(Των Άλκη Φιτσόπουλου, Νίκου Ανδριόπουλου και Βαγγέλη Σ. Τριάντη)
Χαριστικές ρυθμίσεις, υπέρογκες οφειλές προς το Ελληνικό Δημόσιο, «χρυσά» τηλεοπτικά συμβόλαια, χορηγίες εκατομμυρίων ευρώ μέσω ΟΠΑΠ, κρατική φύλαξη μέσω της Ελληνικής Αστυνομίας... Το ελληνικό ποδόσφαιρο βγαίνει... οφσάιντ, μια και οι Ποδοσφαιρικές Ανώνυμες Εταιρείες (ΠΑΕ) κοστίζουν στον Έλληνα φορολογούμενο δεκάδες εκατομμύρια ευρώ ετησίως, με το αποτέλεσμα, δυστυχώς, να είναι φτωχό μπροστά στον πακτωλό των χρημάτων που ρέουν προς τις ΠΑΕ από τον κρατικό κορβανά. Τα άδεια γήπεδα μαρτυρούν με τον πιο ανάγλυφο τρόπο τη σαθρή εικόνα που επικρατεί στο... μαγικό κόσμο του ελληνικού ποδοσφαίρου. Οι κρατικοδίαιτες ΠΑΕ, πλήρως απαξιωμένες ως προς την ποιότητα του ποδοσφαιρικού προϊόντος που «σερβίρουν», με μοναδικούς συμμάχους τους οπαδικούς τους στρατούς, απολαμβάνουν μια ιδιότυπη ασυλία, με τη σιωπηρή στήριξη πολιτικών παραγόντων, οι οποίοι, στο βωμό του πολιτικού κόστους, δεν διστάζουν να τους χαρίζουν προνόμια που κάποιες φορές αγγίζουν τα όρια της πρόκλησης.
Η απόφαση της ΟΠΑΠ ΑΕ πριν από μερικές ημέρες να μην προχωρήσει στην υπογραφή νέας σύμβασης με τις ΠΑΕ και τις διοργανώτριες Αρχές έως ότου ξεκαθαρίσει το τοπίο από τη δυσωδία των στημένων αγώνων ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών από την πλευρά των παραγόντων του ποδοσφαίρου. Κάποιοι έφτασαν στο σημείο να προεξοφλούν ακόμη και τη μη διεξαγωγή του πρωταθλήματος, ενώ αρκετοί χαρακτήρισαν την απόφαση καταστροφική για το ελληνικό ποδόσφαιρο. Η απόφαση, άλλωστε, δεν αφορά μόνο στη Super League, αφού η αναστολή των χορηγιών του ΟΠΑΠ έως τον Οκτώβριο περιλαμβάνει δέκα ομάδες της Super League, αλλά και στις τρεις διοργανώτριες Αρχές των επαγγελματικών κατηγοριών και στο θεσμό του Κυπέλλου.
Το θέμα, ωστόσο, δεν έχει να κάνει μόνο με την τελευταία σύμβαση, αλλά διαχρονικά με τα χρήματα που έχουν δοθεί μέσω του οργανισμού στις ΠΑΕ με τη μορφή επιχορηγήσεων, τα οποία αποτιμώνται σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Επί σειρά ετών, ειδικά μέχρι το 2003, οι ελληνικές κυβερνήσεις χρησιμοποιούσαν το ταμείο του οργανισμού ως «όχημα»... για την επιχορήγηση των ΠΑΕ. Με τον τρόπο αυτό κατάφερναν να ξεπερνούν το νομικό σκόπελο της απευθείας επιχορήγησης, καθώς στην Πολιτεία επιτρέπεται να δίνει χρήματα μέσω της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού (ΓΓΑ) μόνο σε ερασιτεχνικά σωματεία και όχι σε ανώνυμες εταιρείες. Το ύψος των επιχορηγήσεων ανερχόταν ετησίως σε κάτι παραπάνω από 40 εκατ. ευρώ για το σύνολο του ελληνικού ποδοσφαίρου, ενώ, σύμφωνα με μαρτυρία στελέχους του οργανισμού, υπήρξαν χρονιές που η ετήσια επιχορήγηση άγγιξε ακόμη και τα 47 εκατ. ευρώ. Μόνο η τελευταία σύμβαση που είχε υπογράψει η ΟΠΑΠ ΑΕ με τη διοργανώτρια Αρχή και την ΕΠΟ ανερχόταν συνολικά κοντά στα 120 εκατ. ευρώ σε επίπεδο τριετίας, αν προσθέσει κανείς και τις επιμέρους συμφωνίες με κάποιες ομάδες της Super League.
ΟΠΑΠ: Συμβόλαια με ομάδες στην... τύχη
Ωστόσο, το θέμα δεν έχει να κάνει μόνο με το ύψος των ποσών, αλλά και με τον τρόπο με τον οποίο αυτά χορηγούνταν, καθώς και με τα ανταλλάγματα που έπαιρνε η ΟΠΑΠ ΑΕ. Η αλήθεια είναι ότι μέχρι και πέρσι τα χρήματα αυτά δίνονταν στις ΠΑΕ δίχως καμία ιδιαίτερη μελέτη, αλλά με κριτήρια εμπειρικά. Το γεγονός ότι ο ΟΠΑΠ ήταν μέχρι και το 2003 κρατικός οργανισμός είχε ως αποτέλεσμα οι επιχορηγήσεις να δίνονται με κρατικοδίαιτα κριτήρια και όχι με όρους αγοράς. Μόλις πέρσι η ΟΠΑΠ ΑΕ απευθύνθηκε σε ιδιωτικές εταιρείες μέτρησης της εμπορικότητας των ΠΑΕ και βάσει των στοιχείων αυτών προχώρησε στην καταβολή των χρημάτων.
Επιπλέον, σύμφωνα με τα όσα αναφέρει στα «Επίκαιρα» στέλεχος του οργανισμού, «τα χρήματα κατά το παρελθόν δίνονταν κατά κάποιο τρόπο αόριστα». Οι συμβάσεις που υπέγραφε ο κρατικός φορέας με τις ΠΑΕ περιλάμβανε απλά και μόνο τη διαφήμιση του οργανισμού και τίποτα περισσότερο, ενώ απουσίαζε κάθε μορφής ρήτρα που θα προστάτευε το ποσό των χορηγιών από συμβάντα, όπως αγώνες κεκλεισμένων των θυρών κ.λπ. «Το να διαφημιζόταν απλά και μόνο ο ΟΠΑΠ δεν ήταν αυτό καθαυτό το ζητούμενο· το θέμα ήταν να διαφημίζονταν τα παιχνίδια του ΟΠΑΠ», υπογραμμίζει στα «Επίκαιρα» το ίδιο στέλεχος. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και απλά τυπικά κριτήρια αποδοτικότητας, όπως η πορεία μιας ομάδας, τέθηκαν για πρώτη φορά στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου πέρσι!
Ενδεικτικό, δε, της κατάστασης που επικρατούσε επί χρόνια ολόκληρα είναι το γεγονός ότι ακόμη και να θέλει κανείς να υπολογίσει ακριβώς τα ποσά που δόθηκαν τα τελευταία χρόνια μέσω χορηγιών, δύσκολα θα βγάλει σαφή συμπεράσματα, καθότι η λογιστική τους καταχώριση γινόταν με τέτοιο τρόπο, που μπορεί να οδηγηθεί σε εσφαλμένα αποτελέσματα. Η απόφαση, πάντως, της ΟΠΑΠ ΑΕ αναμένεται να εξοικονομήσει βραχυπρόθεσμα αρκετά εκατομμύρια ευρώ στα ταμεία του οργανισμού. Σύμφωνα με τη χρηματιστηριακή Alpha Finance, το οικονομικό όφελος θα ανέλθει περί τα 20 εκατ. ευρώ!
222 εκατ. ευρώ οι οφειλές προς το Δημόσιο!
Ο χορός, όμως, των επιχορηγήσεων προς τις κρατικοδίαιτες ΠΑΕ δεν κλείνει στον ΟΠΑΠ, αλλά έχει και άλλη όψη, πολύ πιο σκοτεινή αυτή τη φορά, που δείχνει και την ιδιότυπη ασυλία που απολαμβάνουν οι ΠΑΕ από το ελληνικό κράτος. Πριν από έναν περίπου χρόνο, ο υφυπουργός Οικονομικών, κ. Φίλιππος Σαχινίδης, παραδέχτηκε δημόσια ότι οι οφειλές των ΠΑΕ προς το Ελληνικό Δημόσιο ανέρχονται, ούτε λίγο πολύ, σε 222 εκατ. ευρώ! Το ύψος τους αφορά κυρίως σε ληξιπρόθεσμες οφειλές τόσο προς το ΙΚΑ όσο και προς την εφορία, με τις σημερινές εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς να κάνουν λόγο για ποσό που ξεπερνά τα 240 εκατ. ευρώ. Και το χειρότερο όλων είναι ότι πρόκειται για συσσωρευμένα χρέη ετών, η είσπραξη των οποίων καθίσταται δύσκολη, αν όχι ανέφικτη. Οι επίσημοι φοροεισπρακτικοί και ελεγκτικοί μηχανισμοί του κράτους, κατά έναν παράξενο τρόπο, νίπτουν τας χείρας τους όταν πρόκειται να ελέγξουν ΠΑΕ... Η επί δέκα σχεδόν χρόνια απουσία κρατικού ελέγχου των οικονομικών της ΠΑΕ ΑΕΚ, όπως διαπιστώθηκε πριν από λίγο καιρό, αποτελεί τρανταχτό παράδειγμα.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η ελληνική Πολιτεία αποφάσισε να παράσχει ακόμη ένα προνόμιο στις αμαρτωλές ΠΑΕ, και αυτή τη φορά εις βάρος του Έλληνα φορολογουμένου. Το άρθρο 44 του Πτωχευτικού Κώδικα μετατράπηκε σε... κολυμβήθρα του Σιλωάμ για αρκετές ΠΑΕ, που κατάφεραν να ξεφορτωθούν οφειλές εκατομμυρίων ευρώ. Όπως επίσης και η διαγραφή χρεών ομάδων που εν μία νυκτί άλλαξαν ονόματα, τοποθετώντας το προσωνύμιο «Νέος» ή «Νέα» μπροστά από την παλαιά τους ονομασία. Μόνο στην περίπτωση της ΠΑΕ ΑΕΚ χαρίστηκαν χρέη της τάξης των 70 εκατ. ευρώ με τις ευλογίες του Ελληνικού Δημοσίου, μια και ο νόμιμος εκπρόσωπός του δεν εμφανίστηκε ποτέ κατά την εκδίκαση της αίτησης υπαγωγής στα ελληνικά δικαστήρια προκειμένου να υποστηρίξει τα συμφέροντά του. Τυχαίο γεγονός; Άνωθεν παρέμβαση χάριν πολιτικού κόστους; Ουδείς μπορεί να απαντήσει με ακρίβεια. Τη σκυτάλη από την ΑΕΚ πήραν, πάντως, ο Άρης και ο ΟΦΗ στη χρήση του άρθρου 44. Τον ασκό του Αιόλου για τις διαγραφές χρεών είχε ανοίξει το 2004 η τότε πολιτική ηγεσία, όταν έφερε στη Βουλή ειδική νομοθετική ρύθμιση με την οποία διαγράφονταν χρέη σε ΙΚΑ και εφορία. Η ρύθμιση προέβλεπε την καταβολή 120 δόσεων και τη διαγραφή του 80% των προσαυξήσεων λόγω εκπρόθεσμης καταβολής, με αποτέλεσμα περισσότερες από τριάντα ΠΑΕ να κάνουν χρήση αυτής, μεταξύ αυτών και ο ΠΑΟΚ.
«Χρυσάφι» η τηλεοπτική μετάδοση
Το γαϊτανάκι, όμως, του χαϊδέματος προς άγραν ψήφων δεν σταματά εδώ. Απεναντίας, συνεχίζεται και με τα τηλεοπτικά δικαιώματα ορισμένων ομάδων που εξασφάλιζε η κρατική ΕΡΤ τα τελευταία χρόνια, έναντι υψηλού αντιτίμου, το οποίο κλήθηκε τελικά να καταβάλει ο Έλληνας φορολογούμενος. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κρατική τηλεόραση τα τελευταία χρόνια κατέβαλε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ για να εξασφαλίσει τηλεοπτικά δικαιώματα ομάδων όπως ο ΟΣΦΠ, ο ΠΑΟ, η Ξάνθη και το Αιγάλεω, με το συνολικό ποσό να ξεπερνά τα 35 εκατ. ευρώ την τελευταία πενταετία. Μόνο η ΠΑΕ Ολυμπιακός έλαβε τα δύο τελευταία χρόνια γύρω στα 9 εκατ. ευρώ, ενώ για τη φετινή χρονιά το ίδιο σωματείο αξίωνε από την κρατική τηλεόραση 11,5 εκατ. ευρώ για την ανανέωση της σύμβασης.
Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Δ.Σ. της κρατικής τηλεόρασης, όλες οι συζητήσεις «πάγωσαν» μέχρι να λήξει η δικαστική διερεύνηση του σκανδάλου με τα στημένα παιχνίδια. Παρατηρητές της αγοράς, πάντως, σημείωναν στα «Επίκαιρα» ότι «η ΕΡΤ τα τελευταία χρόνια εκτίναξε στα ύψη τα τηλεοπτικά δικαιώματα, χρησιμοποιώντας τη δεξαμενή χρημάτων από το ανταποδοτικό τέλος». Αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής ήταν να ανέβει απότομα το κασέ των ΠΑΕ, με τις «μεγάλες» ομάδες, φυσικά, να απολαμβάνουν τη μερίδα του λέοντος...
Ακριβό το... «κοστούμι» της ΕΛ.ΑΣ. στα γήπεδα
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που προκύπτει στο φάκελο «Ελληνικό Ποδόσφαιρο» είναι η προστασία που καλείται η Ελληνική Αστυνομία να παρέχει με την παρουσία της στα γήπεδα ανά την επικράτεια. Σε αντίθεση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές ΠΑΕ, οι ελληνικές ομάδες, αν και ανώνυμες εταιρείες, δεν προφυλάσσουν από μόνες τους το προϊόν τους με τη συνδρομή εταιρειών σεκιούριτι, αλλά αφήνουν το δύσκολο και δαπανηρό έργο στην... ΕΛ.ΑΣ., δηλαδή στο... φιλόπτωχο ταμείο του φορολογούμενου πολίτη. Αποτέλεσμα της αδιαφορίας των ΠΑΕ να προστατεύσουν τόσο το προϊόν τους όσο και τους υποστηρικτές της ομάδας τους είναι να υποχρεούται η Αστυνομία των εκατοντάδων οικονομικών προβλημάτων, με τα οχήματα χωρίς καύσιμα και τις απλήρωτες υπερωρίες, να παριστάνει τον... παιδονόμο σε θερμοκέφαλους οπαδούς με αυτοκαταστροφικές τάσεις, την ώρα που δεν έχει τα απαραίτητα για να επιτελέσει το πρωταρχικό της καθήκον. Τα διάφορα σενάρια, μάλιστα, που έχουν κατά καιρούς ακουστεί για ιδιωτική φύλαξη των γηπέδων, τα οποία προέβλεπαν και τη συνεργασία τους με την ΕΛ.ΑΣ. μόνο για περιπτώσεις εξωγηπεδικών επεισοδίων, έχουν μείνει ιδέες των εκάστοτε ιθυνόντων που δεν τέθηκαν ποτέ σοβαρά επί τάπητος. Χαρακτηριστικό των εξωπραγματικών δαπανών που επιφέρει η αστυνόμευση των γηπέδων είναι το παράδειγμα του ημιτελικού του Κυπέλλου μεταξύ Ολυμπιακού και ΠΑΟΚ στην Τούμπα, την περασμένη σεζόν. Για ένα παιχνίδι που θα διεξαγόταν κεκλεισμένων των θυρών λόγω τιμωρίας της έδρας του ΠΑΟΚ, η ΕΛ.ΑΣ., εκτός των 1.200 αστυνομικών της Θεσσαλονίκης, μετέφερε άλλους 300 από την Αθήνα, ενώ χρησιμοποίησε και ελικόπτερο κατά τη διάρκεια του αγώνα! Αποτέλεσμα ήταν η επιχείρηση να κοστίσει συνολικά 370.000 ευρώ!
Το «μάρμαρο» θα πληρώσει η διοργανώτρια Αρχή και όχι οι ΠΑΕ
Ωστόσο, η απόφαση της ΟΠΑΠ ΑΕ να διακόψει τις χορηγίες προς τις ΠΑΕ έχει ξεσηκώσει θύελλα διαμαρτυριών στο χώρο του ποδοσφαίρου και αρκετοί κάνουν λόγο για απόφαση που εγείρει και νομικά ζητήματα. Πρώην ισχυρός άνδρας του ποδοσφαίρου εκφράζει στα «Επίκαιρα» έντονες αμφιβολίες για το πόσο μπορεί να εφαρμοστεί ένα τέτοιο μέτρο, καθώς οι ομάδες έχουν υπογράψει με τον ΟΠΑΠ συμβάσεις, τις οποίες οι ίδιες μπορούν να ισχυριστούν ότι δεν έχουν παραβιάσει. «Μία ομάδα, η οποία δεν έχει εμπλακεί στο σκάνδαλο με τα στημένα, έχει κάθε λόγο να προσφύγει στη Δικαιοσύνη σε περίπτωση που δεν της καταβληθούν τα αναλογούντα σε αυτή χρήματα. Για το λόγο αυτό ελλοχεύει ο κίνδυνος να τιμωρηθούν ουσιαστικά μόνο οι διοργανώτριες Αρχές», σημειώνει ο έμπειρος παράγοντας. Ο ίδιος χαρακτηρίζει τις επιχορηγήσεις ως εμπορικές συμφωνίες αμοιβαίου συμφέροντος, οι οποίες «είναι ουσιαστικά διαφημιστικές συμφωνίες με μια μονοπωλιακή ΔΕΚΟ και έχουν ρήτρες βίας». Σε περίπτωση, δηλαδή, που μια ομάδα κριθεί υπότροπη για πολλοστή φορά σε επεισόδια, αυτομάτως μπορεί ο ΟΠΑΠ να παύσει τις καταθέσεις των δόσεων. Παρ’ όλα αυτά, το ζήτημα της μη καταβολής τους τέθηκε επί τάπητος στα απόνερα του «Κοριόπολις», ενώ πριν από το σκάνδαλο ακουγόταν μόνο ως απειλή που κανείς δεν έπαιρνε στα σοβαρά.
Το τι θα συμβεί μετά το τέλος της ορισθείσας διορίας παραμένει ακόμα άγνωστο, καθώς κάποια σχετική ανακοίνωση ή διαρροή δεν έχει υπάρξει μέχρι στιγμής. Το σίγουρο είναι ότι η κυβέρνηση, στην παρούσα φάση, δείχνει αποφασισμένη να επιστρατεύσει τον «μπαμπούλα» των κρατικών επιχορηγήσεων, κατόπιν συνεννόησης του αρμόδιου υπουργού με τον πρωθυπουργό στην κυβερνητική επιτροπή που συνεδρίασε στις 18/8/2011.
( Επίκαιρα)
Χαριστικές ρυθμίσεις, υπέρογκες οφειλές προς το Ελληνικό Δημόσιο, «χρυσά» τηλεοπτικά συμβόλαια, χορηγίες εκατομμυρίων ευρώ μέσω ΟΠΑΠ, κρατική φύλαξη μέσω της Ελληνικής Αστυνομίας... Το ελληνικό ποδόσφαιρο βγαίνει... οφσάιντ, μια και οι Ποδοσφαιρικές Ανώνυμες Εταιρείες (ΠΑΕ) κοστίζουν στον Έλληνα φορολογούμενο δεκάδες εκατομμύρια ευρώ ετησίως, με το αποτέλεσμα, δυστυχώς, να είναι φτωχό μπροστά στον πακτωλό των χρημάτων που ρέουν προς τις ΠΑΕ από τον κρατικό κορβανά. Τα άδεια γήπεδα μαρτυρούν με τον πιο ανάγλυφο τρόπο τη σαθρή εικόνα που επικρατεί στο... μαγικό κόσμο του ελληνικού ποδοσφαίρου. Οι κρατικοδίαιτες ΠΑΕ, πλήρως απαξιωμένες ως προς την ποιότητα του ποδοσφαιρικού προϊόντος που «σερβίρουν», με μοναδικούς συμμάχους τους οπαδικούς τους στρατούς, απολαμβάνουν μια ιδιότυπη ασυλία, με τη σιωπηρή στήριξη πολιτικών παραγόντων, οι οποίοι, στο βωμό του πολιτικού κόστους, δεν διστάζουν να τους χαρίζουν προνόμια που κάποιες φορές αγγίζουν τα όρια της πρόκλησης.
Η απόφαση της ΟΠΑΠ ΑΕ πριν από μερικές ημέρες να μην προχωρήσει στην υπογραφή νέας σύμβασης με τις ΠΑΕ και τις διοργανώτριες Αρχές έως ότου ξεκαθαρίσει το τοπίο από τη δυσωδία των στημένων αγώνων ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών από την πλευρά των παραγόντων του ποδοσφαίρου. Κάποιοι έφτασαν στο σημείο να προεξοφλούν ακόμη και τη μη διεξαγωγή του πρωταθλήματος, ενώ αρκετοί χαρακτήρισαν την απόφαση καταστροφική για το ελληνικό ποδόσφαιρο. Η απόφαση, άλλωστε, δεν αφορά μόνο στη Super League, αφού η αναστολή των χορηγιών του ΟΠΑΠ έως τον Οκτώβριο περιλαμβάνει δέκα ομάδες της Super League, αλλά και στις τρεις διοργανώτριες Αρχές των επαγγελματικών κατηγοριών και στο θεσμό του Κυπέλλου.
Το θέμα, ωστόσο, δεν έχει να κάνει μόνο με την τελευταία σύμβαση, αλλά διαχρονικά με τα χρήματα που έχουν δοθεί μέσω του οργανισμού στις ΠΑΕ με τη μορφή επιχορηγήσεων, τα οποία αποτιμώνται σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Επί σειρά ετών, ειδικά μέχρι το 2003, οι ελληνικές κυβερνήσεις χρησιμοποιούσαν το ταμείο του οργανισμού ως «όχημα»... για την επιχορήγηση των ΠΑΕ. Με τον τρόπο αυτό κατάφερναν να ξεπερνούν το νομικό σκόπελο της απευθείας επιχορήγησης, καθώς στην Πολιτεία επιτρέπεται να δίνει χρήματα μέσω της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού (ΓΓΑ) μόνο σε ερασιτεχνικά σωματεία και όχι σε ανώνυμες εταιρείες. Το ύψος των επιχορηγήσεων ανερχόταν ετησίως σε κάτι παραπάνω από 40 εκατ. ευρώ για το σύνολο του ελληνικού ποδοσφαίρου, ενώ, σύμφωνα με μαρτυρία στελέχους του οργανισμού, υπήρξαν χρονιές που η ετήσια επιχορήγηση άγγιξε ακόμη και τα 47 εκατ. ευρώ. Μόνο η τελευταία σύμβαση που είχε υπογράψει η ΟΠΑΠ ΑΕ με τη διοργανώτρια Αρχή και την ΕΠΟ ανερχόταν συνολικά κοντά στα 120 εκατ. ευρώ σε επίπεδο τριετίας, αν προσθέσει κανείς και τις επιμέρους συμφωνίες με κάποιες ομάδες της Super League.
ΟΠΑΠ: Συμβόλαια με ομάδες στην... τύχη
Ωστόσο, το θέμα δεν έχει να κάνει μόνο με το ύψος των ποσών, αλλά και με τον τρόπο με τον οποίο αυτά χορηγούνταν, καθώς και με τα ανταλλάγματα που έπαιρνε η ΟΠΑΠ ΑΕ. Η αλήθεια είναι ότι μέχρι και πέρσι τα χρήματα αυτά δίνονταν στις ΠΑΕ δίχως καμία ιδιαίτερη μελέτη, αλλά με κριτήρια εμπειρικά. Το γεγονός ότι ο ΟΠΑΠ ήταν μέχρι και το 2003 κρατικός οργανισμός είχε ως αποτέλεσμα οι επιχορηγήσεις να δίνονται με κρατικοδίαιτα κριτήρια και όχι με όρους αγοράς. Μόλις πέρσι η ΟΠΑΠ ΑΕ απευθύνθηκε σε ιδιωτικές εταιρείες μέτρησης της εμπορικότητας των ΠΑΕ και βάσει των στοιχείων αυτών προχώρησε στην καταβολή των χρημάτων.
Επιπλέον, σύμφωνα με τα όσα αναφέρει στα «Επίκαιρα» στέλεχος του οργανισμού, «τα χρήματα κατά το παρελθόν δίνονταν κατά κάποιο τρόπο αόριστα». Οι συμβάσεις που υπέγραφε ο κρατικός φορέας με τις ΠΑΕ περιλάμβανε απλά και μόνο τη διαφήμιση του οργανισμού και τίποτα περισσότερο, ενώ απουσίαζε κάθε μορφής ρήτρα που θα προστάτευε το ποσό των χορηγιών από συμβάντα, όπως αγώνες κεκλεισμένων των θυρών κ.λπ. «Το να διαφημιζόταν απλά και μόνο ο ΟΠΑΠ δεν ήταν αυτό καθαυτό το ζητούμενο· το θέμα ήταν να διαφημίζονταν τα παιχνίδια του ΟΠΑΠ», υπογραμμίζει στα «Επίκαιρα» το ίδιο στέλεχος. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και απλά τυπικά κριτήρια αποδοτικότητας, όπως η πορεία μιας ομάδας, τέθηκαν για πρώτη φορά στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου πέρσι!
Ενδεικτικό, δε, της κατάστασης που επικρατούσε επί χρόνια ολόκληρα είναι το γεγονός ότι ακόμη και να θέλει κανείς να υπολογίσει ακριβώς τα ποσά που δόθηκαν τα τελευταία χρόνια μέσω χορηγιών, δύσκολα θα βγάλει σαφή συμπεράσματα, καθότι η λογιστική τους καταχώριση γινόταν με τέτοιο τρόπο, που μπορεί να οδηγηθεί σε εσφαλμένα αποτελέσματα. Η απόφαση, πάντως, της ΟΠΑΠ ΑΕ αναμένεται να εξοικονομήσει βραχυπρόθεσμα αρκετά εκατομμύρια ευρώ στα ταμεία του οργανισμού. Σύμφωνα με τη χρηματιστηριακή Alpha Finance, το οικονομικό όφελος θα ανέλθει περί τα 20 εκατ. ευρώ!
222 εκατ. ευρώ οι οφειλές προς το Δημόσιο!
Ο χορός, όμως, των επιχορηγήσεων προς τις κρατικοδίαιτες ΠΑΕ δεν κλείνει στον ΟΠΑΠ, αλλά έχει και άλλη όψη, πολύ πιο σκοτεινή αυτή τη φορά, που δείχνει και την ιδιότυπη ασυλία που απολαμβάνουν οι ΠΑΕ από το ελληνικό κράτος. Πριν από έναν περίπου χρόνο, ο υφυπουργός Οικονομικών, κ. Φίλιππος Σαχινίδης, παραδέχτηκε δημόσια ότι οι οφειλές των ΠΑΕ προς το Ελληνικό Δημόσιο ανέρχονται, ούτε λίγο πολύ, σε 222 εκατ. ευρώ! Το ύψος τους αφορά κυρίως σε ληξιπρόθεσμες οφειλές τόσο προς το ΙΚΑ όσο και προς την εφορία, με τις σημερινές εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς να κάνουν λόγο για ποσό που ξεπερνά τα 240 εκατ. ευρώ. Και το χειρότερο όλων είναι ότι πρόκειται για συσσωρευμένα χρέη ετών, η είσπραξη των οποίων καθίσταται δύσκολη, αν όχι ανέφικτη. Οι επίσημοι φοροεισπρακτικοί και ελεγκτικοί μηχανισμοί του κράτους, κατά έναν παράξενο τρόπο, νίπτουν τας χείρας τους όταν πρόκειται να ελέγξουν ΠΑΕ... Η επί δέκα σχεδόν χρόνια απουσία κρατικού ελέγχου των οικονομικών της ΠΑΕ ΑΕΚ, όπως διαπιστώθηκε πριν από λίγο καιρό, αποτελεί τρανταχτό παράδειγμα.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η ελληνική Πολιτεία αποφάσισε να παράσχει ακόμη ένα προνόμιο στις αμαρτωλές ΠΑΕ, και αυτή τη φορά εις βάρος του Έλληνα φορολογουμένου. Το άρθρο 44 του Πτωχευτικού Κώδικα μετατράπηκε σε... κολυμβήθρα του Σιλωάμ για αρκετές ΠΑΕ, που κατάφεραν να ξεφορτωθούν οφειλές εκατομμυρίων ευρώ. Όπως επίσης και η διαγραφή χρεών ομάδων που εν μία νυκτί άλλαξαν ονόματα, τοποθετώντας το προσωνύμιο «Νέος» ή «Νέα» μπροστά από την παλαιά τους ονομασία. Μόνο στην περίπτωση της ΠΑΕ ΑΕΚ χαρίστηκαν χρέη της τάξης των 70 εκατ. ευρώ με τις ευλογίες του Ελληνικού Δημοσίου, μια και ο νόμιμος εκπρόσωπός του δεν εμφανίστηκε ποτέ κατά την εκδίκαση της αίτησης υπαγωγής στα ελληνικά δικαστήρια προκειμένου να υποστηρίξει τα συμφέροντά του. Τυχαίο γεγονός; Άνωθεν παρέμβαση χάριν πολιτικού κόστους; Ουδείς μπορεί να απαντήσει με ακρίβεια. Τη σκυτάλη από την ΑΕΚ πήραν, πάντως, ο Άρης και ο ΟΦΗ στη χρήση του άρθρου 44. Τον ασκό του Αιόλου για τις διαγραφές χρεών είχε ανοίξει το 2004 η τότε πολιτική ηγεσία, όταν έφερε στη Βουλή ειδική νομοθετική ρύθμιση με την οποία διαγράφονταν χρέη σε ΙΚΑ και εφορία. Η ρύθμιση προέβλεπε την καταβολή 120 δόσεων και τη διαγραφή του 80% των προσαυξήσεων λόγω εκπρόθεσμης καταβολής, με αποτέλεσμα περισσότερες από τριάντα ΠΑΕ να κάνουν χρήση αυτής, μεταξύ αυτών και ο ΠΑΟΚ.
«Χρυσάφι» η τηλεοπτική μετάδοση
Το γαϊτανάκι, όμως, του χαϊδέματος προς άγραν ψήφων δεν σταματά εδώ. Απεναντίας, συνεχίζεται και με τα τηλεοπτικά δικαιώματα ορισμένων ομάδων που εξασφάλιζε η κρατική ΕΡΤ τα τελευταία χρόνια, έναντι υψηλού αντιτίμου, το οποίο κλήθηκε τελικά να καταβάλει ο Έλληνας φορολογούμενος. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κρατική τηλεόραση τα τελευταία χρόνια κατέβαλε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ για να εξασφαλίσει τηλεοπτικά δικαιώματα ομάδων όπως ο ΟΣΦΠ, ο ΠΑΟ, η Ξάνθη και το Αιγάλεω, με το συνολικό ποσό να ξεπερνά τα 35 εκατ. ευρώ την τελευταία πενταετία. Μόνο η ΠΑΕ Ολυμπιακός έλαβε τα δύο τελευταία χρόνια γύρω στα 9 εκατ. ευρώ, ενώ για τη φετινή χρονιά το ίδιο σωματείο αξίωνε από την κρατική τηλεόραση 11,5 εκατ. ευρώ για την ανανέωση της σύμβασης.
Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Δ.Σ. της κρατικής τηλεόρασης, όλες οι συζητήσεις «πάγωσαν» μέχρι να λήξει η δικαστική διερεύνηση του σκανδάλου με τα στημένα παιχνίδια. Παρατηρητές της αγοράς, πάντως, σημείωναν στα «Επίκαιρα» ότι «η ΕΡΤ τα τελευταία χρόνια εκτίναξε στα ύψη τα τηλεοπτικά δικαιώματα, χρησιμοποιώντας τη δεξαμενή χρημάτων από το ανταποδοτικό τέλος». Αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής ήταν να ανέβει απότομα το κασέ των ΠΑΕ, με τις «μεγάλες» ομάδες, φυσικά, να απολαμβάνουν τη μερίδα του λέοντος...
Ακριβό το... «κοστούμι» της ΕΛ.ΑΣ. στα γήπεδα
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που προκύπτει στο φάκελο «Ελληνικό Ποδόσφαιρο» είναι η προστασία που καλείται η Ελληνική Αστυνομία να παρέχει με την παρουσία της στα γήπεδα ανά την επικράτεια. Σε αντίθεση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές ΠΑΕ, οι ελληνικές ομάδες, αν και ανώνυμες εταιρείες, δεν προφυλάσσουν από μόνες τους το προϊόν τους με τη συνδρομή εταιρειών σεκιούριτι, αλλά αφήνουν το δύσκολο και δαπανηρό έργο στην... ΕΛ.ΑΣ., δηλαδή στο... φιλόπτωχο ταμείο του φορολογούμενου πολίτη. Αποτέλεσμα της αδιαφορίας των ΠΑΕ να προστατεύσουν τόσο το προϊόν τους όσο και τους υποστηρικτές της ομάδας τους είναι να υποχρεούται η Αστυνομία των εκατοντάδων οικονομικών προβλημάτων, με τα οχήματα χωρίς καύσιμα και τις απλήρωτες υπερωρίες, να παριστάνει τον... παιδονόμο σε θερμοκέφαλους οπαδούς με αυτοκαταστροφικές τάσεις, την ώρα που δεν έχει τα απαραίτητα για να επιτελέσει το πρωταρχικό της καθήκον. Τα διάφορα σενάρια, μάλιστα, που έχουν κατά καιρούς ακουστεί για ιδιωτική φύλαξη των γηπέδων, τα οποία προέβλεπαν και τη συνεργασία τους με την ΕΛ.ΑΣ. μόνο για περιπτώσεις εξωγηπεδικών επεισοδίων, έχουν μείνει ιδέες των εκάστοτε ιθυνόντων που δεν τέθηκαν ποτέ σοβαρά επί τάπητος. Χαρακτηριστικό των εξωπραγματικών δαπανών που επιφέρει η αστυνόμευση των γηπέδων είναι το παράδειγμα του ημιτελικού του Κυπέλλου μεταξύ Ολυμπιακού και ΠΑΟΚ στην Τούμπα, την περασμένη σεζόν. Για ένα παιχνίδι που θα διεξαγόταν κεκλεισμένων των θυρών λόγω τιμωρίας της έδρας του ΠΑΟΚ, η ΕΛ.ΑΣ., εκτός των 1.200 αστυνομικών της Θεσσαλονίκης, μετέφερε άλλους 300 από την Αθήνα, ενώ χρησιμοποίησε και ελικόπτερο κατά τη διάρκεια του αγώνα! Αποτέλεσμα ήταν η επιχείρηση να κοστίσει συνολικά 370.000 ευρώ!
Το «μάρμαρο» θα πληρώσει η διοργανώτρια Αρχή και όχι οι ΠΑΕ
Ωστόσο, η απόφαση της ΟΠΑΠ ΑΕ να διακόψει τις χορηγίες προς τις ΠΑΕ έχει ξεσηκώσει θύελλα διαμαρτυριών στο χώρο του ποδοσφαίρου και αρκετοί κάνουν λόγο για απόφαση που εγείρει και νομικά ζητήματα. Πρώην ισχυρός άνδρας του ποδοσφαίρου εκφράζει στα «Επίκαιρα» έντονες αμφιβολίες για το πόσο μπορεί να εφαρμοστεί ένα τέτοιο μέτρο, καθώς οι ομάδες έχουν υπογράψει με τον ΟΠΑΠ συμβάσεις, τις οποίες οι ίδιες μπορούν να ισχυριστούν ότι δεν έχουν παραβιάσει. «Μία ομάδα, η οποία δεν έχει εμπλακεί στο σκάνδαλο με τα στημένα, έχει κάθε λόγο να προσφύγει στη Δικαιοσύνη σε περίπτωση που δεν της καταβληθούν τα αναλογούντα σε αυτή χρήματα. Για το λόγο αυτό ελλοχεύει ο κίνδυνος να τιμωρηθούν ουσιαστικά μόνο οι διοργανώτριες Αρχές», σημειώνει ο έμπειρος παράγοντας. Ο ίδιος χαρακτηρίζει τις επιχορηγήσεις ως εμπορικές συμφωνίες αμοιβαίου συμφέροντος, οι οποίες «είναι ουσιαστικά διαφημιστικές συμφωνίες με μια μονοπωλιακή ΔΕΚΟ και έχουν ρήτρες βίας». Σε περίπτωση, δηλαδή, που μια ομάδα κριθεί υπότροπη για πολλοστή φορά σε επεισόδια, αυτομάτως μπορεί ο ΟΠΑΠ να παύσει τις καταθέσεις των δόσεων. Παρ’ όλα αυτά, το ζήτημα της μη καταβολής τους τέθηκε επί τάπητος στα απόνερα του «Κοριόπολις», ενώ πριν από το σκάνδαλο ακουγόταν μόνο ως απειλή που κανείς δεν έπαιρνε στα σοβαρά.
Το τι θα συμβεί μετά το τέλος της ορισθείσας διορίας παραμένει ακόμα άγνωστο, καθώς κάποια σχετική ανακοίνωση ή διαρροή δεν έχει υπάρξει μέχρι στιγμής. Το σίγουρο είναι ότι η κυβέρνηση, στην παρούσα φάση, δείχνει αποφασισμένη να επιστρατεύσει τον «μπαμπούλα» των κρατικών επιχορηγήσεων, κατόπιν συνεννόησης του αρμόδιου υπουργού με τον πρωθυπουργό στην κυβερνητική επιτροπή που συνεδρίασε στις 18/8/2011.
( Επίκαιρα)
