Γράφει η Ζέζα Ζήκου
Yπάρχει μια βασική οικονομική αλήθεια: Πως όταν δανείζεις σε ένα αφερέγγυο κράτος, τότε παύεις πια να είσαι δανειστής. Γίνεσαι ιδιοκτήτης του χρέους του. Ένας νέος μεγάλος εφιάλτης… Ένας νέος μεγάλος ξεπεσμός… Η κυβέρνηση Παπανδρέου έχει θέσει το οικονομικό μέλλον της Ελλάδας σε σοβαρό κίνδυνο. Ας μην ξεχνάμε ότι το μέλλον είναι μεγαλύτερο από το παρόν.
Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας των Βρυξελλών της 21ης Ιουλίου για το νέο δάνειο προς την Ελλάδα δεν έχουν διευκρινιστεί ακόμα, είναι, ωστόσο, εμφανές πλέον ότι έχει αναδεχτεί η κυβέρνηση των Γιώργου Παπανδρέου και Ευάγγελου Βενιζέλου ένα νέο καθεστώς μακροπρόθεσμων εγγυήσεων. Με την αποδοχή των αξιώσεων της Φινλανδίας, ο Βενιζέλος έφερε στο επίκεντρο το ζήτημα της φερεγγυότητας της χώρας μας, αποδεχόμενος στους πιστωτές μας το δικαίωμα να μην την εμπιστεύονται!
Πρόκειται για μια θηλιά που ανοίγει το δρόμο για μελλοντική παροχή εμπράγματων εγγυήσεων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιδιώξει –ίσως και σύντομα– να εξαναγκάσει μια χώρα να βάλει εμπράγματες υποθήκες για την εξασφάλιση των δανειστών της. Και αυτό θα είναι κάτι που θα συμβεί για πρώτη φορά στη διεθνή πολιτική, από την εποχή των πολεμικών αποζημιώσεων που επιβλήθηκαν στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η αξιοπιστία μιας κυβέρνησης έγκειται στη δέσμευσή της να είναι συνεπής στις οφειλές της. Αυτό, προφανώς, το αγνοεί ο κ. Βενιζέλος, αποδεχόμενος τις αξιώσεις της Φινλανδίας να εξασφαλίσει εγγυήσεις για το νέο δάνειο προς την Ελλάδα, που τις παρουσίασε αρχικώς ως κάτι σωστό και αθώο. Όμως δεν άργησαν να φανούν οι συνέπειες με τις ορέξεις και των άλλων –Ολλανδία, Αυστρία, Σλοβακία και Σλοβενία–, που έσπευσαν να δηλώσουν ότι, αν προχωρήσει η συμφωνία παροχής εγγυήσεων στη Φινλανδία, θα διεκδικήσουν και εκείνοι κάτι αντίστοιχο! Ο ελληνικός λαός πρέπει να ενημερωθεί σε τι συνίστανται αυτές οι εγγυήσεις που δόθηκαν από τον Ευάγγελο Βενιζέλο στη Φινλανδία. Δεν έχουμε λόγο να υποστούμε νέο και οριστικό εξευτελισμό, μαζί με όλη τη μιζέρια που θα φορτώσει στην κοινωνία μας. Η χώρα μπορεί να σωθεί.
Εκ των πραγμάτων, και η νέα κυβέρνηση Παπανδρέου – Βενιζέλου αποδεικνύεται ανεπαρκής ή ανίκανη. Διότι επαιτεί να συνεχιστεί ο δανεισμός του υπερχρεωμένου κράτους με όποιους όρους κι αν τους θέτουν οι δανειστές μας. Ή διότι δυσλειτουργούν οι πολιτικές αντοχές τους… Ο Γιώργος Παπανδρέου μαζί με την, πρώην και τη νέα, ομάδα του, που ανέλαβαν τη «σωτηρία» της Ελλάδας, που εκχώρησαν το δικαίωμα διαμόρφωσης της οικονομικής πολιτικής στην τρόικα, που αποδέχτηκαν δίχως να διαπραγματευτούν τα Μνημόνια και τις διαρκείς αναθεωρήσεις, έχουν απωλέσει κάθε αίσθηση ακόμη και της πολιτικής διαχείρισης των θεμάτων. Το οικονομικό επιτελείο είναι απλώς χυλός κοχλάζων.
Όσο κι αν είναι χρεωμένη μια χώρα στο εξωτερικό, η κυβέρνησή της δεν παύει να έχει και εσωτερικές υποχρεώσεις. Οι εσωτερικές υποχρεώσεις είναι να καταβάλλει μισθούς και συντάξεις και να εξασφαλίζει την παροχή υπηρεσιών και αγαθών στους πολίτες. Όταν αφαιρεί από αυτές τις παροχές και μεταβιβάζει διαρκώς τον παραγόμενο πλούτο στο εξωτερικό, προκειμένου να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις των ξένων δανειστών, υποθηκεύει αυτούς τους πολίτες ως ενέχυρο για το χρέος. Με τα Μνημόνια δεσμεύει τους πολίτες να εργάζονται στο διηνεκές για την αποπληρωμή του χρέους, με όρους που καθιστούν ουσιαστικά ανέφικτη την απαλλαγή τους απ’ αυτό. Όταν πρόκειται για την ικανοποίηση των ξένων δανειστών, η κυβέρνηση την επισείει ως φόβητρο στο λαό, ώστε να υποταχτεί στη λογική μιας «κατάστασης έκτακτης ανάγκης».
Το κοινωνικό σκηνικό στη χώρα μας βράζει… Εκείνες που επλήγησαν από την οικονομική κατάρρευση ήταν η φτωχή και η μεσαία τάξη. Δουλειές χάθηκαν, σπίτια θάφτηκαν κάτω από τα ασήκωτα βάρη των στεγαστικών δανείων, ευκαιρίες για σπουδές εξανεμίστηκαν. Τα «πακέτα διάσωσης», που υποτίθεται πως θα σταθεροποιούσαν την οικονομία, κατέληξαν στις τσέπες εκείνων ακριβώς που προκάλεσαν την κατάρρευση. Πολλοί από αυτούς, εκμεταλλευόμενοι τις «τρύπες» του φορολογικού συστήματος, φυγάδευσαν αυτά τα χρήματα σε φορολογικούς παραδείσους. Οι φτωχές και μεσαίες τάξεις, που δεν προκάλεσαν την κατάρρευση αλλά έπεσαν θύματά της, καλούνται πάλι να υποβληθούν σε νέες θυσίες. Οι περισσότεροι ανησυχούν για τις δουλειές τους. Τις δουλειές που έχασαν, τις δουλειές που κινδυνεύουν να χάσουν. Και διψούν για καλύτερη παιδεία, περισσότερα δημόσια έργα, ανθρωπινότερο περιβάλλον – δηλαδή όλα εκείνα τα οποία θυσιάζονται στο βωμό της λιτότητας.
Πρέπει να φοβόμαστε επιδείνωση της κρίσης χρέους… Το πρόβλημα της Ελλάδας και των λοιπών χωρών του κοινού ευρωπαϊκού χώρου είναι μείζον πολιτικό πρόβλημα. Η απειλή της εξαχρείωσης τείνει να οδηγήσει σε κοινωνικές εκρήξεις με απρόβλεπτες διαστάσεις. Κι όσο οι φλόγες θα τυλίγουν τους δρόμους, οι αγορές θα τζογάρουν στην καταστροφή…