρόνο ασφάλισης στο ΙΚΑ, μπορεί να υποβάλει άμεσα αίτηση και αφού απορριφθεί από τον ΟΑΕΕ, να μεταβιβαστεί στο ΙΚΑ. Από το ΙΚΑ τότε θα λάβει μειωμένη σύνταξη άμεσα.
4 Ασφαλισμένος στο πρώην ΤΣΑ και σήμερα ΟΑΕΕ έχει συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας του και 19 έτη ασφάλισης. Τον συμφέρει να επιλέξει τις διατάξεις του ΤΣΑ ή του ΟΑΕΕ;
Για τους ασφαλισμένους επαγγελματίες οδηγούς δεν συμφέρει η επιλογή των διατάξεων του ΤΣΑ, όπως συμβαίνει με τους συναδέλφους τους του ΤΕΒΕ και του ΤΑΕ. Θα πρέπει επομένως ο εν λόγω επαγγελματίας για καλύτερο ποσό να επιλέξει τις νέες διατάξεις του ΟΑΕΕ.
5 Εταίρος με συμμετοχή σε ΟΕ είναι 56 ετών και έχει 35 έτη ασφάλισης, τα 29 στο ΙΚΑ. Γνωρίζει ότι δεν μπορεί να συνταξιοδοτηθεί άμεσα. Τι μπορεί όμως να κάνει ώστε να αποφύγει την παραμονή μέχρι τα 60;
Ο ασφαλισμένος του παραδείγματος μπορεί να αποφύγει την παραμονή μέχρι το 60ό έτος του εφόσον αλλάξει τον τελευταίο φορέα ασφάλισής του.
Εφόσον λοιπόν συμπληρώσει 300 ημέρες ασφάλισης στο ΙΚΑ και είναι αυτό ο τελευταίος του φορέας και αφού διακόψει τον ΟΑΕΕ, θα μπορεί να αιτηθεί συνταξιοδότησης στα 58 με 10.800 ημέρες (36 έτη).
Εάν όμως κάνει 500 ημέρες, τότε θα αποφύγει και τη διπλή υπηρεσιακή αλληλογραφία συντομεύοντας κάπως τον χρόνο απονομής της παροχής.
Παραμένει το όριο ηλικίας στα 60
Η συμπλήρωση 35 ετών ασφάλισης οδηγεί στη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Ετσι όσοι συμπλήρωσαν τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης μέχρι το τέλος του 2010, μπορούν να αποχωρήσουν σε ηλικία 60 ετών, χωρίς να επηρεαστούν από τις αλλαγές.
Από την 1η Ιανουαρίου της φετινής χρονιάς αυξάνονται σταδιακά τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης, έως ότου φτάσουν τα 40, αλλά δεν επηρεάζεται το όριο ηλικίας που παραμένει στο 60ό έτος.
Πλέον όσοι συμπληρώσουν τα 35 έτη μέσα στο 2011, θα κλειδώσουν το σχετικό δικαίωμα για να μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με συνολικά 36 έτη σε ηλικία 60 ετών. Ουσιαστικά όσο γρηγορότερα συμπληρωθεί εδώ η 35ετία, τόσο λιγότερα θα είναι και τα έτη ασφάλισης που θα απαιτηθούν.
Και εδώ χρησιμοποιούνται όλοι οι πλασματικοί χρόνοι ασφάλισης με την προσθήκη του χρόνου προεγγραφής (μέχρι 5 έτη).
Τι ισχύει για τη διαδοχική ασφάλιση
Για τους ασφαλισμένους διαδοχικά, που έχουν χρόνο στον ΟΑΕΕ αλλά εκτός αυτού και σε δεύτερο Ταμείο (συνήθως μισθωτών) ισχύουν τα εξής: είτε ο Οργανισμός είναι απονέμων είτε συμμετέχει τμηματικά στο ποσό της σύνταξης.
Εκτός από αυτές τις περιπτώσεις όμως υπάρχει και ειδικότερη διάταξη, σύμφωνα με την οποία, όταν ο ασφαλισμένος δεν πληροί τις προϋποθέσεις για την απονομή από τον Οργανισμό, τότε ο φάκελός του μεταβιβάζεται στον αμέσως προηγούμενο, ώστε να του απονεμηθεί από εκείνον η παροχή.
Ετσι όταν ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας του, όμως ελλείπουν έτη ασφάλισης για τη συμπλήρωση των 35, αλλά έχει και χρόνο σε άλλο Ταμείο, δύναται να αιτηθεί συνταξιοδότησης από τον ΟΑΕΕ. Ο Οργανισμός θα κρίνει ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για να αποδώσει παροχή και θα μεταβιβάσει στον προηγούμενο φορέα, ο οποίος και θα εκδώσει τη σχετική απόφαση, εφόσον ο ασφαλισμένος πληροί τις δικές του προϋποθέσεις (π.χ. συνολικά 4.500 ημέρες).
Για την ενεργοποίηση της διαδικασίας αυτής θα πρέπει ο ασφαλισμένος να έχει συμπληρώσει οπωσδήποτε το κατώτερο όριο ηλικίας απονομής σύνταξη από τον Οργανισμό, που είναι το 60ό. Σε κάθε άλλη περίπτωση, ο φάκελος τίθεται στο αρχείο. Οσον αφορά τον χρόνο ασφάλισης που πρέπει να έχει στον δεύτερο φορέα ο ασφαλισμένος, αρκεί και μία ημέρα.
Ο υπολογισμός της σύνταξης σε αυτές τις περιπτώσεις γίνεται τμηματικά, σύμφωνα με τις διατάξεις για τη διαδοχική, με απονέμοντα φορέα, όμως, πλέον τον δεύτερο, στον οποίο και έχει μεταβιβαστεί ο φάκελος.
Η συγκεκριμένη επιλογή ευνοεί ασφαλισμένους με μέσο χρόνο ασφάλισης 20 έτη που έχουν ήδη φτάσει στα 60 και δεν μπορούν -ενώ το επιθυμούν- να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη σύνταξη από τον ΟΑΕΕ.
Πηγή: Εφημερίδα “Έθνος” - Ένθετο Συντάξεις
