Υπό την πίεση της ιστορικών διαστάσεων οικονομικής κρίσης και με κατά περίπτωση αφορμές που – στην πλειονότητά τους – προσφέρονται με τη μορφή σκανδάλων διαφθοράς, η μια κυβέρνηση καταρρέει μετά την άλλη.
Τα προγράμματα λιτότητας διαδέχονται το ένα το άλλο και, όπου αμφισβητούνται οδηγώντας στην πτώση τούς – τύποις – κυβερνώντες, αντικαθίστανται με… ακόμη σκληρότερη λιτότητα. Σε περίπτωση διαφαινόμενης «εκτροπής»...
Η κυβέρνηση «παύεται» – στην ουσία – των καθηκόντων της και ακολουθεί η υπογραφή του «μνημονίου». Η συνέχεια είναι, λίγο - πολύ, γνωστή… τουλάχιστον σε εμάς και σε όσους βρίσκονται ήδη στο στάδιο της «εξόντωσης». Οι υπόλοιποι ακόμη ελπίζουν και συνεχίζουν να ερμηνεύουν ως «μεταφυσικές» τις κραυγές όσων προσπαθούν να τους προειδοποιήσουν ότι… «βλέπουν τον θάνατό τους!».
«Σικέ» παιχνίδι
Οι πολιτικές ανατροπές είναι καταιγιστικές. Ωστόσο, ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις που οι λαοί δείχνουν διάθεση αμφισβήτησης του στάτους κβο. Όχι επειδή είναι ικανοποιημένοι με αυτό, αλλά επειδή το πρώτο αντανακλαστικό τους είναι να ακολουθήσουν την «πεπατημένη», που οδηγεί στην «εναλλαγή» των παραδοσιακών δυνάμεων στην εξουσία.
Αφού διαπιστώσουν όμως ότι η… εναλλαγή των γνωστών κομμάτων στην κυβέρνηση δεν επιφέρει την αναμενόμενη αλλαγή πολιτικής ή, ακόμη, αφού δοκιμάσουν την – πολιτικά ισοπεδωτική για τα παραδοσιακά κόμματα εξουσίας – «τεχνοκρατική» εκδοχή, όπως έγινε στην Ελλάδα και στην Ιταλία, τότε μόνο οι πολίτες αρχίζουν να αναζητούν άλλους δρόμους.
Όταν λοιπόν φτάνουμε σε αυτό το «στάδιο», αντιλαμβανόμαστε ότι βρισκόμαστε ακόμη… μακριά από την κοινωνική αφύπνιση. Και αυτό διότι το παραδοσιακό «σύστημα», υποβοηθούμενο και κατευθυνόμενο πλέον από τις Βρυξέλλες, θα κάνει τα πάντα (αρχίζοντας από τη συμμαχία με τους πάλαι ποτέ ορκισμένους εχθρούς του) προκειμένου να αναχαιτίσει αυτό που αντιλαμβάνεται ως ασύμμετρη λαϊκή «απειλή».
Σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε στην Ελλάδα σήμερα, έχοντας αλλάξει τρεις πρωθυπουργούς τα τελευταία τρία χρόνια και έχοντας προκαλέσει ταραχή στις Βρυξέλλες με τα προηγούμενα εκλογικά αποτελέσματα.
Κάπου εκεί βρίσκονται και οι Ιταλοί… που τόλμησαν να στραφούν στον Μπέπε Γκρίλο εξοργίζοντας την Ε.Ε. Οι άλλοι ακόμη έρχονται. Οι Ισπανοί έδιωξαν κακήν κακώς τον σοσιαλιστή Θαπατέρο, για να φέρουν τον… συντηρητικό Ραχόι, που άνοιξε διάπλατα την πόρτα στις νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις. Οι Πορτογάλοι ανέτρεψαν τον σοσιαλιστή Σόκρατες, που «οδήγησε» τη χώρα στο μνημόνιο, και τον αντικατέστησαν με τον συντηρητικό Κοέλιο, που το… εφαρμόζει με περίσσιο ζήλο.
Πριν από λίγες εβδομάδες, η κρίση «έφαγε» τον κεντροδεξιό Βούλγαρο πρωθυπουργό Μπόικο Μπορίσοφ και οι πρόωρες εκλογές θα φέρουν στην εξουσία είτε το παραδοσιακό αντίπαλο δέος της Κεντροαριστεράς (το οποίο κυβερνούσε μέχρι το 2009 και δεν έδειχνε διάθεση σύγκρουσης με την έξωθεν επιβεβλημένη λιτότητα) είτε… έναν μεγάλο συνασπισμό που θα συνεχίσει στον «γνωστό» δρόμο.
Το τελευταίο «θύμα» της λιτότητας ήταν η κεντροδεξιά κυβέρνηση της Σλοβενίας... ενός «άριστου» μέχρι πρότινος μαθητή της Ε.Ε., που δεν δίσταζε ακόμη και να κουνήσει το δάχτυλο στην Αθήνα το 2009 για την κατάσταση των δημοσιονομικών της και τη... διαφθορά.
Το «αγαπημένο» παιδί των Βαλκανίων (για το Βερολίνο), που μπήκε με τυμπανοκρουσίες στην Ε.Ε. το 2004 και στο ευρώ το 2007 και του οποίου διαφήμιζαν την «υγιή οικονομία», δεν άργησε να βρεθεί στο στόχαστρο των αγορών όταν, μεταξύ άλλων, ξεφούσκωσε η αγορά των ακινήτων.
Ο (τέως) πρωθυπουργός, Γιάνες Γιάνσα, απάντησε με λιτότητα και, δείχνοντας την Ελλάδα, προειδοποιούσε τους πολίτες ότι «οποιαδήποτε σλοβενική κυβέρνηση θα είναι πιο ήπια και από την πιο ήπια τρόικα». Ωστόσο, παρά το τσεκούρι σε μισθούς και συντάξεις και τις απολύσεις των δημοσίων υπαλλήλων… η ύφεση άγγιξε το 2,4% το 2012 και φέτος προβλέπεται να κινηθεί στα ίδια επίπεδα, ενώ η ανεργία τραβάει την ανηφόρα αγγίζοντας το 13%. Στις Βρυξέλλες «διέγνωσαν» ήδη το πρόβλημα: η Σλοβενία, είπαν, δεν έκανε αρκετές ιδιωτικοποιήσεις.
Εργασιακός μεσαίωνας
Στη Σλοβενία το ποτήρι ξεχείλισε όταν ο Γιάνες αρνήθηκε να δικαιολογήσει τις ακατανόητα υψηλές καταθέσεις του. Οι σύμμαχοί του απέσυραν τη στήριξή τους οδηγώντας τον στην έξοδο. Η ηγέτης των σοσιαλιστών, Αλένκα Μπράτουσεκ, που ανέλαβε να σχηματίσει κυβέρνηση, διαμηνύει ότι δεν θα επιτρέψει να «δικαιωθούν» οι αναλυτές και να υπαχθεί η χώρα σε «μνημόνιο». Μακάρι. Αυτές οι δηλώσεις όμως δεν είναι, δυστυχώς, παρά ένα ακόμη «déjà vu», που οδηγεί ντουγρού στον γνωστό «μηχανισμό στήριξης» και πίσω στον… εργασιακό μεσαίωνα (για όσους επιθυμούν ένα πιο… μακρινό ταξίδι στον χρόνο).
ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ
