Πρέπει οι Ελληνες, οι Ισπανοί, οι Πορτογάλοι, και άλλοι Ευρωπαίοι να
αγκαλιάσουν ένα πρόγραμμα λιτότητας που τους έχει επιβληθεί επειδή η
επικρατούσα άποψη στην Γερμανία και σε άλλες βόρειες χώρες τους θεωρεί
άσωτους και τεμπέληδες; Τέτοιοι χαρακτηρισμοί δημιουργούν μίση και
διχασμούς, ακριβώς τη στιγμή που χρειάζεται ενότητα. Ειδικά η Ελλάδα,
χρειάζεται τώρα έναν τρόπο για να συνδέσει το παρελθόν με το μέλλον της.
Ως το λίκνο της πρώτης δημοκρατίας του κόσμου, η Ελλάδα χρειάζεται
σύμβολα εθνικής ανανέωσης.
Ολοι οι αναγνώστες στη Δύση συναντούν για πρώτη φορά τον κόσμο της
Μεσογείου μέσα από τον Ομηρο: τα νησιά και τις ακτές και τους λαούς που
συνδέονται με τη διπλωματία, το εμπόριο και τα πλοία. Η Ελλάδα θα
μπορούσε να ξαναγίνει πυλώνας ενός τέτοιου κόσμου, χρησιμοποιώντας τη
σημερινή κρίση της για να οικοδομήσει ένα νέο μέλλον.
Αυτό το όραμα είναι πιο εύλογο από όσο θα φανταζόταν κανείς. Εκτιμάται
ότι τα κοιτάσμα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, στα ανοιχτά των
ακτών της Ελλάδας στο Αιγαίο και στο Ιόνιο, είναι αρκετά για να
προμηθεύσουν ολόκληρο τον κόσμο επί έναν χρόνο, και μακροπρόθεσμα αρκούν
για να μεταμορφώσουν την οικονομία της Ελλάδας και ολόκληρης της
περιοχής.
Αλλά η πολιτική παρεμβαίνει, όπως πάντα. Ολες οι χώρες που εμπλέκονται
(Ελλάδα, Κύπρος, Τουρκία, Ισραήλ, Λίβανος) έχουν διαμάχες και πολιτικές
διαφωνίες.
Ο πλούτος, οι θέσεις εργασίας, και η ανάπτυξη που θα μπορούσαν να
απολαύσουν όλες οι χώρες της περιοχής λόγω της υπεύθυνης εκμετάλλευσης
της ενέργειας κινδυνεύουν να μπλοκαριστούν από την επιμονή του καθενός
να πάρει ό,τι πιστεύει ότι δικαιούται και από την άρνηση να έχουν
πρόσβαση οι εχθροί του.
Ετσι, το όραμα για μία Μεσογειακή Κοινότητα Ενεργείας μπορεί να φαίνεται
καταδικασμένο. Και όμως, τον Ιούλιο συμπληρώνονται 60 χρόνια από την
έγκριση της Συνθήκης των Παρισίων, η οποία δημιούργησε την Ευρωπαϊκή
Κοινότητα Ανθρακα και Χάλυβα (EKAX) μεταξύ της Γαλλίας, της Γερμανίας,
της Ιταλίας, του Βελγίου, της Ολλανδίας και του Λουξεμβούργου, μόλις έξι
χρόνια μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Στη διάρκεια των προηγουμένων 70 ετών, Γερμανία και Γαλλία είχαν κάνει
τρεις ολέθριους πολέμους η μία εναντίον της άλλης, εκ των οποίων οι
τελευταίοι δύο κατέστρεψαν τις οικονομίες της Ευρώπης και αποδεκάτισαν
τον πληθυσμό της. Παρ' όλα αυτά ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ρομπέρ
Σουμάν, με τη βοήθεια του συμβούλου του Ζαν Μονέ, ανακοίνωσαν ένα σχέδιο
για την δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ανθρακα και Χάλυβα, το
1950, μόλις πέντε χρόνια μετά την αποχώρηση του γερμανικού στρατού από
το Παρίσι. Η ΕΚΑΧ έγινε ο πυρήνας της Ευρωπαϊκής Ενωσης του σήμερα.
Το Σχέδιο Σουμάν χρειάστηκε μια δεκαετία για να εφαρμοστεί. Αλλά έδωσε
στους Ευρωπαίους, μετά τον πόλεμο και την οικονομική καταστροφή, ένα
θετικό όραμα για ένα νέο μέλλον, κάτι που χρειάζονται τώρα απεγνωσμένα η
Ελλάδα και η Κύπρος.
Οι ηγέτες της Ευρώπης δεν θα ξεπεράσουν αυτή την κρίση σφυροκοπώντας
τους πολίτες τους με ζοφερές απαιτήσεις για λιτότητα. Πρέπει να κάνουν
συγκεκριμένα βήματα, με την Ελλάδα ως ισότιμο εταίρο, και να
δημιουργήσουν ένα όραμα για πραγματικά οφέλη από μια ανανεωμένη ΕΕ. Η
ενωμένη Ευρώπη χρειάζεται σήμερα νέους Σουμάν και Μονέ.
* Η Αν-Μαρί Σλότερ είναι καθηγήτρια Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων στο αμερικανικό πανεπιστήμιο Πρίνστον.
http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=463742&h1=true
