Το παρόν κείμενο αποτελεί συνέντευξη του Γιάννη Τόλιου, στην εφημερίδα «Χαραυγή» της Κύπρου. Η συνέντευξη δόθηκε με αφορμή την παρουσίαση του νέου του βιβλίου με τίτλο: «Κρίση, «απεχθές» χρέος και αθέτηση πληρωμών. Το ελληνικό... δίλημμα!», από το «Ινστιτούτο Εργασίας Κύπρου» (ΙΝΕΚ-ΠΕΟ) η οποία, ωστόσο, λόγω των τραγικών γεγονότων που συνέβησαν την ίδια μέρα στη Ναυτική Βάση στο Μαρί, αναβλήθηκε για το Σεπτέμβριο. Ητελική επεξεργασία του κειμένου έγινε μετά την πρόσφατη έκτατη Σύνοδο της Ευρωζώνης.
Ο ελληνικός λαός περνά δύσκολες στιγμές. Τα τελευταία χρόνια εξ' αιτίας των ακραίων νεοφιλελεύθερων μέτρων του «Μνημονίου», το βιοτικό επίπεδο έχει υποστεί καθίζηση.Η ανεργία έχει πάρει εκρηκτικές διαστάσεις, ιδιαίτερα στη νεολαία όπου το 1/3 είναι άνεργοι. Το λαϊκό εισόδημα ιδιαίτερα των μισθωτών και συνταξιούχων τον τελευταίο χρόνο έχει μειωθεί γύρω στο 15-20%.
Και βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή, διότι με το νέο «Μνημόνιο» (μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα και εφαρμοστικό νόμο) και τις νέες δεσμεύσεις που έγιναν στην τελευταία έκτατη σύνοδο της ευρωζώνης,ανοίγεται μπροστά μας μια παρατεταμένη περίοδος λιτότητας, ενώ για 30 χρόνια η χώρα θα είναι κάτω από τον έλεγχο της «τρόϊκα» (ΕΕ-ΔΝΤ-ΕΚΤ). Το πιο δραματικό ίσως είναι πως όλες αυτές οι θυσίες στο όνομα της αποφυγής της χρεοκοπίας της χώρας, ούτε τη χρεοκοπία απέτρεψαν, ούτε αποτελούν ασφαλές όχημα εξόδου της χώρας από την κρίση. Αν δεν ανατραπούν οι δεσμεύσεις και δεν σπάσουν τα δεσμά που πέρασαν στον ελληνικό λαό κυβέρνηση, «τρόϊκα» και μεγάλα συμφέροντα, μπροστά μας ξανοίγεται μια μακρόχρονη «σκοτεινή περίοδος».
- Εκτιμάτε δηλαδή πως η Ελλάδα δεν θα αποφύγει τη χρεοκοπία;
Η Ελλάδα ήδη βρίσκεται σε καθεστώς χρεοκοπίας. Είτε την ονομάσεις «επιλεκτική χρεοκοπία», είτε την ονομάσεις «ελεγχόμενη», είτε «βραχυπρόθεσμη», κλπ, δεν αλλάζει σε τίποτα. Γενικά, «χρεοκοπία» είναι όταν μια χώρα (ή ένα φυσικό πρόσωπο ή μια επιχείρηση) δεν είναι σε θέση να εξοφλήσει τα χρέη της. Η χρεοκοπία της Ελλάδας επισημοποιήθηκε στη τελευταία έκτατη σύνοδο των αρχηγών της Ευρωζώνης στην οποία πάρθηκαν σειρά μέτρων προσωρινής αντιμετώπισης του προβλήματος (επιμήκυνση χρόνου εξόφλησης, νέος δανεισμός, κά), με κύριο χαρακτηριστικό την τοκογλυφική αφαίμαξη του λαού για πάνω από 30 χρόνια. Το τεράστιο χρέος αντί να μειώνεται αυξάνεται. Το βασικό στην χρεοκοπία είναι ο τρόπος διαχείρισης της. Θα γίνει με όρους πιστωτών ή με όρους οφειλετών, δηλ. κοινωνίας; Δυστυχώς βιώνουμε μια διαχείριση που την αποφάσισαν οι πιστωτές. Όλες οι αποφάσεις κυβέρνησης και «τρόϊκας», έχουν στόχο τη δήμευση του ελληνικού λαού για την εξόφληση των πιστωτών. Αντίθετα μια πολιτική «αθέτησης πληρωμών» του χρέους, με στόχο τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του, θα ήταν ένα μέτρο εξυγιαντικό και θα άνοιγε το δρόμο για το ξεπέρασμα της κρίσης. Χρειαζόμαστε δηλαδή μια νέα «Σεισάχθεια», την πολιτική κατάργησης των χρεών που εφάρμοσε ο Σόλων στην αρχαία Αθήνα, η οποία άνοιξε το δρόμο στην οικονομική και κοινωνική της αναζωογόνηση και αργότερα στο «χρυσού αιώνα» του Περικλή. Το δημόσιο χρέος εδώ που έφτασε, δεν μπορεί να εξοφληθεί.
- Σε ποιο ύψος έχει φθάσει το χρέος;
Αυτή τη στιγμή είναι γύρω στα 350 δις ευρώ (ή 158% του ΑΕΠ) από τα οποία τα 250 δις πρέπει να πληρωθούν στο διάστημα 2011- 2015. Να προσθέσω ότι υπάρχει και το ιδιωτικό χρέος (επιχειρήσεων και νοικοκυριών) που ξεπερνάει τα 410 δις €. Για την «αντιμετώπιση» του δημόσιου χρέους, προωθείται το ξεπούλημα όλων των δημοσίων επιχειρήσεων και εμπορεύσιμων τμημάτων δημόσιας και δημοτικής περιουσίας, με στόχο τη συγκέντρωση 50 δις €. Επίσης με το νέο πιο σκληρό «Μνημόνιο» προβλέπεται συγκέντρωση άλλων 30 δις € ως το 2015, με νέες περικοπές μισθών, συντάξεων, επιδομάτων, αυξήσεις φόρων κυρίως έμμεσων, δραστικές περικοπές στον τομέα της υγείας, παιδείας και πρόνοιας.... μαζί και των αναπτυξιακών δαπανών.
- Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα;
Μεγαλύτερη πτώση παραγωγής και εισοδήματος, αύξηση ανεργίας, αδυναμία αποπληρωμής του χρέους, νέα μέτρα λιτότητας, καταφυγή σε νέο δανεισμό, διόγκωση υπερχρεώσης, κοκ. Ήδη φέτος το ΑΕΠ θα μειωθεί κατά -4,3%, το 2010 είχαμε μείωση -4,4%, ενώ το 2009 η μείωση ήταν -2,7%. Είναι δυνατόν μια τέτοια πολιτική να δώσει προοπτική στη χώρα;
- Πως έφτασε η οικονομία σ' αυτό το σημείο;
Ο πρώτος παράγοντας ήταν οι συνέπειες γενικά της διεθνούς καπιταλιστικής κρίσης, ο δεύτεροςη κρίση της ευρωζώνης και ο τρίτος ο τρόπος λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας ή καλύτερα οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές διαχείρισης της.
Δεν θα αναφερθώ αναλυτικά στη διεθνή κρίση, αλλά στην επίδραση της κρίσης της ευρωζώνης στην οποία συμμετέχει η Ελλάδα με άλλες 17 χώρες της Ε.Ε. σε σύνολο 27.
Δυστυχώς το οικοδόμημα της ευρωζώνης ή «οικονομική και νομισματική ενοποίηση» (ΟΝΕ), λειτούργησε τελικά σε βάρος των «περιφερειακών» οικονομιών και σε όφελος των οικονομιών του «κέντρου», κυρίως των βόρειων χωρών που έχουν υψηλότερο επίπεδο ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας. Το ενιαίο νόμισμα, το ευρώ εξυπηρέτησε τις ισχυρές χώρες και σε βάρος των αδύναμων οικονομιών.
Δεν θα αναφερθώ αναλυτικά στη διεθνή κρίση, αλλά στην επίδραση της κρίσης της ευρωζώνης στην οποία συμμετέχει η Ελλάδα με άλλες 17 χώρες της Ε.Ε. σε σύνολο 27.
Δυστυχώς το οικοδόμημα της ευρωζώνης ή «οικονομική και νομισματική ενοποίηση» (ΟΝΕ), λειτούργησε τελικά σε βάρος των «περιφερειακών» οικονομιών και σε όφελος των οικονομιών του «κέντρου», κυρίως των βόρειων χωρών που έχουν υψηλότερο επίπεδο ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας. Το ενιαίο νόμισμα, το ευρώ εξυπηρέτησε τις ισχυρές χώρες και σε βάρος των αδύναμων οικονομιών.
- Γιατί συμβαίνει αυτό;
Οι αδύναμες χώρες έχουν αυξανόμενα ελλείμματα στο εμπορικό ισοζύγιο, ενώ οι ισχυρές αυξανόμενα πλεονάσματα. Αυτό συμβαίνει λόγω διαφοράς παραγωγικότητας και τελικά ανταγωνιστικότητας. Για παράδειγμα τα γερμανικά βιομηχανικά προϊόντα κερδίζουν έδαφος στη αγορά των ευρωπαϊκών χωρών ιδιαίτερα των περιφερειακών οικονομιών. Αντίθετα τα ελληνικά βιομηχανικά περιθωριοποιούνται και η χώρα έχει αυξανόμενο εμπορικό έλλειμμα. Το φαινόμενο δυστυχώς επεκτείνεται και στον αγροτικό τομέα. Αξίζει να σημειώσω ότι οι δαπάνες εισαγωγής κτηνοτροφικών προϊόντων από βόρειες χώρες της ΕΕ, είναι περίπου στο ίδιο ύψος με τις δαπάνες εισαγωγής πετρελαίου.! Η διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος την τελευταία δεκαετία ήταν μία από τις βασικές αιτίες διόγκωσης του δημόσιου χρέους. Κατά συνέπεια η Ελλάδα δεν κερδίζει αλλά χάνει που έχει ένα σκληρό νόμισμα, το ευρώ, γιατί τα προϊόντα της είναι πολύ ακριβά στην εξωτερική και στην εσωτερική αγορά.
- Αν είχε τη δραχμή θα υπήρχαν καλύτερες οι προοπτικές;
Με βάση τα δεδομένα που βιώνουμε, ασφαλώς και θα ήταν καλύτερα, γιατί θα είχε τη δυνατότητα χάραξης δικής της νομισματικής και συναλλαγματικής πολιτικής. Μια πολιτική υποτίμησης είναι κατά κανόνα αμυντικό όπλο για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Το επιθετικό είναι η ανάπτυξη. Όμως παραμένει μέσο «τελευταίας καταφυγής» και η Ελλάδα δεν το διαθέτει πλέον. Το μόνο «όπλο» που διαθέτει είναι η μείωση του εργατικού κόστους. Αυτό ακριβώς κάνει το «Μνημόνιο». Το 2010 το εργατικό κόστος μειώθηκε κατά 15-20% και ως το 2015 προβλέπεται να μειωθεί πάνω από 50%. Μπορεί να έχει μέλλον μια τέτοια πολιτική; Μπορεί να γίνει αποδεκτή για χάρη της ευρωζώνης και του ευρώ;. Είμαι πλήρως αντίθετος στη λογική της παραμονής στο ευρώ «πάση θυσία». Το όραμα της ενωμένης Ευρώπης των λαών και των εργαζόμενων, δεν έχει καμιά σχέση με το όραμα της Μέργκελ και Σαρκοζί και του δουλοπρεπή Παπανδρέου, που θέλουν καθυπόταξη λαών και εργαζόμενων στα στενά συμφέροντα του χρηματιστικού κεφαλαίου. Θεωρώ ότι η ευρωζώνη δεν είναι βιώσιμη ούτε με όρους κοινωνίας, αλλά ούτε αν θέλετε και με όρους συστήματος. Σας υπενθυμίζω στη δεκαετία '90 που υπήρχε η ECU (Ευρωπαϊκή Λογιστική Μονάδα) τα νομίσματα των χωρών της ΕΕ είχαν τη δυνατότητα «διακύμανσης» σε ένα εύρος +/- 2.5%. Σ' αυτό το πλαίσιο οι συναλλαγματικές σχέσεις ήταν πιο βιώσιμες σε σύγκριση με το ευρώ και εξασφάλιζαν χωρίς μεγάλα προβλήματα τη συνύπαρξη διαφορετικών οικονομιών σε ένα ενιαίο οικονομικό χώρο. Η ευρωζώνη με τους τέσσερις νεοφιλελεύθερους «πυλώνες» (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Σύμφωνο Σταθερότητας, Μηχανισμός Στήριξης και Σύμφωνο για το Ευρώ), έχει μετατραπεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης των αδύναμων οικονομιών, με δεσμοφύλακα την καγκελάριο Μέργκελ. Ποιος λαός και ποιος εργαζόμενος θα υπερασπιστεί μια τέτοια Ευρώπη;
- Θεωρείται ότι η ευρωζώνη δεν έχει μέλλον;
Τρία είναι τα πιθανά σενάρια για το μέλλον της. Διάλυση της ή δημιουργία δύο ζωνών ευρώ (μαλακό και σκληρό). Δεύτερο μετατροπή της ευρωζώνης σε ομοσπονδία χωρών τύπου ΗΠΑ, μια λύση βιώσιμη από οικονομική άποψη αλλά πολύ δύσκολο να πραγματοποιηθεί και τρίτον, ανατροπή του νεοφιλελεύθερου οικοδομήματος της ΟΝΕ και επαναθεμελίωση του με νέα αρχιτεκτονική, σύμφωνα με τα συμφέροντα των λαών και των εργαζόμενων. Η τελευταία εκδοχή φαίνεται δύσκολη, αλλά είναι η μόνη που αντιστοιχεί με το «ιστορικά αναγκαίο» που θα λέγαμε στη φιλοσοφία.
- Πώς οι ενδογενείς αιτίες της κρίσης συνδέονται με τη λειτουργία της οικονομίας;
Η ελληνική οικονομία ακολουθεί την τελευταία 20ετία, με ευθύνη των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, τα δόγματα του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Έτσι στην χρόνια προβληματική της διαχείριση, προστέθηκαν και άλλα, με αποτέλεσμα την τεράστια διαρροή πόρων από τα έσοδα του κράτους λόγω φοροδιαφυγής και φοροκλοπής, ενώ στον τομέα των δαπανών υπάρχει μια «μαύρη τρύπα» από κακοδιαχείριση, μίζες, «κρυφές» συναλλαγές, υπερβολικές εξοπλιστικές δαπάνες, κά. Αξίζει να σημειώσω ότι η Ελλάδα έχει τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δαπάνες, σε σχέση με το κεφαλή ΑΕΠ, από όλες τις χώρες της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ με εξαίρεση τις ΗΠΑ.
Το στρεβλό μοντέλο ανάπτυξης, η κακοδιαχείριση των δημόσιων οικονομικών και οι παροχές στους κρατικοδίαιτους καπιταλιστές, συνέτειναν στη διόγκωση των δημοσίων ελλειμμάτων και στην εκτίναξη του δημόσιου χρέους. Κατά συνέπεια τα ελλείμματα
στο εμπορικό ισοζύγιο και η δημόσια διαχείριση, σε συνδυασμό με την ασυδοσία των χρηματαγορών, τα υψηλά επιτόκια δανεισμού (spreads), αποτελούν τις βασικότερες ενδογενείς αιτίες του χρέους.
Το στρεβλό μοντέλο ανάπτυξης, η κακοδιαχείριση των δημόσιων οικονομικών και οι παροχές στους κρατικοδίαιτους καπιταλιστές, συνέτειναν στη διόγκωση των δημοσίων ελλειμμάτων και στην εκτίναξη του δημόσιου χρέους. Κατά συνέπεια τα ελλείμματα
στο εμπορικό ισοζύγιο και η δημόσια διαχείριση, σε συνδυασμό με την ασυδοσία των χρηματαγορών, τα υψηλά επιτόκια δανεισμού (spreads), αποτελούν τις βασικότερες ενδογενείς αιτίες του χρέους.
- Τι μπορεί να γίνει για την αντιμετώπιση του χρέους;
Είναι γεγονός ότι αυτό το χρέος δεν μπορεί να εξοφληθεί. Δεν το λέμε μόνο εμείς αλλά και οι κοινοτικοί αξιωματούχοι. Γιαυτό και τα διάφορα σενάρια αναδιάρθρωσης του, ένα από τα οποία, ίσως το χειρότερο αποφασίστηκε στην τελευταία σύνοδο κορυφής της Ευρωζώνης. Έγινε πολύ μικρή διαγραφή (κούρεμα») του χρέους και δόθηκε μια παράταση στο χρόνο αποπληρωμής. Ο κεντρικός στόχος της άρχουσας ελίτ των Βρυξελλών ήταν πώς να εξασφαλίσουν το ευρώ, βάζοντας στην «μπρίζα» της τοκογλυφίας τον ελληνικό λαό τουλάχιστον για 30 χρόνια. Αυτό, κυβέρνηση και «τρόϊκα», το αποκαλούν ξεδιάντροπα σωτηρία της χώρας.!
- Τι θα μπορούσε να κάνει μια φιλολαϊκή κυβέρνηση;
Το απλό. Να δηλώσει αδυναμία πληρωμής και να απαιτήσει την επαναδιαπραγμάτευση του χρέους, με βάση το διεθνές δίκαιο. Ομως οι τραπεζίτες δεν ήθελαν να ακούσουν λέξη για τέτοια εκδοχή, ούτε βέβαια η ΕΕ, η οποία φοβάται «ντόμινο», να ακολουθήσουν και άλλες χώρες της περιφέρειας που έχουν μπει στο κλουβί της...χημειοθεραπείας.! Δεν τα λέμε χάριν αστειότητας αλλά ο ελληνικός λαός αυτή τη στιγμή συμπιέζεται πάρα πολύ, όχι μόνο εισοδηματικά, αλλά και ψυχολογικά, πλήττεται η εθνική του υπερηφάνεια. Από την άλλη οι καπιταλιστές «τρίβουν» τα χέρια τους. Κατάφεραν οι εργασιακές σχέσεις να γυρίσουν στις αρχές του 1900.!!. Εσείς στην Κύπρο έχετε ακόμα την ΑΤΑ. Εμείς την έχουμε χάσει και τώρα χάνουμε το 8ωρό και πολλά άλλα θεμελιώδη εργασιακά δικαιώματα.
Οι αστικές δυνάμεις στην Ελλάδα, χρόνια δουλοπρεπείς στους ευρωπαίους και αμερικανούς «ηγεμόνες», προκείμενου να διασφαλίσουν τα στενά ταξικά του συμφέροντα, δεν διεκδικούν τα στοιχειώδη, ακολουθώντας πιστά το νέο δόγμα, «πάση θυσία» στο ευρώ. Προσωπικά δεν έχω καμιά στεναχώρια αν θα καταρρεύσει η ευρωζώνη και το ευρώ. Αυτό που με πονεί είναι ο ελληνικός λαός και ο κάθε εργαζόμενος. Δυστυχώς τα συμφέροντα που οικοδόμησαν το ευρώ το έκαναν για να εξυπηρετούν τις κυρίαρχες ευρωπαϊκές ελίτ και τους υπηρέτες τους και όχι τους λαούς.
Οι αστικές δυνάμεις στην Ελλάδα, χρόνια δουλοπρεπείς στους ευρωπαίους και αμερικανούς «ηγεμόνες», προκείμενου να διασφαλίσουν τα στενά ταξικά του συμφέροντα, δεν διεκδικούν τα στοιχειώδη, ακολουθώντας πιστά το νέο δόγμα, «πάση θυσία» στο ευρώ. Προσωπικά δεν έχω καμιά στεναχώρια αν θα καταρρεύσει η ευρωζώνη και το ευρώ. Αυτό που με πονεί είναι ο ελληνικός λαός και ο κάθε εργαζόμενος. Δυστυχώς τα συμφέροντα που οικοδόμησαν το ευρώ το έκαναν για να εξυπηρετούν τις κυρίαρχες ευρωπαϊκές ελίτ και τους υπηρέτες τους και όχι τους λαούς.
- Μήπως η Ελλάδα χρησιμοποιείται σαν πείραμα;
Όλοι με μισόλογα έχουν αναγνωρίσει πως η Ελλάδα και οι λιγότερο ανεπτυγμένες οικονομίες δεν έπρεπε να μπουν στο ευρώ. Αποφεύγουν όμως να αναγνωρίσουν ότι ήταν λάθος το μόνιμο κλείδωμα της ισοτιμίας νομισμάτων αναπτυγμένων και λιγότερο αναπτυγμένων οικονομιών. Προσπαθούν να πειραματιστούν σε λύσεις, δίνοντας ισχυρές δόσεις «νεοφιλελεύθερων φαρμάκων» τα οποία είναι δηλητήριο για λαούς και εργαζόμενους. Το μόνιμο κλείδωμα των ισοτιμιών και η διατήρηση της ευρωζώνης όπως είναι σήμερα, είναι θέμα ανοικτό. Αργά ή γρήγορα οι συσσωρευμένες δυσαναλογίες ανταγωνιστικότητας μεταξύ χωρών, θα εκραγούν με δραματικές οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες. Να θυμίσουμε ότι πολιτικές σταθερής πρόσδεσης της ισοτιμίας ενός νομίσματος απέναντι σε άλλο, έχουν εφαρμοστεί στο παρελθόν σε πολλές χώρες και στην Ελλάδα και δεν κράτησαν για πολύ διάστημα.
-Ποιο κατά την άποψη σας είναι το μοντέλο που πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα;
Δύο είναι οι βασικές επιλογές, οι «κόκκινες γραμμές» θα λέγαμε, που διαχωρίζουν τις εναλλακτικές πολιτικές. Η μία είναι η πολιτική της «ελεγχόμενης πτώχευσης» με τις διάφορες παραλλαγές της, όπως την «επιλεκτική χρεοκοπία», που εξυπηρετεί τους πιστωτές και η άλλη η άρνηση πληρωμής του χρέους που εξυπηρετεί την ελληνική κοινωνία.
Οσον αφορά την πρώτη, ο στόχος είναι καθαρός. Δήμευση του ελληνικού λαού υπέρ των πιστωτών, με ψήφιση του «μεσοπρόθεσμου» και του «εφαρμοστικού νόμου», που έχει ως στόχο. Πρώτον,ιδιωτικοποίηση ΟΛΩΝ των δημοσίων επιχειρήσεων και τα χρήματα πάνε για το χρέος. Δεύτερον,ιδιωτικοποίηση των ΚΑΛΥΤΕΡΩΝ κομματιών της δημόσιας περιουσίας και εκτάσεων γης που βρίσκονται στις καλύτερες περιοχές και παραλίες όπως για παράδειγμα Χαλκιδική, Ρόδος, Κέρκυρα, Ζάκυνθος, Αττική κ.λ.π. Ολα τα χρήματα οδηγούνται στο ειδικό ταμείο (χοάνη) για το χρέος. Τρίτον,έμμεση «απορρόφηση» των αποταμιεύσεων του ελληνικού λαού από το πρόγραμμα περικοπών μισθών, συντάξεων, επιδομάτων, δαπανών για υγεία, περίθαλψη κα. Μπορεί να μη δημεύουν απ' ευθείας τις αποταμιεύσεις, αλλά με τη συρρίκνωση του εισοδήματος σε συνδυασμό με τους νέους φόρους, οι πολίτες αναγκαστικά θα βάλουν χέρι στις αποταμιεύσεις για να τα βγάλουν πέρα. Μετά το 2015, ως λαός δεν θα έχουμε τίποτα. Δυστυχώς το μαρτύριο θα συνεχιστεί συνόδου για 30 χρόνια. Δεν ξέρω πώς να χαρακτηρίσω το μέλλον του ελληνικού λαού κάτω από αυτές τις συνθήκες.
Οσον αφορά την πρώτη, ο στόχος είναι καθαρός. Δήμευση του ελληνικού λαού υπέρ των πιστωτών, με ψήφιση του «μεσοπρόθεσμου» και του «εφαρμοστικού νόμου», που έχει ως στόχο. Πρώτον,ιδιωτικοποίηση ΟΛΩΝ των δημοσίων επιχειρήσεων και τα χρήματα πάνε για το χρέος. Δεύτερον,ιδιωτικοποίηση των ΚΑΛΥΤΕΡΩΝ κομματιών της δημόσιας περιουσίας και εκτάσεων γης που βρίσκονται στις καλύτερες περιοχές και παραλίες όπως για παράδειγμα Χαλκιδική, Ρόδος, Κέρκυρα, Ζάκυνθος, Αττική κ.λ.π. Ολα τα χρήματα οδηγούνται στο ειδικό ταμείο (χοάνη) για το χρέος. Τρίτον,έμμεση «απορρόφηση» των αποταμιεύσεων του ελληνικού λαού από το πρόγραμμα περικοπών μισθών, συντάξεων, επιδομάτων, δαπανών για υγεία, περίθαλψη κα. Μπορεί να μη δημεύουν απ' ευθείας τις αποταμιεύσεις, αλλά με τη συρρίκνωση του εισοδήματος σε συνδυασμό με τους νέους φόρους, οι πολίτες αναγκαστικά θα βάλουν χέρι στις αποταμιεύσεις για να τα βγάλουν πέρα. Μετά το 2015, ως λαός δεν θα έχουμε τίποτα. Δυστυχώς το μαρτύριο θα συνεχιστεί συνόδου για 30 χρόνια. Δεν ξέρω πώς να χαρακτηρίσω το μέλλον του ελληνικού λαού κάτω από αυτές τις συνθήκες.
- Η εναλλακτική λύση;
Η Ελλάδα διατηρεί ακόμα το πλεονέκτημα της παύσης πληρωμών που δυστυχώς η ελληνική κυβέρνησηόχι μόνο δεν το αξιοποιεί αλλά έχει επιλέξει συνειδητά να υπηρετήσει τα συμφέροντα των πιστωτών και ειδικότερα των τραπεζιτών, ελλήνων και ξένων, συναινόντας στη δήμευση του ελληνικού λαού.
Γι' αυτό δεν αξιοποιεί το στρατηγικό πλεονέκτημα που διαθέτει για ρύθμιση του χρέους και σβήσιμο του μεγαλύτερου μέρους του. Η Ελλάδα έχει όλο το ηθικό δικαίωμα να το κάνει. Με βάση το διεθνές δίκαιο. Μία κυβέρνηση μπορεί να αρνηθεί την πληρωμή του επαχθούς ή απεχθούς χρέους.
Γι' αυτό δεν αξιοποιεί το στρατηγικό πλεονέκτημα που διαθέτει για ρύθμιση του χρέους και σβήσιμο του μεγαλύτερου μέρους του. Η Ελλάδα έχει όλο το ηθικό δικαίωμα να το κάνει. Με βάση το διεθνές δίκαιο. Μία κυβέρνηση μπορεί να αρνηθεί την πληρωμή του επαχθούς ή απεχθούς χρέους.
- Τι ακριβώς προβλέπει το διεθνές δίκαιο;
Υπάρχουν δύο πηγές που μπορεί να επικαλεστεί για την παύση πληρωμών. Πρώτη πηγή η απόφαση του ΟΗΕ το 1980 (Επιτροπή Διεθνούς Δικαίου), που θεωρεί ότι μια χώρα έχει το δικαίωμα να αμφισβητήσει την πληρωμή χρέους στους πιστωτές, όταν βρίσκεται σε «κατάσταση ανάγκης» (state of necessity), δηλ. στο σημείο να μη λειτουργούν νοσοκομεία, σχολεία, δικαστήρια και ο λαός να δυστυχεί. Υπάρχει μια βασική αρχή δικαίου που λέει «υπεράνω όλων η σωτηρία του λαού», η οποία διατρέχει όλους τους κλάδους δικαίου. Η κυβέρνηση αντί να κάνει χρήση αυτής της αρχής, υπέγραψε με την «τρόϊκα», δανειακή σύμβαση για 110 δις, και το «Μνημόνιο» με ακραία νεοφιλελεύθερα μέτρα και απαράδεκτους όρους για τη χώρα.
Είναι πρώτη φορά στα χρονικά του νεοελληνικού κράτους, που μια κυβέρνηση (του Γ.Παπανδρέου) συνειδητά και οικειοθελώς παραιτήθηκε από ΚΑΘΕ ΔΙΚΑΙΩΜΑ (κάθε ασυλία) στη δημόσια περιουσία, προκειμένου να πάρει το δάνειο (είχε τη δυνατότητα να δανειστεί με καλούς όρους από άλλες χώρες, πχ. Ρωσία, αλλά δεν άφησαν τα «αφεντηκά»), αποδεχόμενη παράλληλα το απαίσχυντο «Μνημόνιο». Η εθελοντική παραίτηση από κάθε δικαίωμα στη δημόσια περιουσία δεν έχει γίνει σε καμία χώρα του κόσμου.
Είναι πρώτη φορά στα χρονικά του νεοελληνικού κράτους, που μια κυβέρνηση (του Γ.Παπανδρέου) συνειδητά και οικειοθελώς παραιτήθηκε από ΚΑΘΕ ΔΙΚΑΙΩΜΑ (κάθε ασυλία) στη δημόσια περιουσία, προκειμένου να πάρει το δάνειο (είχε τη δυνατότητα να δανειστεί με καλούς όρους από άλλες χώρες, πχ. Ρωσία, αλλά δεν άφησαν τα «αφεντηκά»), αποδεχόμενη παράλληλα το απαίσχυντο «Μνημόνιο». Η εθελοντική παραίτηση από κάθε δικαίωμα στη δημόσια περιουσία δεν έχει γίνει σε καμία χώρα του κόσμου.
-Τι σημαίνει αυτό με νομικούς όρους;
Εάν δεν αποπληρωθεί ένα μέρος από το δάνειο των 110 δις ευρώ, όλα τα δημόσια κτήρια ... ακόμη και η Βουλή, μπορούν να διεκδικηθούν από τους πιστωτές. Ως εκ τούτου, θεωρούμε πως αυτή η κυβέρνηση όχι μόνο είναι επικίνδυνη αλλά πρέπει να περάσει και από ΔΙΚΗ. Από ειδικό δικαστήριο, διότι απεμπόλησε κάθε έννοια εθνικής ανεξαρτησίας και λαϊκής κυριαρχίας.
Δεν μιλάμε για προχειρότητες, αλλά για συνειδητό ξεπούλημα της χώρας, για χλεύασμα και προσβολή του ελληνικού λαού. Πρόκειται για συνταγματικό πραξικόπημα.
Δεν μιλάμε για προχειρότητες, αλλά για συνειδητό ξεπούλημα της χώρας, για χλεύασμα και προσβολή του ελληνικού λαού. Πρόκειται για συνταγματικό πραξικόπημα.
- Μιλάτε με πολύ σκληρή γλώσσα...
Σκληρά είναι τα γεγονότα και όχι η γλώσσα. Κανονικά αυτή η σύμβαση έπρεπε να έλθει στη Βουλή και να εγκριθεί με 180 βουλευτές. Οχι μόνο δεν το έκανε αλλά ψήφισε ειδικό νόμο, που απλώς ενημέρωνε τους βουλευτές.!
Πολλά απ' αυτά δεν είναι γνωστά. Σιγά-σιγά όμως τα συνειδητοποιεί ο ελληνικός λαός γι' αυτό και βγαίνει στις πλατείες, αυτό το πρωτόγνωρο κίνημα των «αγανακτισμένων πολιτών» που είναι μια αυθόρμητη έκρηξη δυσαρέσκειας και σαφής αμφισβήτησης της πολιτικής του «Μνημονίου» και του χρέους.
Πολλά απ' αυτά δεν είναι γνωστά. Σιγά-σιγά όμως τα συνειδητοποιεί ο ελληνικός λαός γι' αυτό και βγαίνει στις πλατείες, αυτό το πρωτόγνωρο κίνημα των «αγανακτισμένων πολιτών» που είναι μια αυθόρμητη έκρηξη δυσαρέσκειας και σαφής αμφισβήτησης της πολιτικής του «Μνημονίου» και του χρέους.
- Ομως αυτό το κίνημα δεν μπορεί τώρα να δώσει λύσεις...
Δεν μπορεί ακόμα, γιατί η διαμαρτυρία δεν αρκεί. Χρειάζεται η οργανωμένη παρέμβαση και η δημιουργία ενός μεγάλου κινήματος όχι απλά άρνησης (αγανάκτησης), αλλά και εναλλακτικής πολιτικής και δράσης.
-Μια άλλη κυβέρνηση έχει το δικαίωμα αμφισβήτησης όσα υπέγραψε η παρούσα;
Βεβαίως. Με βάση το διεθνές δίκαιο μπορεί να αμφισβητήσει την πληρωμή του χρέους χρησιμοποιώντας μια άλλη πηγή του διεθνούς δικαίου, την έννοια του «απεχθούς» χρέους. Το δημόσιο χρέος δεν είναι μόνο βαρύ και ασήκωτο αλλά εν πολλοίς, παράνομο, επονείδιστο, αθέμιτο. Χρειάζεται διερεύνηση, ποιο μέρος από αυτό το χρέος, με βάση το διεθνές δίκαιο, μπορεί να αμφισβητηθεί. Οι πρώτες εκτιμήσεις το υπολογίζουν σε 75% με 80%. Χρειάζεται όμως μια «επιτροπή λογιστικού ελέγχου» (ΕΛΕ), με θεσμική αρμοδιότητα ουσιαστικού έλεγχου. Στην Πρωτοβουλία για Συγκρότηση ΕΛΕ που συμμετέχω, απαιτούμε δημιουργία θεσμικής ΕΛΕ, αλλά η κυβέρνηση την αρνείται. Αρνείται ακόμη και τη συγκρότηση απλής εξεταστικής επιτροπής της Βουλής για διερεύνηση του χρέους. Κατά συνέπεια η άρνηση πληρωμής χρέους, με βάση το διεθνές δίκαιο, είναι η μόνη ελπιδοφόρα διέξοδος για να ανακάμψει και η ελληνική οικονομία.
- Ποιος θα το κάνει αυτό;
Χρειάζεται μια ριζοσπαστική κυβέρνηση με πυρήνα τις δυνάμεις της Αριστεράς. Εδώ όμως αρχίζουν τα δύσκολα δεν δεν υπάρχουν προς το παρόν ευνοϊκοί οι πολιτικοί συσχετισμοί. Πιστεύω όμως ότι είναι θέμα χρόνου. Σοβαρός παράγοντας επιτάχυνσης της συγκεκριμένης διαδικασίας είναι η επίτευξη κοινής δράσης των δυνάμεων της Αριστεράς. Βέβαια, για να λυθούν τα προβλήματα δεν αρκεί η στάση πληρωμών, αλλά χρειάζεται ολόκληρη δέσμη μέτρων. Χρειάζεται εθνικοποιήση τραπεζών για έλεγχο της ροής κεφαλαίων και αξιοποίηση των λαϊκών αποταμιεύσεων για παραγωγικούς σκοπούς. Οι τράπεζες πήραν το 2009 ενίσχυση 28 δις, το 2010 άλλα 50 δις και το 2011 άλλα 30 δις. Θέμα αποζημίωσης δεν υφίσταται. Επίσης, πρέπει να περάσουν και πάλι υπό δημόσιο έλεγχο οι επιχειρήσεις που ιδιωτικοποιήθηκαν. Χρειάζεται επίσης ριζοσπαστικό πρόγραμμα ανόρθωσης της οικονομίας, αύξηση απασχόλησης, ανακατανομή εισοδήματος, κά. Πρέπει επίσης να μπει μια τάξη στα δημόσια οικονομικά και οριστικό τέλος το «σπορ» της φοροδιαφυγής των μεγάλων εισοδημάτων, των ιδιοκτητών μεγάλης ακίνητης περιουσίας μαζί και της εκκλησίας.
Οι επιλογές αυτές έχουν ταξική διάσταση και είναι ριζοσπαστικές. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε με τις ίδιες πολιτικές. Είναι δύσκολες αλλά η σημερινή πολιτική δεν έχει μέλλον. Η Ε.Ε. επιχειρεί να «φορέσει» τα Μνημόνια ως κουστουμάκι σε όλους τους λαούς. Ομως κανένας λαός δεν οραματίζεται μια Ευρώπη της Μέρκελ, του Σαρκοζί, του Μπερλουσκόνι, του Κάμερον, κλπ. Ως εκ τούτου θα υπάρξουν αντιδράσεις και κοινωνικές εκρήξεις, κατ' αρχήν στους «ασθενείς κρίκους» που είναι οι περιφερειακές χώρες. Εκρήξεις κατά του νεοφιλελεύθερου οικοδόμηματος και της κυριαρχίας του γερμανο-γαλλικού ιμπεριαλισμού πάνω στους ευρωπαΐκούς λαούς. Αν είναι να υπάρξει μια αληθινά Ενωμένη Ευρώπη, αυτή θα είναι η Ευρώπη των λαών, των εργαζόμενων, η Ευρώπη του σοσιαλισμού, διαφορετικά ακόμα κι αν υπάρξει θα πρόκειται για μια αντιδραστική ένωση της χρηματιστικής ελίτ και των υπηρετών της χωρίς ιστορική προοπτική.
Οι επιλογές αυτές έχουν ταξική διάσταση και είναι ριζοσπαστικές. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε με τις ίδιες πολιτικές. Είναι δύσκολες αλλά η σημερινή πολιτική δεν έχει μέλλον. Η Ε.Ε. επιχειρεί να «φορέσει» τα Μνημόνια ως κουστουμάκι σε όλους τους λαούς. Ομως κανένας λαός δεν οραματίζεται μια Ευρώπη της Μέρκελ, του Σαρκοζί, του Μπερλουσκόνι, του Κάμερον, κλπ. Ως εκ τούτου θα υπάρξουν αντιδράσεις και κοινωνικές εκρήξεις, κατ' αρχήν στους «ασθενείς κρίκους» που είναι οι περιφερειακές χώρες. Εκρήξεις κατά του νεοφιλελεύθερου οικοδόμηματος και της κυριαρχίας του γερμανο-γαλλικού ιμπεριαλισμού πάνω στους ευρωπαΐκούς λαούς. Αν είναι να υπάρξει μια αληθινά Ενωμένη Ευρώπη, αυτή θα είναι η Ευρώπη των λαών, των εργαζόμενων, η Ευρώπη του σοσιαλισμού, διαφορετικά ακόμα κι αν υπάρξει θα πρόκειται για μια αντιδραστική ένωση της χρηματιστικής ελίτ και των υπηρετών της χωρίς ιστορική προοπτική.
Αθήνα 23.7.2011
