Ήταν
Ιούνιος του 2010. Η Ελλάδα μόλις είχε αρχίσει να στενάζει από την
εφαρμογή του πρώτου μνημονίου, ενώ οι περισσότεροι δεν είχαν ακόμη
συνειδητοποιήσει τις καταστροφικές συνέπειες που θα επέφερε στη χώρα και
στη ζωή τους. Πολλοί, μάλιστα, δεν μπορούσαν καν να διανοηθούν ότι τα
μέτρα που είχαν συνομολογηθεί μεταξύ της τρόικας και της τότε κυβέρνησης
του ΠΑΣΟΚ θα μπορούσαν να υλοποιηθούν στο σύνολό τους.
Για τις ανάγκες του καθημερινού ρεπορτάζ, βρέθηκα στο γραφείο ενός σημαίνοντος εργολάβου δημοσίων έργων και προέδρου τότε...
μιας από τις εργοληπτικές οργανώσεις της χώρας. Η
συζήτηση ξεκίνησε – με τι άλλο; – με τις οικονομικές και πολιτικές
εξελίξεις που θα επέφερε η εφαρμογή των μνημονιακών μέτρων στην πράξη.
Κάποια στιγμή ο συνομιλητής μου, μου λέει: «Πριν από λίγη ώρα στην
καρέκλα αυτή που κάθεσαι βρισκόταν ένας παλιός μου φίλος οικονομολόγος
και νυν σημαίνον στέλεχος του Σίτυ του Λονδίνου».
• Και, λοιπόν; του κάνω με αρκετή δόση αδιαφορίας.
• Τον ρώτησα ποιες είναι οι βλέψεις του Σίτυ για την Ελλάδα. Και ξέρεις τι μου απάντησε;
• Τι;
• Δύο είναι κυρίως οι βλέψεις του Σίτυ του Λονδίνου για την Ελλάδα, μου
είπε. Όλα τα υπόλοιπα θα τα αναλάβουν άλλοι. Ο πρώτος στόχος είναι οι
τιμές των ακινήτων στη χώρα μας να πέσουν τουλάχιστον κατά 50% σε σχέση
με αυτές που είχαν το 2008, τη χρονιά, δηλαδή, που έφτασαν στην κορύφωσή
τους. Και ο δεύτερος στόχος, είναι τα μεσαία στρώματα στη χώρα μας,
δηλαδή οι μικρές βιοτεχνίες, τα μικρά καταστήματα, οι ελεύθεροι
επαγγελματίες κ.λπ. να μειωθούν στο ένα δέκατο από αυτούς που υπάρχουν
τώρα.
• Και τι σημαίνουν όλα αυτά;
• Σημαίνουν ανυποψίαστέ μου δημοσιογράφε, ότι στα επόμενα χρόνια θα
δούμε και θα ζήσουμε καταστάσεις στην κοινωνία που δεν τις έχουμε, ίσως,
ξαναζήσει. Θα δούμε με πολύ μεγαλύτερη ένταση το μεγάλο ψάρι να τρώει
το μικρό, μικρές επιχειρήσεις να κλείνουν σωρηδόν, σημερινούς
καλοβαλμένους ανθρώπους να λιμοκτονούν και να αυτοκτονούν, η ακίνητη
περιουσία των πολλών να πηγαίνει κοψοχρονιά σε λίγα χέρια και η ανεργία
να καταγράφει πρωτοφανή νούμερα…
Από το ύφος μου κατάλαβε πως ήταν πολύ δύσκολο όλα αυτά – που δυστυχώς
επιβεβαιώθηκαν απόλυτα στην πράξη – να τα πιστέψω. Όπως και να το
κάνουμε, δεν ήθελα να παραδεχτώ ότι το δόλωμα που έριχναν στο λαό από το
πρωί ως το βράδυ τα διάφορα κυβερνητικά και άλλα παπαγαλάκια πως το
μνημόνιο ήταν «για το καλό μας» και «μόνος τρόπος να σωθεί η χώρα», θα
το έχαφτε η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων. Ότι δεν θα υπήρχε μια
μαζική αντίδραση ικανή να το αποτρέψει – και που όντως υπήρξε με τις
λαοθάλασσες της πλατείας Συντάγματος, ανεξάρτητα αν αυτές χτυπήθηκαν
τελικά, τόσο από την κρατική τρομοκρατία, όσο και κυρίως εκ «των έσω»,
δηλαδή και από πολιτικές δυνάμεις που αντί να αγκαλιάσουν αυτό το
αυθόρμητο κίνημα και να του δώσουν ακόμη πιο ριζοσπαστικό
προσανατολισμό, το λοιδόρησαν και το «έκαψαν»… Ίσως γι’ αυτό, ο
συνομιλητής μου στρεφόμενος πάλι σε μένα – στο μεταξύ παρεμβλήθηκε μια
σύντομη τηλεφωνική του συνομιλία – μου είπε:
• Αλήθεια, ξέρεις τι είναι το Σίτυ του Λονδίνου; Είναι ένα «κράτος εν
κράτει» με τεράστια οικονομική δύναμη και δύναμη επιβολής, που μπορεί να
εξουσιάζει ακόμη και τις πιο δυνατές κυβερνήσεις…
Προσποιήθηκα πως κάτι ήξερα. Αργότερα, βέβαια, φρόντισα να μάθω πολύ περισσότερα.
Τι είναι το Σίτυ του Λονδίνου;
To Σίτυ του Λονδίνου, μια περιοχή με έκταση 1,12 τετραγωνικά μίλια ή
2.90 τετραγωνικά χιλιόμετρα, είναι η καρδιά του χρηματοπιστωτικού τομέα
της πόλης και έδρα των μεγαλύτερων τραπεζών, hedge funds και νομικών
εταιρειών στον κόσμο, σαν την Goldman Sachs, την Ernst and Young, την
Deutshe Bank, τη Morgan Stanley, την JP Morgan κ.λπ. Εταιρειών γιγάντων
που θησαύρισαν και θησαυρίζουν από το φοβερό οικονομικό κερδοσκοπικό
παιχνίδι που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980 και στο οποίο οι συγχωνεύσεις
εταιρειών και οι ιδιωτικοποιήσεις εθνικών εταιρειών είναι οι «άσοι» στα
χρυσά μανικετόκουμπά τους.
Πάνω από 500 τράπεζες έχουν γραφεία εδώ, ενώ το Σίτυ είναι ένας από τους
πλέον σημαντικούς τόπους συναλλαγών σε ευρω-ομόλογα, συνάλλαγμα,
συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης και ασφάλειας ανάμεσα σε πολλά άλλα. Η
Εναλλακτική Αγορά Επενδύσεων, μια αγορά για συναλλαγές σε μετοχές των
μικρότερων εταιρειών, επίσης βρίσκεται εδώ. Πολλές επιχειρήσεις και
Νομικοί οίκοι παγκόσμιας εμβέλειας εδρεύουν επίσης στο Σίτυ.
Όταν κάποιοι λένε «Αγορές» κυρίως εννοούν το Σίτυ του Λονδίνου. Από τα
3,98 τρισεκατομμύρια δολάρια του παγκόσμιο κύκλου εργασιών, όπως
μετρήθηκε το 2009, οι συναλλαγές στο Λονδίνο αντιπροσωπεύουν περίπου τα
1,85 τρισεκατομμύρια δολάρια, ή 36,7% του συνόλου.
Η τοπική αρχή για το Σίτυ, η Εταιρεία του Σίτυ του Λονδίνου (City
of London Corporation), αποτελεί εξαίρεση στο Ηνωμένο Βασίλειο,
απολαμβάνοντας μοναδικές αρμοδιότητες για Βρετανική αρχή τοπικής
αυτοδιοίκησης. Το δικαίωμα της αυτοδιοίκησης υφίσταται από το έτος 886
και από τον 12ο αιώνα υπάρχει το τοπικό κοινοβούλιο. Έτσι π.χ. έχει η
δική της αστυνομική δύναμη, την Αστυνομία του Σίτυ του Λονδίνου. Επιπλέον, κάποιες από τις ευθύνες της εκτείνονται και πέραν των ορίων της πόλης.
Η Εταιρεία διευθύνεται από το Λόρδο Δήμαρχο του Σίτυ του Λονδίνου, αξίωμα εντελώς διαφορετικό από αυτό του Δημάρχου του Λονδίνου.
Τη μέρα μετά την ορκωμοσία του γίνεται το Lord Mayor’s Show, μια
παρέλαση μεσαιωνικού στυλ, όπου ο άρχοντας του Σίτυ διασχίζει μέσα σε
μια χρυσοποίκιλτη άμαξα τους δρόμους του φορολογικού παραδείσου του.
Μεσαιωνικές άμαξες, χρωματιστά καπέλα, τύμπανα διαφόρων μεγεθών και
περούκες κάνουν πάρτι προς τιμήν του λόρδου των… αφορολόγητων
τρισεκατομμυρίων. Σχεδόν όλοι οι σύγχρονοι λόρδοι δήμαρχοι του Σίτυ
είναι τραπεζίτες, χρηματιστές, δικηγόροι κτλ., γεννήματα και θρέμματα
των εταιρειών του Σίτυ. Στην οικία του λόρδου δήμαρχου, το Mansion
House, δίνεται η επίσημη ομιλία κάθε Άγγλου υπουργού Oικονομικών κάθε
χρόνο για την κατάσταση της αγγλικής οικονομίας. Το Σίτυ του Λονδίνου,
ακόμη και η Βασίλισσα της Αγγλίας για να το επισκεφτεί, χρειάζεται
ειδική άδεια…
Η πόλη έχει πληθυσμό λίγο μεγαλύτερο των 11.000 αλλά περίπου
325.000-330,000 άνθρωποι εργάζονται εκεί καθημερινά, κυρίως στον τομέα
των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.
Παρά τη μακραίωνη παράδοση «δημοκρατία δεν υφίσταται», διότι εκτός από
τους κατοίκους ψηφίζουν κατά τις τοπικές εκλογές και οι εταιρείες – κατ”
αναλογία των υπαλλήλων τους: Όποιος απασχολεί πενήντα εργαζομένους,
έχει 10 ψήφους, ενώ για 3.500 υπαλλήλους έχει 79 ψήφους. Οι ψήφοι των
εταιρειών υπερβαίνουν εκείνες των κατοίκων κατά περισσότερο από δύο
τρίτα, πράγμα που σημαίνει, ότι οι βουλευτές ενεργούν ως δορυφόροι και
εντολοδόχοι των εταιρειών!
Η City Corporation (Εταιρεία του Σίτυ του Λονδίνου) έχει τους δικούς της
νόμους, οι διευθυντές και οι «παίκτες» της διαπραγματεύονται με
χρηματιστηριακές αξίες κάθε κατηγορίας πέρα από όλα τα σύνορα: Κανένα
δικαστήριο δεν μπορεί να ασκήσει δίωξη εναντίον τους, καμία κυβέρνηση
δεν μπορεί να περιορίσει τις συναλλαγές τους! Το Σίτυ του Λονδίνου,
επίσης, μπορεί να παίζει πιο βρόμικα παιχνίδια κι από αυτήν ακόμα τη
Γουόλ Στριτ!
Το Σίτυ του Λονδίνου αποτελεί σήμερα το κέντρο ενός διεθνούς –
Off-Shore, υπεράκτιου (γιατί βρίσκεται εκτός παντός νόμου και ελέγχου) –
ιστού μιας αράχνης, που περιλαμβάνει τα νησιά της Μάγχης Jersey και
Guernsey, το νησί του Μαν, το Γιβραλτάρ, τις Βερμούδες / Μπαχάμες, τα
νησιά Καϊμάν, μεταξύ Κούβας και Μεξικού, τις Παρθένες Νήσους και άλλους
φορολογικούς παραδείσους για τους μεγιστάνες του πλούτου. Το μεγάλο
ξέπλυμα του βρόμικου χρήματος του ντουνιά γίνεται δηλαδή στην καρδιά του
Σίτυ του Λονδίνου. Εκεί …αρωματίζεται, συσκευάζεται και αποκτά την
αναγκαία νομιμότητα.
Άλλωστε οι «Τάιμς του Λονδίνου» είχαν γράψει προφητικά από το 1881
ακόμη, ότι «Η Εταιρεία του Σίτυ είναι ιερή, παρόλο που τίποτα άλλο σε
αυτή δεν είναι ιερό»!..
Ναυαρχίδα οικονομικών σκανδάλων
Και βέβαια το Σίτυ του Λονδίνου δεν είναι δυνατόν να μην αποτελεί το κέντρο επώασης τεράστιων οικονομικών σκανδάλων, όπως:
Το σκάνδαλο Libor. Το Libor είναι ένα επιτόκιο, ή μάλλον καλύτερα
ένας μέσος όρος, ένας αριθμός που απεικονίζει πάνω-κάτω με τι επιτόκια
δανείζονται οι τράπεζες μεταξύ τους. Ορίζεται από τις τράπεζες και
υποτίθεται ότι είναι ενδεικτικός της γενικότερης οικονομικής κατάστασης.
Ως τέτοιος, επηρεάζει το κόστος δανεισμού επιχειρήσεων, κυβερνήσεων και
ιδιωτών από τις τράπεζες. To σκάνδαλο, δηλαδή, χειραγώγησης του
επιτοκίου της διατραπεζικής αγοράς που επηρεάζει τις τιμές τίτλων και
δανείων αξίας μεγαλύτερης των 350 τρισεκατομμυρίων δολαρίων παγκοσμίως.
Ακόμη και μια απειροελάχιστη μεταβολή του είναι σε θέση να αποφέρει
τεράστια κέρδη σε κάποιους «επενδυτές» τύπου Σόρος που παίζουν με
χαρτοφυλάκια δισεκατομμυρίων. Μια αύξησή του κατά 0,002%, για
παράδειγμα, θα μπορούσε να αποφέρει κέρδη 250.000 δολαρίων σε μια
επενδυτική θέση 50 δισ. δολαρίων. Το σκάνδαλο φαίνεται πως είναι ένα από
τα μεγαλύτερα στην ιστορία του χρηματοοικονομικού κλάδου.
Με τον τρόπο αυτό, τα επιτόκια των ομολόγων της Ελλάδας, Ισπανίας και
Ιταλίας ωθούνται προς τα πάνω, τα κράτη μπαίνουν σε πιστωτική αιχμαλωσία
και οι πρόθυμοι κυβερνήτες τους υπακούουν στο κουμπί που πατάνε οι
κερδοσκόποι και τους παραδίδουν το πραγματικό χρήμα – δηλαδή τα
φορολογικά τους έσοδα και ολόκληρη τη δημόσια περιουσία. Αυτά όλα δεν
έχουν να κάνουν με τη «λογική» ή με οικονομικές συναλλαγές. Για να
αναφέρουμε μόνο ένα παράδειγμα, το δημόσιο κατά κεφαλήν χρέος του Έλληνα
έχει καταντήσει πλέον να ανέρχεται στα 30.000 δολάρια, του Αμερικανού
στα 200.000, ενώ του Άγγλου είναι ακόμα πιο υψηλότερο!..
Οι ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ και της Βρετανίας επέβαλαν στη Royal Bank
of Scotland πρόστιμο ύψους 390 εκατ. στερλινών για τη χειραγώγηση του
επιτοκίου της διατραπεζικής αγoράς, λίγο μετά τα πρόστιμα που
επιβλήθηκαν στην Barclays και τη UBS, ενώ ακολούθησαν και άλλες ακόμη
τράπεζες, όπως η JPMorgan, η Credit Suisse Group και 10 ακόμη τράπεζες.
Είναι γνωστό ότι ακόμη και η …«εντιμότατη» γερμανική Deutsche Bank έχει
βάλει στην «άκρη» 4 δισ. ευρώ, προκειμένου να ανταποκριθεί στα διάφορα
πρόστιμα που της επιβάλλονται για τις «σκοτεινές» της συναλλαγές. Το
σκάνδαλο φαίνεται πως είναι ένα από τα μεγαλύτερα στην ιστορία του
χρηματοοικονομικού κλάδου… Κανενός, όμως, δεν ιδρώνει το αυτί και η
χειραγώγηση των επιτοκίων συνεχίζεται απρόσκοπτα. Σίτυ του Λονδίνου
είναι αυτό. Δεν είναι παίξε γέλασε…
Το επόμενο είναι το σκάνδαλο ξεπλύματος βρόμικου χρήματος. Εκεί
λοιπόν που η προσοχή είχε αρχίσει να συγκεντρώνεται στο σκάνδαλο του
libor και να ξεδιπλώνονται οι συνέπειές του στις διεθνείς αγορές
κεφαλαίου, έσκασε το δεύτερο, αυτή τη φορά με σημείο αναφοράς τη
θυγατρική της πέμπτης μεγαλύτερης τράπεζας του πλανήτη της HSBC – και
αυτή με έδρα το Σίτυ του Λονδίνου- της γνωστής και για τις διευκολύνσεις
προς τους πελάτες της στην εξαγωγή κεφαλαίων από την Ελλάδα (περιβόητη
Λίστα Λαγκάρντ που ακόμη αγνοείται η …τύχη της). Η τράπεζα αυτή μέσω των
θυγατρικών της είχε στήσει ένα τεράστιο μηχανισμό ξεπλύματος κεφαλαίων
κυρίως από ναρκωτικά και εμπόριο όπλων!
Ειδικότερα την περίοδο 2006–2010, η HSBC συστηματικά διαχειριζόταν
χρηματικά ποσά που προέρχονταν από τουλάχιστον ύποπτες πηγές, σύμφωνα με
το πόρισμα της Αμερικανικής Γερουσίας. Ειδικότερα, η θυγατρική της HSBC
στο Μεξικό έστειλε 7 δισ. δολάρια στην αμερικανική θυγατρική τα έτη
2007 και 2008, χρήματα που σύμφωνα με τις αμερικανικές και μεξικανικές
αρχές μπορούσαν να προέρχονται μόνο από το εμπόριο ναρκωτικών.
Η έκθεση την οποία συνέταξε η αμερικανική Γερουσία σε βάρος της,
αποτελείται από 335 σελίδες, στις οποίες επισημαίνεται ότι η HSBC
αγνόησε προειδοποιήσεις και προσπέρασε περιοριστικές γραμμές, οι οποίες,
σε διαφορετική κατάσταση θα είχαν αποσοβήσει το σκάνδαλο που ήρθε σαν
αποτέλεσμα του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος από το Μεξικό, το Ιράν τη
Σαουδική Αραβία και τη Συρία. Συνολικά, η τράπεζα αποδείχθηκε «χαλαρή»
στον έλεγχο 48 τρισ. ευρώ που πέρασαν τα σύνορα της Βρετανίας
προερχόμενα από άλλες χώρες. Τελικά τη γλίτωσε με ένα πρόστιμο των 800
εκατομμυρίων ευρώ!
Επόμενο σκάνδαλο είναι το σκάνδαλο forex. Το forex είναι
ένα δίκτυο, που επιτρέπει οποιονδήποτε άνθρωπο στην Γη, που έχει
πρόσβαση στο internet, να επενδύσει χρήματα σε οποιοδήποτε χρηματιστήριο
του κόσμου. Στη δεκαετία του ‘90 μπορούσαν να επενδύσουν στο forex
μόνο αυτοί που διέθεταν περισσότερα από 10 εκατομμύρια δολάρια και
μπορούσαν να επενδύσουν αποκλειστικά στις ισοτιμίες των νομισμάτων.
Σήμερα μπορεί να επενδύσει και κάποιος με μόλις 100 € αρχικό κεφάλαιο
και να επενδύσει και σε άλλα προϊόντα εκτός από την ισοτιμία των
νομισμάτων.
Τα κέρδη που μπορεί να αποκομίσει κάποιος από το forex είναι
τεράστια, μπορεί να φτάσουν και τα δισεκατομμύρια και μάλιστα
επενδύοντας πολύ λίγα χρήματα. Για παράδειγμα, με 500 € έχει κάποιος τη
δυνατότητα με την μέθοδο μόχλευσης να επενδύει μέχρι και 100.000 €, με
συνέπεια αν έχει μόλις 10% ποσοστό κέρδους, αυτός να κερδίσει μέχρι και
1.000€ από μια συναλλαγή με αρχικό κεφάλαιο 500 €. Για να το καταλάβετε,
ενώ το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης έχει ημερήσιο όγκο συναλλαγών
περίπου 20 δισεκατομμύρια δολάρια, το forex από την πλευρά του
έχει περισσότερα από 3 τρισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή έχει ημερήσιο
όγκο συναλλαγών 150 φορές περισσότερο από το μεγαλύτερο χρηματιστήριο
του κόσμου, αυτό της Νέας Υόρκης.
Αυτό έχει σαν συνέπεια το forex να μην ελέγχεται από κανέναν. Με
τον τρόπο αυτό οι ιδιώτες επενδυτές χρησιμοποιούν την αγορά δικαιωμάτων
για να μετατρέψουν τις προσδοκίες τους σχετικά με τις μελλοντικές τάσεις
των τιμών σε κερδοφόρες στρατηγικές. Αν η εκτίμησή τους για την αγορά
αποδειχθεί σωστή – και βέβαια είναι διατεθειμένοι να κάνουν το παν γι’
αυτό – το αποτέλεσμα μόχλευσης του δικαιώματός τους θα αποδώσει τεράστια
κέρδη…
Εύλογη απορία
Κατόπιν όλων αυτών που προαναφέραμε, είναι ασφαλώς εύλογη η απορία μας:
Τι γύρευε σε αυτήν τη σφηκοφωλιά της διεθνούς κερδοσκοπικής μαφίας, η
αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ; Και τι σκοπιμότητα είχε η παρουσίαση του
προγράμματός του σε αυτή την αδίστακτη συμμορία οικονομικών εκτελεστών,
που φορούν το μανδύα των λεγόμενων «αγορών»;
Είναι άραγε τόσο αφελείς, ώστε να πιστεύουν πως θα δεχτεί και θα
εγκρίνει αυτή η υπερτρόικα κάτι που θα πάει κόντρα στα άνομα συμφέροντά
της; Ή, αντίθετα, πήγαν εκεί για να διορθώσουν όσα οι «αγορές» δεν θα
επιτρέψουν και να βάλουν «νερό στο κρασί» της αντιμνημονιακής πολιτικής
και ρητορείας τους;
Όπως και να έχει, ο χρόνος θα δείξει τις πραγματικές διαθέσεις τους.
Ίσως, πάντως, η μόνη παρηγοριά για όσους εξακολουθούν να πιστεύουν στην
ειλικρίνειά τους, και αυτό που πιθανά να διασώζει, προς το παρόν, τα
προσχήματα των στελεχών του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, να
είναι εκείνο το e-mail, του εκπροσώπου της επενδυτικής εταιρείας του
Σίτυ του Λονδίνου Capital, που χαρακτήρισε το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ ως
…κομμουνιστικό! Για φανταστείτε ούτε καν αυτό να μην υπήρχε…
Νίκος Πέρπερας από imerodromos
