Σε διπλό κλοιό βρίσκονται οι ελληνικές τράπεζες, όσον αφορά τη ρευστότητά τους. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) πιέζει για ακόμη ταχύτερη απεξάρτηση από τα δάνεια ύψους 90 δισ. ευρώ που έχει χορηγήσει μέχρι στιγμής.
Ταυτοχρόνως «τραβάει το χαλί κάτω από τα πόδια» των τραπεζών, απαιτώντας περισσότερες εγγυήσεις για τη ρευστότητα που τους έχει χορηγήσει. Η κατάσταση αυτή μεταφέρεται αναπόφευκτα στην ελληνική αγορά, προκαλώντας γενικευμένη ασφυξία.
Η κρατική βοήθεια των 30 δισ. ευρώ, παραμένει «αγκυλωμένη» στις παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις που διεξάγονται μεταξύ της Τράπεζας της Ελλάδος και των τραπεζών, προκειμένου η Φρανκφούρτη να εγκρίνει τα προγράμματα απεξάρτησης που έχουν υποβάλει τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας. Σύμφωνα με πληροφορίες τα αρχικά σχέδια απεξάρτησης που είχαν υποβάλει οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών στην ΤτΕ, απορρίφθηκαν με το αιτιολογικό ότι δεν ήταν «επαρκώς φιλόδοξα».
Ξεκίνησε τότε ένας πυρετός διαβουλεύσεων προκειμένου να εναρμονιστούν τα προγράμματα αυτά με τις προδιαγραφές που έθετε η ΕΚΤ. Τα οριστικά σχέδια αναμένεται να υποβληθούν την Τετάρτη, με την «ελπίδα» ότι θα εγκριθούν από την κεντρική τράπεζα η οποία εν συνεχεία θα ανάψει και το πράσινο φως στο Υπουργείο Οικονομικών για τη χορήγηση των εγγυήσεων.
Στο μεταξύ οι τράπεζες κινδυνεύουν να μείνουν από μετρητά, καθώς η ήδη οριακή ρευστότητα του συστήματος, περιορίζεται περαιτέρω από την εκροή καταθέσεων. Ήδη από την αρχή του χρόνου οι ιδιώτες έχουν αποσύρει περισσότερα από 10 δισ. ευρώ, ενώ το Δημόσιο εξαιτίας της καθυστέρησης στην καταβολή της πέμπτης δόσης του δανείου από την τρόικα (12 δισ. ευρώ) έχει αρχίσει «αναλήψεις» από τα διαθέσιμα ύψους 8 δισ. ευρώ, που είχε τοποθετημένα σε προθεσμιακούς λογαριασμούς.
Η αποδέσμευση των εγγυήσεων προς τις τράπεζες θα δώσει μία ανάσα αλλά δεν συνιστά βιώσιμη λύση, καθώς η ΕΚΤ προετοιμάζεται να αντικαταστήσει τα «έκτακτα μέτρα στήριξης» που εφαρμόζει τα τελευταία δυόμισι χρόνια χορηγώντας τους αφειδώς ρευστότητα με νέες αυστηρότερες διαδικασίες.
Το νέο μοντέλο χρηματοδότησης θα αντιμετωπίζει με ιδιαίτερο τρόπο τις ευρωπαϊκές τράπεζες που είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένες από την ΕΚΤ, όπως οι ελληνικές. Αυτές θα υπόκεινται σε αυστηρότερους κανόνες σε σύγκριση με τις υπόλοιπες.
Πρώτο δείγμα γραφής της νέας αυτής πολιτικής θα είναι ο σταδιακός περιορισμός του χρονικού ορίζοντα για τη ρευστότητα που χορηγεί η ΕΚΤ, στο όριο του ενός τριμήνου. Έτσι οι τράπεζες θα πρέπει να ξεχάσουν τα φτηνά δάνεια ετήσιας και εξάμηνης διάρκειας που εξασφάλιζαν μέχρι πρότινος. Όμως, ακόμη και οι πιο βραχυχρόνιες διευκολύνσεις δεν θα χορηγούνται «άνευ όρων», καθώς εκτιμάται ότι η ΕΚΤ θα συνδέσει τη ρευστότητα που χορηγεί σε κάθε τράπεζα με το μέγεθος του ισολογισμού της, ειδικότερα δε με τις συνολικές υποχρεώσεις που αντιμετωπίζει.
Επαχθείς όροι
Όσες τράπεζες εξακολουθήσουν να χρειάζονται πρόσθετη ρευστότητα, πέραν των ορίων που δικαιολογεί ο ισολογισμός τους, θα υποχρεώνονται πιθανότατα να τη ζητούν από τον ειδικό μηχανισμό της ΕΚΤ, ο οποίος όμως θα τις χρηματοδοτεί με επαχθέστερους όρους.
Επιπροσθέτως οι τράπεζες αυτές θα είναι υποχρεωμένες να καταρτίσουν ένα σχέδιο για την ενίσχυση της κεφαλαιακής τους βάσης, παράλληλα με αυτό που ήδη θα έχουν υποβάλει για την σταδιακή τους απεξάρτηση από τη ρευστότητα της ΕΚΤ. Το νέο αυτό πλαίσιο εκτιμάται ότι θα περιορίσει ακόμη περισσότερο την πιστωτική επέκταση προς την εγχώρια οικονομία. Ο διαρκής αποκλεισμός του Δημοσίου από τις διεθνείς χρηματαγορές, στερεί και από τις τράπεζες τη δυνατότητα να καλύψουν τις ανάγκες τους σε ρευστό από άλλες πηγές πλην της ΕΚΤ.
Επομένως για να καλύψουν το «έλλειμμα ρευστότητας» που αντιμετωπίζουν εξαιτίας της ποσοτικής υπεροχής των δανείων έναντι των καταθέσεων, θα υποχρεωθούν να περιορίσουν ακόμη περαιτέρω τη «μόχλευση» του ισολογισμού τους.
Ήδη τα πρώτα στοιχεία που ανακοινώνουν οι τράπεζες δείχνουν σημαντική μείωση του δανειακού τους χαρτοφυλακίου στο πρώτο τρίμηνο του 2011. Η τάση αυτή αναμένεται να ενταθεί τους επόμενους μήνες, καθώς η κρίση του Δημόσιου Χρέους όχι μόνο δεν αντιμετωπίζεται αλλά κλιμακώνεται συνεχώς.
.
.
.
.
.
.
ΣΠ. ΒΕΡΓΟΥΔΗΣ
isotimia.
