Ένα από τα σημαντικότερα καλά του Internet είναι ότι χάρη σε αυτό ακούγονται απόψεις που πριν από 20 χρόνια μπορεί να μην είχαν βρει ποτέ τον τρόπο να εκφραστούν. Βέβαια, αυτό είναι και ένα από τα σημαντικότερα κακά του, γιατί πολλές από αυτές τις απόψεις που διαβάζεις κάθε μέρα σε blogs ή σε τυχάρπαστα "ενημερωτικά" sites είναι για τα μπάζα, γραμμένα από ανθρώπους άσχετους, εμπαθείς, πληρωμένους ή όλα αυτά μαζί. Αλλά για την ώρα ας κρατήσουμε το θετικό κομμάτι: Αυτό που θα διαβάσεις είναι μία διαφορετική άποψη. Δε θα διαβαζόταν ποτέ και από κανέναν αν δεν υπήρχε το Internet.
Ας ξεκινήσουμε με μία γενική παραδοχή: Ήμουν πάντα άσχετος από οικονομικά. Και ήμουν άσχετος όχι επειδή είμαι χαζός και δεν τα χωράει το κεφάλι μου, αλλά επειδή μισώ τα οικονομικά και όταν πάει κάτι σχετικό να εισβάλει στον εγκέφαλό μου, αυτός το φτύνει αμέσως έξω, σαν βλαβερό μικρόβιο. Όταν έψαχνα για δουλειά σαν δημοσιογράφος και με ρωτούσαν στις συνεντεύξεις "ποιο είδος δημοσιογραφίας σε ενδιαφέρει;", η κλασική μου απάντηση ήταν "οτιδήποτε εκτός από οικονομικά". Πράγματι, ζήτα μου να πάρω δηλώσεις από έναν ποδοσφαιριστή, βάλε με να στήσω καρτέρι για μερόνυχτα έξω από τον κάδο σκουπιδιών της Μενεγάκη περιμένοντας να βρω στα σκουπίδια της θετικό τεστ εγκυμοσύνης, πες μου να ξαμοληθώ στις καφετέριες να ρωτάω τον κόσμο τι γνώμη έχει για το Κυπριακό, δώσε μου μια κάμερα να πάω με κίνδυνο της ζωής μου στη Λιβύη και να φωτογραφίζω πτώματα. Μόνο μη μου ζητήσεις να γράψω ένα άρθρο για τον πληθωρισμό, το χρηματιστήριο ή το ισοζύγιο εισαγωγών-εξαγωγών – μέχρι και τα γραφήματα για τον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης με μπερδεύουν.
Βέβαια, η οικονομία είναι σαν την αναπνοή: Είτε σου αρέσει είτε όχι, πρέπει να μάθεις πώς λειτουργεί, αλλιώς πέθανες. Και πραγματικά, είναι τρομερά εκνευριστικό για μένα να πρέπει να μάθω πώς λειτουργεί η πιο καταστροφική εφεύρεση του ανθρώπου μετά την ατομική βόμβα και το Facebook, αλλά πώς μπορείς να μην ασχοληθείς; Το να ζεις στην επιλεκτικά χρεωκοπημένη Ελλάδα και να μην ξέρεις τίποτα από οικονομικά είναι σαν να είσαι ναυαγοσώστης και να μην ξέρεις κολύμπι.
Τούτων δοθέντων, ας μπούμε επιτέλους στο ψητό: Χθες η Σύνοδος Κορυφής της Ευρωζώνης ανακοίνωσε ένα νέο "σχέδιο Μάρσαλ", το οποίο προβλέπει ένα πακέτο 109 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Ελλάδα, σε σούπερ ντούπερ συσκευασία και με ευκολίες πληρωμής. Μετά από αυτήν την εξέλιξη όλοι είναι χαρούμενοι, το ΠΑΣΟΚ είναι και πάλι το αγαπημένο μας κόμμα, ο Γιώργος Παπανδρέου είναι ο πατέρας-τέρας-τέρας μας, οι Έλληνες ξεχύνονται κατά χιλιάδες στην Ομόνοια να πανηγυρίσουν τον εθνικό μας θρίαμβο και τα κορόιδα οι Ευρωπαίοι χτυπάνε το κεφάλι τους στον τοίχο που μας έβαλαν στη ζώνη του ευρώ, κοντέψαμε να τους καταστρέψουμε και μας πληρώνουν κι από πάνω. Ή μήπως όχι;
Εγώ δεν έχω κανέναν λόγο να είμαι αισιόδοξος. Δεν έχω κανέναν απολύτως λόγο να συμμεριστώ τη χαρά του κάθε πασόκου που νομίζει ότι ξαφνικά δικαιώνεται η ψήφος του. Δεν έχω κανέναν λόγο να πιστέψω τις φιλοκυβερνητικές εφημερίδες που αποθεώνουν αυτούς που αύριο θα φτύνουν (αν δεν τα'χουν φτύσει αυτές πρώτα, βέβαια). Και εξηγούμαι.
Τα λεφτά αυτά δε μας τα χαρίζει κανείς. Δανεικά είναι. Αν έρθει αύριο ο πατέρας μου στο σπίτι και μου πει "παιδί μου τέλειωσαν τα προβλήματά μας, πήρα δάνειο 109 δισεκατομμύρια από την τράπεζα, πάρε τα μισά να αγοράσεις 20 αυτοκίνητα και 40 σπίτια", δε θα σηκωθώ να πανηγυρίσω. Θα τον ρωτήσω "και πώς θα τα δώσουμε πίσω αυτά τα λεφτά;". Αν μου απαντήσει "έλα μωρέ, κάτι θα βρούμε", θα είναι ανώριμος. Αν μου απαντήσει "'ντάξει μωρέ, τι μας νοιάζει, θα τα φορτώσεις στα τρισέγγονά σου τα χρέη", θα είναι ανεύθυνος. Κι αν δε μου απαντήσει τίποτα και απλά συνεχίσει να ξοδεύει ασυλλόγιστα όπως ακριβώς έκανε όλα τα τελευταία χρόνια, θα είναι ηλίθιος. Υπάρχει, φυσικά, και το ενδεχόμενο να τα διαχειριστεί σωστά και τελικά να βγάλει τα διπλάσια και να μας φτάσουν για να πληρώσουμε την τράπεζα και να ζήσουμε σαν βασιλιάδες, αλλά θα μου επιτρέψεις να πιστεύω ότι αυτό το ενδεχόμενο είναι τόσο απίθανο όσο το να έρθει ο Μέσι πακέτο με τον Τσάβι και τον Ινιέστα στον Παναιτωλικό.
Σκέψου ότι τα λεφτά αυτά δεν δίνονται σε έναν πεφωτισμένο ηγέτη που θα τα διαχειριστεί ιδανικά και θα μας βγάλει από την κρίση με την πανέξυπνη καθοδήγησή του, αλλά στους ίδιους διεφθαρμένους πολιτικούς που μας έφεραν στην κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε. Γιατί να τους εμπιστευτεί κανείς; Είναι σαν να δίνεις μία βαλίτσα γεμάτη 500ευρα στον Μαύρο Πητ για να σου φέρει ένα πακέτο τσιγάρα και να περιμένεις ρέστα. Τον εμπιστεύεσαι;
Βέβαια, πρέπει να είμαστε δίκαιοι: Τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι χειρότερα. Θα μπορούσαμε να έχουμε πτωχεύσει επισήμως, μία προοπτική που είναι πραγματικά ζοφερή αν σκεφτείς ότι συνοδεύεται από στάση πληρωμών, επιστροφή σε ένα αδύναμο εθνικό νόμισμα και μία γενική μιζέρια δεκαετιών, αλλά είναι πραγματικά συζητήσιμο το αν είναι μια χειρότερη προοπτική από αυτήν που πρόκειται να ζήσουμε στα επόμενα ποιοσξερειπόσα χρόνια χάρη στην "επιλεκτική χρεωκοπία" (τι ωραίες λεξούλες που βρίσκουμε όταν θέλουμε να ωραιοποιήσουμε μία καταστροφή, ε; Ίσως θα μπορούσαμε να το πούμε και "οικονομικό τυφώνα Άνγκελα"). Κι ας μειώθηκε εντυπωσιακά το επιτόκιο – το χρέος μπορεί να γίνεται πλέον "βιώσιμο", όπως λένε, αλλά ο βίος του μέσου Έλληνα παραμένει αβίωτος.
Δε θέλω να φανώ λαϊκιστής ή αντιδραστικός. Μακριά από μένα αυτά. Άκουσα λίγο κατά λάθος τον Τράγκα το πρωί στο ραδιόφωνο και συνειδητοποίησα με τρόμο ότι συμφωνούσα μαζί του, αλλά θέλω να πιστεύω ότι είναι απλώς σύμπτωση, συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες. Ούτε είμαι κατά των ιδιωτικοποιήσεων με το πρόσχημα ότι "η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες" – μα γι'αυτό ακριβώς είναι πνιγμένη στα σκατά αυτή τη στιγμή η Ελλάδα, επειδή ανήκει στους Έλληνες. Μου είναι πιο εύκολο να εμπιστευτώ πια μία πολυεθνική εταιρεία παρά το ελληνικό Δημόσιο, όσο κυνικό κι αν ακούγεται αυτό. Γιατί μπορώ να νιώθω ασφαλής ότι τα λεφτά που θα δίνω θα μου εξασφαλίζουν μία ποιότητα υπηρεσίας που το Δημόσιο δε θέλει να μου παράσχει, γιατί προτιμά να τρώει τα λεφτά που του δίνω σε παράτυπες δραστηριότητες.
Από την άλλη, έχω αυτήν την εντύπωση ότι με όλο αυτό το σχέδιο οι πλούσιοι θα γίνουν πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι. Θα μου πεις, αυτό είναι κάτι σαν αξίωμα του καπιταλισμού, συμβαίνει παντού και πάντα, αλλά κανείς δεν το παραδέχεται ανοιχτά. Με αυτά τα πακέτα όλοι θα σου πουν πόσο γαμάτη θα γίνει η οικονομία σου, πόσο θα εκτοξευτούν οι χρηματιστηριακοί δείκτες, θα σου πετάξουν κι ένα "σώσαμε τη χώρα" μπας και επανεκλεγούν επικαλούμενοι τον πατριωτισμό που υποτίθεται ότι έδειξαν, αλλά αυτήν την πραγματικότητα θα την αποσιωπήσουν. Αρέσει στον κόσμο να νομίζει ότι όλα αυτά τα λεφτά θα πάνε στην τσέπη του και όχι στους τραπεζικούς λογαριασμούς των γνωστών και μη εξαιρετέων – γιατί να τους χαλάσεις την ψευδαίσθηση, ε;
Εν κατακλείδι, μπορώ να δεχτώ ότι εκεί που ήμασταν στο χείλος του γκρεμού ήρθε κάποιος και μας τράβηξε προς τα πίσω. Αρκεί κι εσύ να δεχτείς ότι μας έριξε σε ένα πηγάδι με σκατά, από το οποίο θα μας πάρει καμιά τριανταριά χρόνια να βγούμε, ζωντανοί μεν, στερημένοι από κάθε αξιοπρέπεια δε.
Αλλά μεταξύ μας, η επιλεκτική χρεωκοπία ταιριάζει γάντι στη χώρα μας. Πάει ασορτί με την επιλεκτική μας μνήμη.
