Όταν το μέλος του δ.σ. της ΕΚΤ, Lorenzo Bini Smaghi, πριν από μερικές εβδομάδες χαρακτήρισε την αναδιάρθρωση του χρέους «πολιτική και οικονομική αυτοκτονία», εξέφραζε μια ανησυχία που είναι πολύ ευρύτερη από την επίδραση που θα είχε στον ισολογισμό της ΕΚΤ και στην χρηματοοικονομική σταθερότητα στην περιοχή.
Στην ουσία, ο Bini Smaghi υπονοούσε ότι η συμφωνία για το ESM, θα δημιουργήσει μια ευρωζώνη που δεν ανταποκρίνεται στο όραμά του για το πώς θα έπρεπε να μοιάζει η περιοχή. Και σε μια αποκαλυπτική ομιλία του την προηγούμενη εβδομάδα, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Trichet, κατέστησε σαφές πως η αντίθεσή του σε μια αναδιάρθρωση του χρέους, έχει πολιτική όπως και οικονομική διάσταση.Η JP Morgan Chase με ανάλυσή της προσπαθεί να δώσει μια ευρύτερη εικόνα σχετικά με το ενδεχόμενο μιας αναδιάρθρωσης χρέους στην ευρωζώνη και την πολιτική που ακολουθεί η ΕΚΤ.
Για τους Ευρωπαίους που θα ήθελαν να δουν την περιοχή να συνεχίζει σε ένα μονοπάτι ακόμη πιο στενής ένωσης, αυτό που φοβούνται περισσότερο είναι να αφήσουν μια τέτοια σοβαρή κρίση να πάει χαμένη. Η τρέχουσα κρίση έχει οδηγήσει σε σειρά μεταρρυθμίσεων στη διακυβέρνηση που ενισχύει την de jure θεσμική δομή που εμφανίστηκε στην ευρωζώνη από την ημέρα ίδρυσής της το 1999.
Οι μεταρρυθμίσεις αυτές πρέπει να είναι μεγάλη απογοήτευση για όσους θέλουν να δουν ένα μεγαλύτερο βαθμό πολιτικής ενοποίησης στην περιοχή. «Και αυτή η προοπτική, κατά την άποψή μας, βοηθάει ώστε να γίνει κατανοητή η θέση της ΕΚΤ σχετικά με την αναδιάρθρωση του χρέους».
Η αρχική δομή για τη δημοσιονομική πολιτική στην ευρωζώνη, απέτυχε ξεκάθαρα κατά την πρώτη δεκαετία εφαρμογής της. «Αν και είναι δίκαιο να παραδεχτούμε ότι η τρέχουσα κρίση δεν προκλήθηκε εξ ολοκλήρου από ανάρμοστη δημοσιονομική συμπεριφορά, ο συνδυασμός του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και της Συνθήκης του Μάαστριχτ, σίγουρα δεν τη διασφάλισε. Σύμφωνα με την άποψή μας, ούτε οι αγορές ούτε οι κυβερνήσεις πίστευαν ότι η αναδιάρθρωση του χρέους θα εμφανιζόταν ως η ύστατη κύρωση για ένα κράτος που απέτυχε να διατηρήσει ένα βιώσιμο επίπεδο χρέους».
Στη συμφωνία του Μαρτίου με τις μεταρρυθμίσεις στη διακυβέρνηση, οι πολιτικοί της ευρωζώνης απάντησαν στις αποτυχίες της πρώτης δεκαετίας της ΟΝΕ, διευρύνοντας και ενδυναμώνοντας τη δομή διακυβέρνησης και καθιερώνοντας ένα μόνιμο μηχανισμό επίλυσης κρίσεων.
Αν και η νέα δομή θα μπορούσε να αποδώσει επί της αρχής σε ένα μελλοντικό σταθερό καθεστώς, είναι ξεκάθαρο πως δεν είναι όλοι ευχαριστημένοι στην ευρωζώνη. Τις τελευταίες εβδομάδες, αρκετά μέλη του δ.σ. της ΕΚΤ έχουν μιλήσει ανοιχτά κατά της ιδέας της αναδιάρθρωσης, και εμφανίζονται αντίθετοι σε κάθε είδος αναδιάρθρωσης χρέους.
Δηλώνοντας ότι η αναδιάρθρωση κρατικού χρέους δεν θα ήταν αποδεκτή στις λειτουργίες ανοιχτής αγοράς της ΕΚΤ, η κεντρική τράπεζα μοιάζει να αντιτίθεται στην βασική αρχή του ESM, η οποία καθιστά την αναδιάρθρωση ως την ύστατη τιμωρία για ένα κράτος που αποτυγχάνει να διατηρήσει το βιώσιμο του χρέους του.
Οπωσδήποτε, οι ενστάσεις της ΕΚΤ στην αναδιάρθρωση είναι ευρείας αιτιολόγησης. Εκφράζει ανησυχίες για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα στην περιοχή ως σύνολο, ανησυχία για την ακεραιότητα του δικού της ισολογισμού, και ανησυχεί για το πώς η ενιαία κεφαλαιαγορά μπορεί να υπονομευθεί. Ανησυχεί ακόμη για την δέσμευση που έχει ότι η κεντρική τράπεζα πρέπει να δανείζει μόνο όταν υπάρχουν τα κατάλληλα collateral.
«Ωστόσο, αυτές οι οικονομικές και χρηματοοικονομικές ενστάσεις από μέλη του δ.σ., υποδηλώνουν μια αντίθεση στη δομή του ESM καθώς θα δημιουργούσε μια διαφορετικού είδους πολιτική ενοποίηση από αυτή που θα ήθελαν να δουν: την ευρωζώνη να συνεχίζει στο δρόμο μιας ακόμη πιο στενής ένωσης που «υποσχέθηκε» η Συνθήκη της Ρώμης το 1957».
Κάποιες ενδείξεις προς αυτή την κατεύθυνση υπάρχουν ήδη από διάφορες ομιλίες μελών της ΕΚΤ τις τελευταίες εβδομάδες, αλλά η πιο ξεκάθαρη έκφραση ήρθε από τον πρόεδρο Trichet την προηγούμενη εβδομάδα στο Άαχεν.
Μίλησε άμεσα για το ζήτημα των συνεπειών που θα είχε η αποτυχία ενός κράτους να εμφανίσει την κατάλληλη δημοσιονομική πολιτική. Ενώ το ESM προβλέπει ότι η αναδιάρθρωση του χρέους θα πρέπει να είναι αυτή η συνέπεια, ο Trichet έχει διαφορετική άποψη. Δηλώνει: «Μήπως πάμε πολύ μακριά εάν οραματιζόμασταν, σε ένα δεύτερο επίπεδο, να δώσουμε στις αρχές της ευρωζώνης βαθύτερο και πιο επιτακτικό λόγο στη διαμόρφωση της οικονομικής πολιτικής μιας χώρας, εάν αυτή παραστρατήσει; Μια άμεση επίδραση, μεγαλύτερη και ευρύτερη από την ενισχυμένη εποπτεία επιτήρησης που προβλέπεται σήμερα»;
Και συνεχίζει η JP Morgan Chase επισημαίνοντας ότι «στην πραγματικότητα, ο Trichet μιλάει για απώλεια δημοσιονομικής κυριαρχίας για αυτές τις χώρες που δεν υπακούουν στους δημοσιονομικούς κανόνες της περιοχής. Εάν η ΕΚΤ πετύχει στην προσπάθειά της να αποτρέψει κάθε είδος αναδιάρθρωσης βραχυπρόθεσμα, η περιοχή πράγματι θα κινηθεί προς την κατεύθυνση που θέλει ο Trichet. Εάν οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας συνεχίσουν να εξυπηρετούνται μέσω επίσημης στήριξης, τότε δεν θα περάσει πολύ ώρα από όταν οι επίσημες υποχρεώσεις της υπερβούν το χρέος της αγοράς. Σε αυτό το σημείο, η αναδιάρθρωση του χρέους δεν θα αποτελεί πλέον μια αποδοτική τιμωρία και η περιοχή θα πρέπει να ανταποκριθεί άμεσα στο θέμα της δημοσιονομικής κυριαρχίας».
Πηγή:www.capital.gr
