Επιχειρήσεις που βασίζονται στις αρχές της ψυχολογίας (PSYOP) έχουν χρησιμοποιηθεί
κατά καιρούς από διάφορα κράτη για να δελεάσουν μερίδες του πληθυσμού να
συμπεριφερθούν με κάποιον επιθυμητό τρόπο. Ο αμερικανικός στρατός καταφεύγει
συχνά σε αυτού του είδους τις επιχειρήσεις. Ο συντάκτης του άρθρου δεν αμελεί
να αναφέρει ότι τέτοιου είδους επιχειρήσεις γίνονται αντιληπτές από τους αντιπάλους
ως προπαγάνδα.
Το προϊόν αυτών των εγχειρημάτων συχνά βρίσκει έρεισμα σε
βαθιά ψυχολογικά χαρακτηριστικά ή ακόμη και προσωπικές συνήθειες του λαού στον
οποίο απευθύνεται. Πολύπλοκές κοινωνικές έρευνες σε συνδυασμό με θεωρία
ψυχολογίας επιδιώκουν να θέσουν σε λειτουργία τις επιθυμητές ψυχολογικές
αντιδράσεις. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου
Αμερικάνοι και Βρετανοί στρατιώτες που βρισκόντουσαν σε κατεχόμενες περιοχές
ανά την Ευρώπη κατακλύζονταν από φυλλάδια του γερμανικού στρατού που τόνιζαν το
ανώφελο της αποστολής τους πληροφορώντας παράλληλα ότι στην πατρίδα οι κοπέλες
τους γίνονταν αντικείμενο εκμετάλλευσης των εβραίων επιχειρηματιών.
Η μεθοδολογία πίσω από αυτές τις αποστολές περιγράφεται σε
κείμενο του αμερικάνικου στρατού με το όνομα FM 3-05.301. To κείμενο συμπεριλαμβάνει τα πάντα από τον τρόπο διεξαγωγής
ανάλυσης προσωπικού προφίλ μέχρι τη διαμοίραση φυλλαδίων, εφημερίδων και
περιοδικών στον πληθυσμό-στόχο. Τομέας που ονομάζεται «ψυχογραφία» παρέχει
πληροφορίες για ψυχολογικά κίνητρα που βασίζονται σε φοβίες, απέχθεια, θυμό,
αγάπη, ντροπή, αγανάκτηση, νοσταλγία, και μια πληθώρα αισθημάτων και
συναισθημάτων.
Μερικές από τις τακτικές ψυχολογίας που αναφέρονται στο FM 3-05.301 είναι οι εξής:
- Τιμωρία και ανταμοιβή: Αν κάνεις το Χ θα έχεις το Υ ή αν δεν κάνεις το Χ θα πάθεις το Υ.
- Προσφορά δώρων: Για παράδειγμα προτού ο στρατός κάνει οποιαδήποτε κίνηση σε κάποια περιοχή μπορεί να αποστείλει δώρα ως ένδειξη φιλικής διάθεσης.
- Χρέος του πληθυσμού-στόχου: Για παράδειγμα ο πληθυσμός έχει επωφεληθεί στο παρελθόν από δραστηριότητες των ΗΠΑ, για να διατηρηθεί αυτή η σχέση πρέπει να πράξει αναλόγως.
- Ηθική επιρροή: Προτροπή για συνεργασία επάνω σε κοινές αξίες και ηθικές αρχές
- Φόβος: αν δεν κάνεις το Χ μονάχα άσχημες επιπτώσεις θα έχεις.
- Θετική αρνητική αυτοεκτίμηση: Θα αισθανθείς καλύτερα αν κάνεις το Χ
- Εικόνα σε τρίτους: Αν κάνεις το Χ οι γύρω σου θα σε θαυμάσουν
- Συνεχής τιμωρία: Μονάχα αν πράξεις όπως θέλουμε θα παύση η συνεχής τιμωρία;
Κάθε μία από αυτές τις τακτικές έχει στόχο την αλλαγή της
συμπεριφοράς και τον χειρισμό του πληθυσμού-στόχου από τον αμερικανικό στρατό.
