του
Παναγιώτη
Βοστινιώτη
Αλήθεια πόσο μπορεί να διαρκέσει ένα κοινωνικό σύστημα ? Αν εξετάσουμε
ιστορικά την διάρκεια ζωής του κάθε συστήματος, διαπιστώνουμε ότι το
επόμενο ζει λιγότερο από το προηγούμενό του!
Ο Καπιταλισμός, που στις μέρες μας τελειώνει, έχει μια διάρκεια ζωης
500 περίπου ετών, που είναι πολύ λιγότερα από εκείνα του Φεουδαρχισμού,
ο οποίος με τη σειρά του ήταν πολύ μικρότερος σε διάρκεια απ όσο
διήρκεσε η Δουλοκτητική κοινωνία . Το επόμενο μετά τον Καπιταλισμό
κοινωνικό σύστημα, σύμφωνα με αυτήν την λογική, θα πρέπει να έχει πολύ
μικρότερη διάρκεια ζωής !
Αν θελήσουμε να παραστήσουμε με μαθηματικό τρόπο αυτήν την εξέλιξη
αρχίζοντας από την προϊστορία της ανθρωπότητας μέχρι σήμερα, μπορούμε να
πούμε ότι είναι κάτι σαν μια φθίνουσα σειρά (από τα δεξιά προς τα
αριστερά) της σειράς των χρυσών αριθμών (της σειράς Fibonacci για τους Μαθηματικούς ).
Είναι ολοφάνερο ότι ο Καπιταλισμός, αφού πέρασε όλα τα «φυσιολογικά» στάδια ανάπτυξης
(εμπορικός, βιομηχανικός, χρηματοπιστωτικός Καπιταλισμός ), έφθασε στο ανώτατο στάδιο του, που είναι ο… παραλογισμός !
Αυτό φαίνεται καλύτερα από το μέγεθος και από το χαρακτήρα του
παγκόσμιου ιδιωτικού και δημόσιου χρέους (βλέπε το «Ανάγκα και Θεοί
πείθονται»).
Το
υπάρχον Καπιταλιστικό σύστημα στις μέρες μας ταλαντεύεται όλο και πιο
συχνά και αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι «είναι αδύνατο να επανακτήσει
την ισορροπία του».(Ilja Prigogine). Αυτές οι ταλαντεύσεις θα οδηγήσουν σε μια χαοτική κατάσταση και κατά τον Immanuel Wallerstein « θα έρθει η στιγμή που όχι μόνο θα συγκρουστούν οι κατέχοντες με τους μη κατέχοντες, αλλά όλοι θα στρέφονται εναντίον όλων ».
Ο κίνδυνος να περάσουμε στο στάδιο της βαρβαρότητας και του κανιβαλισμού δεν είναι απίθανος ούτε και μακρινός.
Και
τότε «ποιος είδε το Θεό και δε φοβήθηκε !» Αυτό ισχύει όχι μόνο για τις
πλούσιες και πτωχότερες καπιταλιστικές χώρες, αλλά κυρίως για τις
πρωην σοσιαλιστικές χώρες, όπου τα νέα καπιταλιστικά καθεστώτα μέχρι
στιγμής μόνο τα προβλήματα της παλιάς και νέας άρχουσας τάξης μπόρεσαν
να λύσουν !
Και το ερώτημα που πλανιέται σαν «φάντασμα» όχι μόνο πάνω από την Ευρώπη, αλλά πάνω από όλο τον κόσμο, είναι:
Μετά τον Καπιταλισμό, ή πιο σωστά, μετά τον παραλογισμό τί ?
Ο
Σοσιαλισμός σαν πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό σύστημα, όπως
τουλάχιστον τον έχουμε γνωρίσει από το 1917 μέχρι το 1990, ήταν όντως
το επόμενο μετά τον Καπιταλισμό κοινωνικό σύστημα ή μήπως δεν ήταν ? Και
τότε τι ήταν ? Το ίδιο ερώτημα ισχύει και για μια σειρά χώρες, στις
οποίες σήμερα (ας το πούμε συμβολικά) ακόμη κυματίζει η κόκκινη σημαία
(Κίνα, Β. Κορέα, Βιετνάμ, Κούβα): αυτές οι χώρες βρίσκονται στο επόμενο
μετά τον Καπιταλισμό κοινωνικό σύστημα ? Αν όχι, τότε τι είναι?
Μερικοί
πολιτικοί (αλλά και ιστορικοί) διέγραψαν με μεγάλη ελαφρότητα από την
ιστορία της ανθρωπότητας αυτό το σοσιαλιστικό μοντέλο, που κράτησε από
το 1917 μέχρι το 1990 , αγνοώντας ότι σε αυτό το σύστημα έζησαν και
ανατράφηκαν εκατομμύρια άνθρωποι και ότι κυριάρχησε στο μισό
ημισφαίριο της γης για πολλές δεκαετίες, έπιανε δε από το Βλαδιβοστόκ
μέχρι την Αυλώνα και από την Κωστάντζα μέχρι το Γκδανσκ. (και που
κατέρρευσε είναι αλήθεια με αστραπιαία ταχύτητα ). Το διέγραψαν με
ευκολία και τώρα που έρχονται τα δύσκολα αντελήφθησαν ότι δεν έπρεπε «
μαζί με τα απόνερα να πετάξουνε και το μωρό »!
Με
την ίδια ελαφρότητα «συμπεριφέρονται» σήμερα και προς τους μη
καταρρεύσαντες,(Κίνα κλπ), αν και γνωρίζουν ότι πληθυσμιακά είναι
περισσότεροι από τους καταρρεύσαντες !
Όσοι
λοιπόν πιστεύουν ότι η ιστορία δεν σταμάτησε το 1990, ότι τόσο οι
καταρρεύσαντες όσο και οι μη καταρρεύσαντες είναι «δυνητικοί» παράγοντες
στο σημερινό παγκόσμιο οικονομικό και κοινωνικό γίγνεσθαι, ότι δηλαδή
ανά πάσα στιγμή μπορούν να μπουν στο παιχνίδι , όσοι τέλος
αντιλαμβάνονται τις ταλαντεύσεις του καπιταλιστικού συστήματος θα πρέπει
να προβληματιστούν, τουλάχιστον για το τι θα ακολουθήσει την επόμενη
πενταετία ή δεκαετία και για το πώς και πού θα μετατεθεί το κέντρο βάρος
της παγκόσμιας οικονομίας . Να προβληματιστούν με ποιον τρόπο θα βγούμε
από την κρίση !
Η Πολιτική είναι επιστήμη
Το
έχουμε ξαναγράψει : Η Πολιτική είναι επιστήμη! Μια Επιστήμη όπου σε
έναν (Ευκλείδειο) χώρο με εκατομμύρια διαφορετικές συνιστώσες-συμφέροντα
πρέπει να βρούμε μια κοινή συνισταμένη που θα οδηγήσει μια Κοινωνία ένα
βήμα μπροστά.
Δεν
υπήρχε ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας ιδανική κοινωνία, παρά μόνο
μια κοινωνία λίγο καλύτερη από την προηγούμενη. Αυτό συνεβαινε πάντοτε.
Μήπως πρέπει τώρα να ψάξουμε για κάτι εντελώς καινούργιο, αρχίζοντας από το μηδέν ?
Κατ
αρχάς πρέπει να ξέρουμε ότι δεν υπάρχει καμιά επιστήμη που να ξεκινάει
από το μηδέν ! Όλες «πατάνε» στα συμπεράσματα, στις εμπειρίες των
προηγούμενων επιστημών, και με τη σειρά τους προσθέτουν ένα λιθαράκι
!Αυτό συμβαίνει και με τα κοινωνικά συστήματα ! Δεν υπάρχει καθαρό
σύστημα, κάθε νέο σύστημα παίρνει πολλά στοιχεία από το παλιό, δεν τα
απορρίπτει όλα..
Αυτό πρέπει να κάνουμε και μείς τώρα! Δεν « πετάζουμε με τα απόνερα και
το μωρό » Έχουμε μια ιστορική εμπειρία από τα προηγούμενα,
παλαιότερα συστήματα(Δουλοκτητικό, Φεουδαρχικό), ζούμε στο Καπιταλιστικό
σύστημα που, όπως είπαμε παραπάνω, όλο και πιο συχνά ταλαντεύεται,
έχουμε μια τεράστια εμπειρία από την οικοδόμηση (και την κατάρρευση) των
πρώην σοσιαλιστικών κρατών, έχουμε ευτυχώς και την αδιαμφισβήτητη
παγκόσμια παρουσία της Κίνας, η οποία εφαρμόζει μια ιδιότυπη ΝΕΠ (=Νέα
Οικονομική Πολιτική) που δε διαφέρει και πολύ από εκείνη που ήθελε, αλλά
δεν πρόλαβε να εφαρμόσει ο Λένιν. Αυτή είναι η σημερινή εικόνα της
υφηλίου, αυτή είναι «η γης που την πατούμε», αυτός είναι πιο σωστά ο
(Ευκλείδειος ) με τις άπειρες διαστάσεις-συνιστώσες χώρος !
Η μυστηριώδης συνιστώσα
Υπάρχουν «βαριές» συνιστώσες, που επηρεάζουν αφάνταστα όλο τον πλανήτη,
π.χ το περιβάλλον, υπάρχουν άλλες λιγότερο εμφανείς που μπορεί να
επηρεάζουν εξ ίσου σοβαρά την πορεία των κοινωνιών, π.χ η απαλλοτρίωση
της παραγόμενης υπεραξίας Υπάρχουν συνιστώσες που είναι δυσκολονόητες
Υπάρχει και μια μυστηριώδης συνιστώσα που τη βρίσκουμε παντού σ όλες τις
εποχές και σε κάθε κοινωνικό σύστημα . Είναι μια συνιστώσα την οποία
δεν την έχουμε εξιχνιάσει όσο θα έπρεπε, αν και τη συναντούμε κάθε
μέρα μπροστά μας, που τη θεωρούμε ως ένα βαθμό φυσιολογική, που αριθμεί
όμως περισσότερα θύματα απ ότι αριθμούν οι θρησκείες όλου του κόσμου και
που σε τελική ανάλυση είναι (μετά τις σχέσεις ιδιοκτησίας ) η αιτία
της σημερινής παγκόσμιας κρίσης:
Η μυστηριώδης αυτή συνιστώσα είναι το φορολογικό σύστημα !
Οι
σημερινοί θεωρητικοί της Αριστεράς, όσο παράξενο κι αν ακούγεται, ποτέ
δεν ασχοληθήκαν σε βάθος με το φορολογικό σύστημα, ίσως γιατί πουθενά
δεν αναφέρεται στη Μαρξιστική Θεωρία κάτι σχετικό! Στο «Κεφάλαιο» του
Μαρξ π.χ ,όσο και να ψάξει κανείς, δε θα βρει ούτε μια αναφορά για το
ποιο θα πρέπει να είναι το φορολογικό σύστημα στη μελλοντική
σοσιαλιστική κοινωνία. Και κατά τη γνώμη τους , εφ όσον «δεν υπάρχει
στας γραφάς», δεν πρέπει να το ψάξουμε. Είναι λοιπόν ανίκανοι να
αντιληφθούν ότι το φορολογικό είναι η τέταρτη διάσταση της Οικονομίας.
Είναι το πιο τρωτό σημείο, η «Αχίλλειος πτέρνα» του συστήματος, εκεί πρέπει σήμερα να σημαδεύουν όλα τα βέλη μας!
Εμείς
πιστεύουμε ότι όχι μόνο για την Αριστερά, αλλά και γενικότερα για
όλα τα προοδευτικά κόμματα, για τους αρμόδιους του υπουργείου
οικονομικών που ετοιμάζουν τη φορολογική μεταρρύθμιση, (προτού η τρόικα
απαιτήσει απ αυτούς να αποσπούν από τους Έλληνες πολίτες τους φόρους
ακόμη και με βασανιστήρια, μέθοδος που εφαρμόστηκε τον προπερασμένο
αιώνα, από τους αποικιοκράτες σε ορισμένα δεσποτικά κράτη της Ινδίας)
πιστεύουμε λοιπόν ότι η σωστή προσέγγιση του φορολογικού συστήματος
οδηγεί σε μια ιδεολογική φλέβα χρυσού, μας ανοίγει νέους ορίζοντες και
μακροπρόθεσμα μας οδηγεί σε νέες μορφές ιδιοκτησίας, σε τελική ανάλυση
σε ένα νέο κοινωνικό σύστημα που δεν είναι τίποτε άλλο παρά το επόμενο,
μετά το μεταβατικό σοσιαλιστικό μοντέλο που γνωρίσαμε, κοινωνικό
σύστημα.
Θεωρητικό κενό
Είναι
ολοφάνερο ότι εδώ έχουμε ένα τεράστιο θεωρητικό (και πρακτικό ) κενό,
κενό που ούτε στις πρώην (και νυν) σοσιαλιστικές οικονομίες έχει
καλυφθεί, με αποτέλεσμα και εκεί να εφαρμόζουν ένα φορολογικό σύστημα
που δε διέφερε και πολύ από εκείνο των καπιταλιστικών οικονομιών: και
εκεί φορολογούσαν τις κρατικές επιχειρήσεις ανάλογα με τα καθαρά τους
κέρδη .
Αν θέλει κανείς να φέρει σε δύσκολη θέση τους θεωρητικούς της
Αριστεράς, αρκεί να τους ρωτήσει ποια είναι σήμερα η πρότασή τους για
το φορολογικό εντός του καπιταλιστικού συστήματος ή ποια είναι η γνώμη
τους για το Φορολογικό σύστημα που εφαρμόστηκε στις πρώην σοσιαλιστικές
χώρες.
Ο Μαρξ ανακάλυψε, εντόπισε τον τρόπο, το μέγεθος, τον τόπο και το
χρόνο της παραγόμενης υπεραξίας, που μπορούμε να την παρομοιάσουμε, να
την παραστήσουμε σαν έναν τεράστιο σωρό αγαθών ! Σ αυτόν το σωρό ο Μαρξ
κάρφωσε μια τεράστια επιγραφή που έγραφε «από τον καθένα ανάλογα με τις δυνάμεις του στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του»
και έφυγε…(Μαρξ, Κριτική του προγράμματος της Γκότα, σελ.23). Εκεί
έγινε ο χαμός! Ηρθαν στιγμές που είχε μείνει μόνο η τεράστια επιγραφή,
σωρός δεν υπήρχε !
Είχαμε και τέτοιους θεωρητικούς της Αριστερας που δεν τους ενδιέφερε κάν ο σωρός, παρά μόνο η επιγραφή…
Η
ζωή απέδειξε ότι καλή και χρυσή η επιγραφή, αλλά πρέπει να υπάρχει και
ο σωρός των αγαθών. Από εκεί και πέρα εμείς, οι επόμενες γενεές, πρέπει
να βρούμε έναν επιστημονικό , θεωρητικό και πρακτικό τρόπο όχι μόνο να
δημιουργούμε το σωρό,(στη δημιουργία του σωρού το φορολογικό παίζει
τεράστιο ρόλο), αλλά και να μετρήσουμε από αυτήν την παραχθείσα
υπεραξία, από αυτόν το σωρό, πόσο θα κρατήσουμε στην επιχείρηση και
πόσο θα «ταχυδρομήσουμε » στο κέντρο για τη συντήρηση του κρατικού
μηχανισμού κλπ .Και το σπουδαιότερο, γιατί ακριβώς τόσο και όχι
περισσότερο η λιγότερο!
Αυτό οι κλασσικοί, λέμε ακόμη μια φορά, το άφησαν σε μάς !
Μπροστά
στο σωρό αυτό σήμερα στέκουν εκατομμύρια άνθρωποι αμήχανοι και δεν
μπορούν να αποφασίσουν, (όχι μόνο ποιος τον παρήγαγε, αλλά) πόσο μερίδιο
δικαιούται ο καθένας τους και γιατί !Αυτή η αδυναμία υπολογισμού, το
φορολογικό τους σύστημα δηλαδή , μαζί με τις σχέσεις ιδιοκτησίας ήταν
μια από τις αιτίες της κατάρρευσης του σοσιαλισμού !
Στη
σημερινή παγκόσμια οικονομική κρίση δε φτάσαμε ξαφνικά απ τη μια στιγμή
στην άλλη. Μια από τις πιο σοβαρές αιτίες ήταν και η εφαρμογή του
υπάρχοντος φορολογικού συστήματος που ισχύει εδώ και μερικούς αιώνες,
όσο σχεδόν και ο Καπιταλισμός, και που οδήγησε σε αυτό το τερατούργημα,
δηλαδή οι ιδιωτικές επιχειρήσεις να είναι πιο ισχυρές από τα κράτη και
τους λαούς . Και αυτές οι ιδιωτικές επιχειρήσεις γιγαντώθηκαν, όχι
επειδή δε φορολογούνταν, αλλά ακριβώς γιατί εφάρμοζαν κατά γράμμα αυτό
το φορολογικό σύστημα που ισχύει και στις μέρες μας και που δημιούργησε
την κρίση !
Τα πράγματα είναι απλά και η λύση απλή:
Βλέπε στο : vostiniotismos.blogspot.com
αρχικά στο άρθρο με τίτλο «Η άγνωστη παράμετρος της Οικονομίας » και
ύστερα στο άρθρο «Το κράτος και το φορολογικό εφ άπαξ».-
Βοστινιώτης Παναγιώτης
