Στις πιο δύσκολες στιγμές της από την τουρκική εισβολή του 1974, η Κύπρος βρίσκει έναν τουλάχιστον απρόσμενο σύμμαχο. Η “φιλική” -για τα δεδομένα των συνθηκών, τουλάχιστον- στάση του Λουξεμβούργου απέναντι στη Λευκωσία προκαλεί, εκ πρώτης όψεως εντύπωση. Μια πιο προσεκτική ματιά δείχνει ότι το δουκάτο έχει κάθε λόγο να ανησυχεί για την τύχη της Κύπρου και των τραπεζών της.
Οι ομοιότητες των οικονομιών της Κύπρου -το “λανθασμένο επιχειρηματικό μοντέλο” για το οποίο τόσα έχουν πει η Merkel και ο Schaeuble- και του Λουξεμβούργου αποτυπώνονται ξεκάθαρα στα νούμερα. Τόσο ξεκάθαρα ώστε πολλοί ήδη αναρωτιούνται: Μετά την Κύπρο, θα έρθει η σειρά του Λουξεμβούργου;
Η Ευρωζώνη πρέπει να βρει μια συμφωνία για τη διάσωση της Κύπρου το βράδυ της Κυριακής, προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα της Ευρωζώνης, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών του Λουξεμβούργου, Luc Frieden, εν όψει του κρίσιμου Eurogroup.
Οι δηλώσεις του δεν θύμιζαν σε τίποτα τον σκληρό τόνο που χρησιμοποίησαν οι υπόλοιποι υπουργοί Οικονομικών. Ο Γερμανός ομόλογός του, Wolfgang Schaeuble, για παράδειγμα, δήλωσε ότι την τελευταία εβδομάδα δεν έχει γίνει καμία πρόοδος, και τόνισε ότι οι Κύπριοι πρέπει να δείξουν ρεαλισμό, για να βρεθεί μία λύση.
“Εδώ παίζονται πολύ περισσότερα από την Κύπρο. Παίζεται η σταθερότητα της Ευρωζώνης, και για αυτό πρέπει να βρούμε μία λύση μαζί”, είπε ο Frieden. Και τόνισε ότι παρότι είναι σαφές ότι ο κυπριακός τραπεζικός κλάδος θα αλλάξει πολύ μετά τη συμφωνία διάσωσης, εντούτοις, είναι σημαντικό να επιβιώσουν όσες περισσότερες κυπριακές τράπεζες γίνεται.
Ο Schaeuble έχει μάλλον διαφορετική άποψη. Για εκείνον, ο κυπριακός τραπεζικός τομέας είναι υπερμεγέθης. Και αυτό πρέπει να αλλάξει άμεσα.
Η αλήθεια είναι ότι ο τραπεζικός κλάδος της Κύπρου, με 47 δισ. ευρώ σε καταθέσεις, είναι υπερδιπλάσιος του μεγέθους της κυπριακής οικονομίας, που αγγίζει τα 18 δισ. ευρώ.
Τι έχει να πει, όμως, ο κ. Schaeuble για τις άλλες 10 ευρωπαϊκές χώρες που έχουν μεγαλύτερο τραπεζικό κλάδο από το μέγεθος της οικονομίας τους;
Τα στοιχεία δείχνουν ότι στην πραγματικότητα, η χώρα με το μεγαλύτερο σχετικό πρόβλημα δεν είναι η Κύπρος, αλλά το Λουξεμβούργο. Το μικροσκοπικό κρατίδιο έχει οικονομία ύψους 44 δισ. ευρώ, αλλά ο τραπεζικός του κλάδος μετρά καταθέσεις 227 δισ. ευρώ! Ουσιαστικά, οι καταθέσεις του τραπεζικού του συστήματος είναι υπερπενταπλάσιες του ΑΕΠ.
Στη Μάλτα, μία οικονομία 7 δισ. ευρώ, οι τραπεζικές καταθέσεις αγγίζουν τα 12 δισ. ευρώ. Υψηλές καταθέσεις, ως προς το ΑΕΠ τους, εμφανίζουν ακόμα η Ολλανδία, η Ισπανία, το Βέλγιο και η Πορτογαλία. Ακόμα και στη Γερμανία, οι καταθέσεις των 3,1 τρισ. ευρώ ξεπερνούν το ύψος του ΑΕΠ της χώρας.
Μήπως θα πρέπει όλες αυτές οι χώρες να ανησυχούν, καθώς η φορολόγηση των καταθέσεων στην Κύπρο αποτελεί ένα επικίνδυνο προηγούμενο για κάθε χώρα με υπερτροφικό τραπεζικό κλάδο και επισφαλή δημοσιονομική θέση;
Μελέτη της Goldman Sachs υπολογίζει ότι εάν, για παράδειγμα, η Ισπανία επέβαλε φόρο 8,5% στις καταθέσεις, θα μπορούσε να συγκεντρώσει 129 δισ. ευρώ. Πρακτικά, θα αποπλήρωνε το 15% του δημοσίου χρέους της, με μία κίνηση. Αντίστοιχα, με ένα φόρο 8,5% στις καταθέσεις, η Πορτογαλία θα συγκέντρωνε 18 δισ. ευρώ.
Όμως, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Ακόμα και μία μόνο περίπτωση φορολόγησης καταθέσεων κλονίζει για πάντα την εμπιστοσύνη καταθέτη-τράπεζας πάνω στον οποίο έχει οικοδομηθεί το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα. Δεν είναι τυχαίο ότι οι Ευρωπαίοι δεν ήθελαν σε καμία περίπτωση να “αγγίξουν” τις εγγυημένες καταθέσεις (δηλαδή αυτές που είναι ύψους έως 100.000 ευρώ).
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η κυπριακή κρίση άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στην οικονομική ιστορία της Ευρωζώνης. Συνέδεσε τα δημόσια οικονομικά και τα οικονομικά του τραπεζικού κλάδου. Και αυτό αλλάζει για πάντα τους όρους του παιχνιδιού. Το Λουξεμβούργο, με το δανεισμό των τραπεζών του να είναι 22πλάσιος του ΑΕΠ της χώρας, έχει πολλούς λόγους να παρακολουθεί από πολύ κοντά τις εξελίξεις στην Κύπρο.
