Το Βερολίνο απαιτεί γρήγορο "ξεκαθάρισμα" για Κυπριακό και Σκόπια
Ο γκρίζος ρόλος της Γερμανίας αρχίζει να ξεκαθαρίζει και να γίνεται επικίνδυνος για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα
Η κυβέρνηση Σαμαρά θεατής της σχεδιασμένης εθνικής καταστροφής που έρχεται ταχύτατα...
Του Σωτήρη Σιδέρη
Σκηνικό εθνικής καταιγίδας διαγράφεται στον ορίζοντα, καθώς επιταχύνονται οι γεωπολιτικοί σχεδιασμοί της Γερμανίας και των ΗΠΑ που συνεργάζονται βάσει σχεδίου πλέον, με την άμεση εμπλοκή τους στα μεγάλα ζητήματα της Ελλάδας –αν και στο γενικότερο πλαίσιο λειτουργούν ανταγωνιστικά-, με την χώρα μας να υφίσταται πολλαπλές πιέσεις, που κλιμακώνονται ραγδαία, αλλά να δέχεται και απειλές, όπως αποκαλύπτουμε σήμερα, στα Βαλκάνια, στο Κυπριακό και στις ευρωτουρκικές σχέσεις.
Το γερμανικό βαλκανικό δόγμα έχει στον πυρήνα του τη θέση ότι τα συμφέροντα της Γερμανίας μπορεί να απειληθούν από πιθανή αποσταθεροποίηση της περιοχής και ένα από τα προβλήματα που μπορεί να απειλήσουν τη σταθερότητα είναι κι αυτό της ονομασίας της ΠΓΔΜ, άρα προβλέπεται επιτάχυνση των διαδικασιών, καθώς το Βερολίνο έχει στείλει αυστηρό μήνυμα προς την Αθήνα από τον περασμένο Νοέμβριο.
Οι Αμερικανοί, από την πλευρά τους, επιθυμούν «πολιτική και ενεργειακή σταθερότητα» στην Ανατολική Μεσόγειο, πράγμα που διεμήνυσε σε όλους τους τόνους η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές Υποθέσεις, Βικτόρια Νούλαντ, κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στην Αθήνα, και για το λόγο αυτό θα «σφυροκοπήσουν» Ελλάδα και Κυπριακή Δημοκρατία για μία συμφωνία.
Την ίδια στιγμή συντελείται εντυπωσιακή στροφή υπέρ της Τουρκίας από τη Γερμανία και τις ΗΠΑ τόσο στο Κυπριακό όσο και στο ενεργειακό αλλά και στις ευρωτουρκικές σχέσεις, ενώ η Ελλάδα είναι παθητικός δέκτης των πιέσεων και παρατηρητής των διεργασιών.
Ο γκρίζος ρόλος της Γερμανίας αρχίζει να αποσαφηνίζεται και να γίνεται επικίνδυνος για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα και στα τρία προαναφερθέντα μέτωπα. Η Ελλάδα (όπως και ο Γκρουέφσκι) έχει δεχτεί παρασκηνιακές απειλές από το Βερολίνο για επίλυση της εκκρεμότητας της ονομασίας της ΠΓΔΜ. Τώρα όμως δέχεται και πιέσεις για να προωθήσει τις ευρωτουρκικές σχέσεις, ενώ «μύλος» γίνεται στο Κυπριακό, όπου οι εξελίξεις αναμένεται να είναι δραματικές.
Ένα μείγμα συγκεκριμένων ενεργειών, άλλοτε με πρωτοβουλία των ΗΠΑ, άλλοτε με ενέργειες της Γερμανίας, φέρνει την Ελλάδα σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. Η τύχη των μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητα της Αθήνας να το διαχειριστεί. Οι οιωνοί όμως είναι απολύτως απογοητευτικοί, για να μην πούμε εφιαλτικοί. Ιδιαίτερη εξέλιξη υπάρχει στις σχέσεις Γερμανίας – Τουρκίας, που, όπως θα δούμε στη συνέχεια, προοιωνίζονται προβλήματα για την Ελλάδα.
Αυστηρό μήνυμα
Το παζλ των παρασκηνιακών εξελίξεων των τελευταίων μηνών συγκροτείται από σειρά γεγονότων με ιδιαίτερα αρνητικό περιεχόμενο για τη χώρα μας. Αναλυτικά:
Στις 14.11.2013 είχε αποκαλυφθεί από το περιοδικό «Επίκαιρα» απόφαση του Βερολίνου να εμπλακεί ενεργά στις βαλκανικές υποθέσεις, περιλαμβανομένου και του προβλήματος της ονομασίας της ΠΓΔΜ, μία απόφαση που ενισχύθηκε στρατηγικά με το Μεγάλο Συνασπισμό στη Γερμανία.
Σύμφωνα με αξιόπιστες διπλωματικές πηγές, η Μέρκελ δεν σταμάτησε εκεί. Στις 5 Νοεμβρίου είχε συναντηθεί με τον Μάθιου Νίμιτς και αμέσως μετά με σύμβουλο του Γκρουέφσκι. Λίγες ημέρες αργότερα, περί τα τέλη Νοεμβρίου, το Βερολίνο έστειλε αυστηρό μήνυμα στην Αθήνα, το οποίο, κατά τις ίδιες πηγές, απαιτούσε από την ελληνική κυβέρνηση να εργαστεί για την επίλυση του προβλήματος της ονομασίας.
«Η εκκρεμότητα της ονομασίας είναι δυνατόν να αποσταθεροποιήσει την ΠΓΔΜ και αυτό να προκαλέσει ευρύτερη αποσταθεροποίηση, κάτι που είναι αντίθετο με τα γερμανικά συμφέροντα», διεμήνυσε το Βερολίνο, με το γνωστό αλαζονικό ύφος.
Η κατάσταση, ωστόσο, στο τέλος του χρόνου και τους πρώτους μήνες του 2014 δεν ήταν ιδιαίτερα ευνοϊκή για να προχωρήσουν οι διεργασίες. Προτεραιότητα ήταν η συμφωνία Βελιγραδίου – Κοσόβου, ένα θέμα που μπορεί να προκαλέσει μεγάλη κρίση, η αποκατάσταση της λειτουργίας του πολιτικού συστήματος στην ΠΓΔΜ, αλλά και η αποσαφήνιση του νέου πακέτου βοήθειας προς την Ελλάδα.
Για τους λόγους αυτούς, πρώτα απομονώθηκε η πολιτική Γκρουέφσκι στην ΠΓΔΜ, που αρνείται συμβιβασμό με την Ελλάδα, ώστε να δημιουργηθούν στη συνέχεια οι προϋποθέσεις για επίλυση του θέματος της ονομασίας.
Ακολούθησε η απόφαση για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων Σερβίας – Ε.Ε.
Τις τελευταίες ημέρες η κατάσταση στην περιοχή επιδεινώθηκε με την κοινωνική εξέγερση στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη, ένα κράτος – ζόμπι, που είναι αδύνατον να επιβιώσει περαιτέρω. Η κρίση στη Βοσνία είναι ένα από τα θέματα που επίσης θα επικαλεστούν πολλές χώρες για να οδηγήσουν το γρηγορότερο Ελλάδα και Σκόπια στο τραπέζι των συνομιλιών. Τώρα βρίσκεται σε εξέλιξη η συζήτηση για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού και, υπό το πρίσμα αυτό, είναι θέμα χρόνου να υπάρξουν εξελίξεις σε διπλωματικό επίπεδο.
Διπλωματικές πηγές αλλά και κυβερνητικοί παράγοντες θεωρούν βέβαιο ότι τους επόμενους μήνες θα επιταχυνθούν οι διεργασίες για το θέμα της ονομασίας. Η Ελλάδα έχει κερδίσει χρόνο, θεωρητικά έχει συμμάχους, αλλά αυτά εύκολα αλλάζουν αν δεν υπάρξουν ισχυρές και αποφασιστικές πρωτοβουλίες.
Η ανάμιξη της Γερμανίας δεν προδικάζει τίποτε θετικό για τα Βαλκάνια και η απομόνωση του Γκρουέφσκι δεν σημαίνει αποδοχή των ελληνικών θέσεων. Εξάλλου, καμία χώρα δεν έχει κάνει ποτέ δήλωση κατανόησης της ελληνικής θέσης. Απλώς ζητούν επίλυση της εκκρεμότητας της ονομασίας, χωρίς να δηλώνουν ποια λύση θέλουν, αφού μάλλον δεν τους ενδιαφέρει ιδιαίτερα.
Το Βερολίνο έδειξε τις προθέσεις του καλώντας τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά να παρευρεθεί και να συναντηθεί με τον Ν. Γκρουέφσκι στο Μόναχο, στη διάσκεψη για την Ασφάλεια. Η άρνηση του πρωθυπουργού ενόχλησε, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, το Βερολίνο, που θεωρεί αδιανόητο ο Έλληνας πρωθυπουργός να μεταβαίνει στη Γερμανία για να πάρει μέρος σε εκδηλώσεις εφημερίδων και να μην μεταβαίνει για να συζητήσει μείζονα προβλήματα της ελληνικής διπλωματίας, αλλά η Ελλάδα να ζητά διεθνή στήριξη. Όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, σύντομα η ενόχληση του Βερολίνου θα γίνει ορατή με αύξηση των πιέσεων για ανοιχτές διαπραγματεύσεις, είτε στο πλαίσιο του ΟΗΕ είτε στο πλαίσιο της Ε.Ε., τυπική από την ομπρέλα ενός διεθνούς οργανισμού.
Γερμανία – Τουρκία
Μεγάλη έκπληξη προκάλεσε σε κορυφαίους παράγοντες των Βρυξελλών η αβρότητα με την οποία η Μέρκελ και γενικότερα η γερμανική πολιτική ηγεσία υποδέχθηκαν τον Τούρκο πρωθυπουργό, Τ. Ερντογάν, στο Βερολίνο στις 5 Φεβρουαρίου.
Η τοποθέτηση της καγκελαρίου ότι η ένταξη της Τουρκίας είναι ανοιχτή, δεν είναι κάτι νέο ή ιδιαίτερο. Το περασμένο καλοκαίρι το Βερολίνο είχε επιτεθεί με οξύτητα κατά του Ερντογάν για τη στάση του στα επεισόδια της Κωνσταντινούπολης. Τώρα που ο αυταρχισμός του Ερντογάν είναι πολύ πιο μεγάλος και τα αντιδημοκρατικά μέτρα που παίρνει είναι πολύ χειρότερα από αυτά της κυβέρνησης της Ουκρανίας, το Βερολίνο προτείνει την εντατικοποίηση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ - Τουρκίας!
Η ευρωπαϊκή διπλωματία εκφράζει προβληματισμό κα αγανάκτηση, γιατί η κίνηση της Μέρκελ υπερβαίνει την πολιτική της ΕΕ που έχει τα κριτήρια των ελευθεριών, γενικότερα τα δημοκρατικά στάνταρ πολύ υψηλά στην αξιολόγηση των υποψηφιοτήτων.
Ο Ερντογάν, αφού «περιπλανήθηκε» ανά τον κόσμο, υποβάλλοντας αίτηση ακόμη και για την ένταξη της Τουρκίας στους «Πέντε της Σαγκάης» για να «τιμωρήσει» την ΕΕ για τη στασιμότητα στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, επέστρεψε στην ευρωπαϊκή κοίτη ζητώντας τη βοήθεια της Μέρκελ, η οποία ανταποκρίθηκε. Η καγκελάριος δήλωσε ότι υποστηρίζει την αποδέσμευση των κεφαλαίων 23 (δικαστικό σύστημα και θεμελιώδη δικαιώματα) και 24 (ελευθερία, δικαιοσύνη και ασφάλεια), τα οποία είχε μπλοκάρει η Κύπρος λόγω της συνεχιζόμενης τουρκικής κατοχής του 37% του νησιού.
«Είμαι υπέρ της απεμπλοκής των κεφαλαίων 23 και 24», δήλωσε συγκεκριμένα η Άνγκελα Μέρκελ.
Παράλληλα ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Φρανκ – Βάλτερ Στάινμαγερ, ανέφερε ότι: «Η πόρτα παραμένει ανοιχτή για την Τουρκία. Είμαστε μεταξύ εκείνων που λένε ότι ίσως είναι καλύτερο πρώτα να ανοίξουν τα κεφάλαια 23 και 24, σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δικαιοσύνη, και στη συνέχεια να ξεκινήσει μία σοβαρή και βιώσιμη συζήτηση σχετικά με την παρούσα κατάσταση στην Τουρκία».
Υπενθυμίζεται ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει παγώσει το άνοιγμα 8 κεφαλαίων, λόγω της άρνησης της Τουρκίας να εφαρμόσει το Πρωτόκολλο της Άγκυρας, σύμφωνα με το οποίο οφείλει να παρέχει πρόσβαση στα προϊόντα που προέρχονται από την Κυπριακή Δημοκρατία και να ανοίξει τα λιμάνια και τα αεροδρόμιά της. Επίσης, η Γαλλία (για δικούς της λόγους) και η Κυπριακή Δημοκρατία έχουν παγώσει άλλα 11 κεφάλαια. Συνολικά 19 κεφάλαια δεν μπορούν να ανοίξουν αν δεν συναινέσουν οι δύο αυτές χώρες. Προφανέστατα η Μέρκελ δεν έκανε καμία αναφορά στην υποχρέωση της Τουρκίας να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία.
Οι δηλώσεις των Γερμανών είναι απολύτως υποτιμητικές και για την Κύπρο, που τελεί υπό τουρκική κατοχή και έχει σοβαρούς λόγους να μπλοκάρει τα συγκεκριμένα κεφάλαια, αλλά και για την Ελλάδα, που έχει την Προεδρία της Ε.Ε. αυτό το εξάμηνο.
Η Αθήνα, όπως πάντα, όχι μόνο δεν αντέδρασε, αλλά ούτε καν σχολίασε το τελευταίο διάστημα την αντιδημοκρατικά καταιγίδα στην Τουρκία. Στο προσκήνιο όμως η Τουρκία ήταν η πρώτη που ζήτησε την επιτάχυνση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων και από την Ελλάδα.
Δεν έχει γίνει γνωστό τι απάντησε η Ελλάδα, είναι όμως αδιανόητο η Αθήνα να ζητήσει να ξεμπλοκαριστούν κεφάλαια που έχει μπλοκάρει η Κυπριακή Δημοκρατία. Αυτό έλειπε…
Ερωτήματα και ανησυχίες
Πιθανόν η κατάσταση στην περιοχή, η κρίση στην Ουκρανία και το Κυπριακό, να αποτελούν στοιχεία αλλαγής της γερμανικής πολιτικής έναντι της Άγκυρας. Αυτό όμως δεν είναι ευχάριστο για την Ελλάδα. Εξάλλου, τα ελληνικά συμφέροντα δεν ταυτίζονται με τα γερμανικά, το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει.
Η περίεργη σιωπή της Αθήνας προκαλεί εύλογα ερωτήματα. Η ελληνική κυβέρνηση δεν είναι παρατηρητής εξελίξεων που συμβαίνουν μακριά της, σε άλλη ήπειρο. Αφορούν στα στενά εθνικά της συμφέροντα και η στάση της προκαλεί ανησυχία.
Η στροφή όμως δεν αφορά μόνο στη Γερμανία. Αξιόπιστες πηγές σημειώνουν ότι οι Άγγλοι, οι Σουηδοί, οι Ισπανοί και οι Ιταλοί (πιο διακριτικά) φέρονται να ανησυχούν μήπως «χαθεί» η Άγκυρα για τα δυτικά συμφέροντα. Αυτό το κλίμα δημιουργούνταν πάντα όταν προετοίμαζαν το έδαφος για «παροχές» στην Τουρκία.
Τέτοια υποκρισία δεν έχει προηγούμενο, γιατί όλες αυτές οι χώρες έχουν στενή σχέση με την Τουρκία και ξέρουν ότι η γείτων υπηρετεί και εξυπηρετεί πάντα τα δυτικά συμφέροντα, με τον δικό της τρόπο φυσικά.
Κατά συνέπεια, η στροφή των τελευταίων εβδομάδων υποκρύπτει άλλα σχέδια που σίγουρα αφορούν, πέραν των άλλων, και στο Κυπριακό.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η Ουάσινγκτον, αφού μόλις προ μηνών είχε «οργιστεί» για τη συνεργασία του τουρκικού κράτους – παρακράτους με ακραίες ισλαμικές οργανώσεις στη Συρία, εμφανίζεται τώρα και πάλι υπέρ του κ. Ερντογάν.
Δεύτερη υποκρισία, καθώς μόλις προ ημερών οργίαζαν οι καταγγελίες στην Άγκυρα ότι με κρατική ανοχή μεταφέρονται όπλα σε οργανώσεις που πρόσκεινται στην αλ Κάιντα. Οι ΗΠΑ είναι που πρωταγωνιστούν στην επανέναρξη των συνομιλιών στο Κυπριακό και οι πιέσεις θα ενταθούν, είναι βέβαιο, με βάση έμπειρους διπλωμάτες.
Όλα αυτά όμως έχουν στον πυρήνα τους τα κυοφορούμενες μεγάλες γεωπολιτικές αλλαγές. Ο έλεγχος της Ουκρανίας και η απόσπαση έστω και τμήματός της από τους Δυτικούς, το Κυπριακό και η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, είναι επαρκείς λόγοι για να επιταχυνθούν οι εξελίξεις. Προφανώς δεν είναι συμπτωματικό ότι γίνονται προσπάθειες να αποκατασταθούν οι σχέσεις Ισραήλ – Τουρκίας τη στιγμή που οι πιέσεις για επίλυση του Κυπριακού γίνονται ασφυκτικές.
Η Γερμανία είναι και εδώ παρούσα. Σύμφωνα με πληροφορίες, το Βερολίνο έχει διαμηνύσει στη Λευκωσία ότι προτίθεται να χρηματοδοτήσει έργα υποδομής στο τομέα της ενέργειας και φυσικά να «βοηθήσει» την Κυπριακή Δημοκρατία και στις διαπραγματεύσεις για το πολιτικό πρόβλημα και στην ανασυγκρότηση της οικονομίας.
Είναι επίσης γνωστό στο παρασκήνιο ότι στο Κυπριακό ναι μεν οι ΗΠΑ είναι το «πρώτο βιολί», αλλά καμία λύση, ακόμη και η διαπραγμάτευση, δεν μπορεί να ευοδωθεί αν δεν εμπλακεί η ΕΕ. Και το Βερολίνο είναι γνωστό ότι εμπλέκεται.
Στο σύνολό τους οι εξελίξεις αυτές είναι βέβαιο ότι στον έναν ή στον άλλο βαθμό θα επηρεάσουν και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ιδιαίτερη συζήτηση γίνεται στο παρασκήνιο για μία λύση – πακέτο στην Ανατολική Μεσόγειο που να περιλαμβάνει και το δύσκολο σταυρόλεξο των ΑΟΖ Ελλάδας – Αιγύπτου – Κυπριακής Δημοκρατίας. Είναι θέμα χρόνου όλα αυτά να γίνουν επείγοντα θέματα, ακριβώς επειδή όλες οι μεγάλες δυνάμεις κινούνται δραστικά και απολύτως αποφασιστικά με ευρύ μέτωπο.
ΥΓ: Καλώς να υποδεχθεί ο κ. Σαμαράς και οι υπουργοί του τα επόμενο διάστημα στην Αθήνα τον τουρκοκύπριο διαπραγματευτή Κουντρέτ Οζαρσάι, για να σταματήσει επιτέλους και το θέατρο της «πατριωτικής» πολιτικής του καριέρας και η δήθεν εναντίωσή του σε ένα νέο σχέδιο Ανάν. Θα είναι η πρώτη φορά από την τουρκική εισβολή που θα συμβεί αυτό. Συμβαίνει επί πρωθυπουργίας Σαμαρά και αυτό θα καταγραφεί ιστορικά. Και, φυσικά, η κυβέρνηση θα κάνει αγώνα για να μας πείσει ότι η επίσκεψη θα είναι εθιμοτυπική. Ψέμα! Ο Οζαρσάι θα έρθει στην Αθήνα ως διαπραγματευτής και με εντολές της Άγκυρας θα βάλει τα πάντα στο τραπέζι. Η βάση των συνομιλιών αλλάζει και η Ελλάδα θα μπει στον προθάλαμο της τετραμερούς διαπραγμάτευσης. Επειδή απλώς τα δέχεται όλα και χωρίς πολλές αντιρρήσεις.
epikaira.gr
