1. Πολύ αμφιβάλλω αν το 95% του πληθυσμού μας αντιλαμβάνεται πόσο εθελοτυφλούμε.
Έλλειμμα ή πρωτογενές πλεόνασμα… Διελκυστίνδα με την Τρόικα… Πρόταση μομφής και ψήφος εμπιστοσύνης για την κυβέρνηση στη Βουλή… Διαθεσιμότητα και απολύσεις… Επενδύσεις (που δεν υλοποιούνται)… Ανεργία... κλπ κλπ…
Αυτοί είναι οι τίτλοι που φιγουράρουν στα έντυπα και στις ειδήσεις στη ραδιοτηλεόραση. Και ακολουθούν σχόλια και αναλύσεις από σοβαροφανείς ή/και γελοίους δημοσιογράφους και πολιτικούς, που δεν λένε τίποτα ουσιαστικό ακόμα και για τα θέματα που υποτίθεται συζητούν. Το μόνο που τους ενδιαφέρει, στα κανάλια ειδικά, είναι η προβολή του δικού τους ίματζ.
Οι αναλύσεις εξαντλούνται ως επί το πλείστον στο “τις πταίει;”. Και όταν πια έχεις διαβάσει και ακούσει όλες τις γνώμες, διαπιστώνεις πως φταίει κάθε κόμμα ή παράταξη, κάθε υπουργός, η κυβέρνηση γενικά, οι Ευρωπαίοι και Αμερικάνοι, το Μνημόνιο, οι σοσιαλιστές ή “φιλελεύθεροι”- και τελικά ανατριχιάζεις συμπεραίνοντας πως φταίνε τα πάντα και οι πάντες ανεξαίρετα.
Από μια άποψη αυτό το συμπέρασμα είναι αλήθεια. Αλλά τα αίτια είναι διαφορετικά κι εδώ είναι που εθελοτυφλούμε.
Πρέπει να αναρωτιέται ο καθένας μας γιατί φταίνε όλοι αυτοί που φταίνε. Γιατί έγιναν όλες αυτές οι πράξεις που επέφεραν την προφανή κρίση και γιατί εξακολουθούν να γίνονται ενώ δεν γίνονται οι αναγκαίες αλλαγές?
Μετά είναι και οι προτάσεις για λύσεις. Αν εφαρμοστούν τα τάδε μέτρα και αν αναλάβουν οι τάδε άνθρωποι, το κράτος θα λειτουργεί, ως δια μαγείας, άψογα, σαν καλοκουρδισμένο ρολόι, και η χώρα, πάλι ως δια μαγείας, θα μετατραπεί σε παράδεισο ευημερείας και δικαιοσύνης.
Όσο μένουμε με αυτές τις αφελείς αντιλήψεις και δεν το ψάχνουμε, όσο δεν αναρωτιόμαστε, εθελοτυφλούμε. Διότι δεν θέλουμε να δούμε πόση γοερή άγνοια, πόση αλαλάζουσα αλαζονεία και πόση απλοϊκή απληστία είναι διάχυτη στη χειμαζόμενη χώρα μας.
(Ένα απλό παράδειγμα. Θρηνούν υποκριτικά οι αναρχοαριστεροί, οι κατακαϋμένοι ανέλληνες, οι χρυσαυγίτες και πάμπολλοι νερόβραστοι νεοδημοκράτες για την ξαφνική φτώχεια μας και τον ξενιτεμό των νέων σε αναζήτηση βιοπορισμού. Αλλά δεν επισημαίνουν τους τόπους έξω που πάνε! Οι νέοι δεν πάνε στην Κούβα ή τη Βόρεια Κορέα ή αλλους παραδείσους σοσιαλισμού και μιζέριας! Πάνε στις χώρες που ευημερούν με φιλελεύθερο καθεστώς, με αποτελεσματική, οργανωμένη Δημόσια Διοίκηση (όχι με πολιτικά διορισμένους αποτυχημένους πολιτικάντηδες, εγκληματίες, διπλοθεσίτες και απεργούς που πληρώνονται αδρά στο κομματοκρατούμενο Δημόσιο και βασανίζουν βάναυσα τους υπόλοιπους πολίτες) και με μια σχετικά φιλελεύθερη οικονομία, την οποία οι αναρχοαριστεροί ακατάπαυστα και χυδαιότατα αναθεματίζουν.)
2. “Βλέπουμε πλέον εναργέστερα μέσα στην κρίση”, έγραψε ο κ. Ξυδάκης (Καθημερινή 8/11/13), «πόσο μεγάλο βάρος έχει ο ηθικός παράγων στην πολιτική ζωή και πόσο υποτιμημένος εξακολουθεί να παραμένει. Το μεγαλύτερο μέρος της οργής και της πικρίας των δοκιμαζομένων πολιτών πηγάζει ακριβώς από την ελλιπή απόδοση δικαιοσύνης, την ατιμωρησία των κατά τεκμήριο έκνομων, την ηθική απαξίωση των πολιτικών προσώπων και συνεκδοχικά των θεσμών».
Όντως ανάγλυφη, ακραία, παραδειγματική περίπτωση παρουσιάζεται ο κ. Τσοχατζόπουλος και τώρα ο συνάδελφός του, ο κ. Παπαντωνίου (πρώην υπουργός κι αυτός Οικονομίας και Αμύνης). Αναμφίβολα υπάρχουν κι άλλοι που δεν εχουν επισημανθεί για διαφθορά, για βρώμικο χρηματισμό. Ο δεύτερος έχει καλή τύχη καθώς νέοι νόμοι τον προστατεύουν από την δίωξη για ξέπλυμα χρήματος. (Η κάστα των πολιτικάντηδων καλά φυλάγεται.)
“Η ηθική ουσία όμως” συνεχίζει ο κ. Ξυδάκης, “είναι ότι πρώην υπουργοί, που βρέθηκαν σε νευραλγικές θέσεις, βρίσκονται επίσης με τεράστιες περιουσίες, που τώρα πια συνιστούν σκάνδαλο σε ένα πτωχευμένο κράτος, ανάμεσα σε ένα λαό που υποφέρει υλικά και ηθικά… Προστατευμένοι από προκλητικούς νόμους περί (μη) ευθύνης υπουργών, οι πολιτικοί δεν ερευνώνται καν, διότι τα όποια αδικήματά τους παραγράφονται ταχυδακτυλουργικά. Εξάλλου τα τελευταία αρκετά χρόνια, όλες σχεδόν οι εξεταστικές επιτροπές δεν βρήκαν τίποτε επιβαρυντικό για πρώην υπουργούς”.
Ο κ. Ξυδάκης ξανατονίζει την ηθική κατάπτωση ως αιτία της συμφοράς μας στο άρθρο του “Εκλειψη της πολιτικής, οικονομία της δυστυχίας” (Καθημερινή 15/11/13).
3. Αυτό το άρθρο του κ. Ξυδάκη με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο. Σίγουρα εδώ βρίσκονται οι πραγματικές αιτίες – στη σφαίρα της ηθικής.
Ο ανεξάρτητος παγκόσμιος οργανισμός ΟΟΣΑ έδωσε στο υπουργείο Ανάπτυξης τα ευρήματά του από την πρόσφατη έρευνα του στην ελληνική αγορά. Αυτά δείχνουν πως υπάρχουν 555 νομοθετικοί περιορισμοί που κρατούν ψηλά τις τιμές πάμπολλων προϊόντων, όπως ψωμί και γάλα, φάρμακα, καύσιμα, βιβλία κλπ. Είναι γνωστές οι λεγόμενες “εισφορές υπέρ τρίτων” και οι διατάξεις για κλειστά επαγγέλματα (δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, μεταφορείς κλπ). Υπάρχουν και γελοίες απηρχαιωμένες διατάξεις που απαγορεύουν την εισαγωγή ελαφρού πιπεριού, η αποθήκευση αλατιού μαζί με άλλα τρόφιμα, η πώληση χύμα μαγιονέζας κλπ! Αντί ενός οργανισμού για τον έλεγχο τροφίμων, υπάρχουν 11, που φυσικά χρηματοδοτούνται από τους φόρους. Επιπλέον υπάρχουν πολλοί και ζαλιστικοί περιορισμοί για κρουαζιέρες, για τη δημιουργία εμπορευματικών κέντρων, για τη διάθεση πετρελαίου θέρμανσης, για τη διακίνηση πάμπολλων προϊόντων κλπ κλπ.
Ο αρμόδιος υπουργός δηλώνει αποφασισμένος να διορθώσει αυτή την ευτράπελη κατάσταση μέσω νομοθεσίας ως, το αργότερο, τον Ιανουάριο 2014.
Μπορεί και να το κάνει.
Αλλά τι μ’ αυτό;
Πώς και γιατί, πρώτα πρώτα, πέρασαν τέτοιοι περιοριστικοί νόμοι;… Πολύ απλά για να χρηματίζονται όσοι εμπλέκονται ή να έχουν μεγαλύτερα κέρδη τα εμπλεκόμενα πρόσωπα και να ευγνωμονούν τους πολιτικάντηδες που θέσπισαν τέτοιους νόμους, καθώς και για να μένουν ψηλά οι τιμές κι έτσι να αυξάνονται οι φοροεισπράξεις του κράτους!
Κι αν γίνουν οι κατάλληλες διαρθρωτικές αλλαγές έστω κι αργότερα του Ιανουαρίου, πάλι θα βρεθούν τρόποι και από το γκουβέρνο και από ιδιώτες να παρακάμπτονται οι νόμοι με ωμότητα, όπως γίνεται σήμερα, ή να εισάγονται νόμοι-παράθυρα που θα επιτρέπουν τη συνέχιση του παλαιού καθεστώτος, πιο έξυπνα, πιο ύπουλα.
4. Υπάρχουν πάμπολλοι νόμοι που απαγορεύουν εγκληματικές κι αντικοινωνικές πράξεις σε όλους τους τομείς της ζωής μας, δηλαδή να μη βλάπτουμε άλλους με κανένα τρόπο στις σχέσεις και συναλλαγές μας, στα χόμπι και στα σπορ μας, στην οδήγηση και στη διασκέδασή μας. Υπάρχει και το Σύνταγμα της χώρας.
Όλα αυτά παραγνωρίζονται ακατάπαυστα καθώς οι πολιτικοί ψεύδονται ασύστολα υποσχόμενοι παραδείσους πριν τις εκλογές, αλλά και οι άνθρωποι του πνεύματος που λένε άλλα και κάνουν άλλα. Όλοι ψεύδονται παντού. Μετά, όπως φάνηκε τα τελευταία χρόνια, κλέβουν στη Βουλή, κλέβουν στα Πανεπιστήμια, κλέβουν στα νοσοκομεία... Πού δεν κλέβουν?
Όσο άψογο κι αν είναι το Σύνταγμα, όσο δίκαια κι αν είναι τα νομοθετήματα, αν οι πολίτες δεν έχουν εκπαιδευτεί στην Ηθική, όλα αυτά θα διαβρωθούν, όπως έχει αποδεδειγμένα γίνει σε όλο το φάσμα του Δημόσιου Τομέα (μάλλον και στον Ιδιωτικό) και νομοτελειακά θα επικρατήσει διαφθορά – όπως έχει γίνει.
Όσα σχέδια κι αν εκκολάψουν, όσα μέτρα κι αν επιβάλουν οι φρενήρεις φωστήρες των Οικονομικών, αυτά τελικά θα αποτύχουν, αν δεν επανέλθει κάποιο επίθεμα Ηθικής στην παιδεία γενικά.
Η κρίση είναι πρώτα ηθική και μετά οικονομική.
Η φτώχεια μας είναι πρώτα έλλειψη αλληλεγγύης, εντιμότητας, εργατικότητας, νομιμοφροσύνης, υπευθυνότητας και άλλων ηθικών αρετών. Χωρίς εργασία δεν παράγεται πλούτος εμπορευμάτων και γνώσεων.
Δεν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε την άγνοια, την αλαζονεία και την απληστία μας κι έτσι προσεγγίζουμε όλες τις απόψεις της ζωής μυωπικά, μικρόψυχα και μηχανικά, κόβοντας μια γωνία εδώ και κάνοντας μια ραφή εκεί ή ένα μπάλωμα λίγο πιο πέρα – όπως τα θεόπνευστα υπουργεία μας της Παιδείας, των Οικονομικών κλπ.
5. Η παρατεινόμενη κρίση δείχνει πως έχουμε μεγάλο έλλειμμα θάρρους να αντιμετωπίσουμε άμεσα την άγνοια και τις άλλες αδυναμίες, που μας κρατάνε δέσμιους στη δειλία, και να αλλάξουμε ζωή πετώντας τις θλιβερές συνήθειες του παρελθόντος.
Καπηλευόμαστε ξεδιάντροπα τους αρχαίους φιλόσοφους όπως ο Παρμενίδης κι ο Πλάτων, και τους ακόμα αρχαιότερους ήρωες όπως ο Ηρακλής κι ο Περσέας, μα δεν κάνουμε τίποτα να τους μοιάσουμε έστω και στο ελάχιστο – με λίγη ευρύτητα νου, μεγαλοψυχία και θάρρος.
Η οδυνηρή δυσκολία είναι πως οι γονείς και οι δάσκαλοι δεν ξέρουν πώς να το κάνουν, ούτε και θέλουν – και η εκπαίδευση στην ηθική δεν γίνεται με διαλέξεις, νουθεσίες ή πολλά λόγια.
Χρειάζεται παράδειγμα. Χρειάζεται θέληση, γνώση και πειθαρχημένη εργασία. Σε αυτά υπάρχει όντως μεγάλο έλλειμμα.
