Από
σήμερα τίθενται σε ισχύ οι νέοι αυστηροί κανόνες της οικονομικής
διακυβέρνησης στην Ευρωζώνη, κύριο χαρακτηριστικό των οποίων είναι η
στενή εποπτεία και η ταχύτερη επιβολή κυρώσεων, όχι μόνο για τις
αποκλίσεις στο έλλειμμα, αλλά και στο δημόσιο χρέος, καθώς επίσης για
τις μακροοικονομικές ανισορροπίες που επηρεάζουν αρνητικά την οικονομία
μιας χώρας.Πρόκειται για πέντε κανονισμούς και μία οδηγία, που εγκρίθηκαν το φθινόπωρο από το Συμβούλιο Υπουργών και την Ευρωβουλή. Τα νέα νομοθετικά μέτρα θα συμπληρωθούν μέχρι την άνοιξη και με τις αποφάσεις που λήφθηκαν στη Σύνοδο Κορυφής της Παρασκευής (ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί κλπ), καθώς και με τις δύο νέες προτάσεις της Κομισιόν για την εκχώρηση εθνικών αρμοδιοτήτων στις Βρυξέλλες σε θέματα κατάρτισης και υλοποίησης των εθνικών προϋπολογισμών.
Από τα έξι νέα νομοθετικά μέτρα, τέσσερα αφορούν τη μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης της Ε.Ε. Στοχεύουν στην ενίσχυση της εποπτείας των δημοσιονομικών πολιτικών, θεσπίζοντας διατάξεις για εθνικά δημοσιονομικά πλαίσια και εφαρμόζοντας κατασταλτικά μέτρα για τα κράτη μέλη που δεν συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις. Οι άλλες δύο προτάσεις στοχεύουν στις μακροοικονομικές ανισορροπίες εντός της Ε.Ε.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, η μεταρρύθμιση αναμένεται ότι θα καταστήσει το σύμφωνο αυστηρότερο, επεκτείνοντας τη χρήση κυρώσεων. Για παράδειγμα, θα επιβάλλονται ενδεχομένως κυρώσεις στα κράτη μέλη σε περίπτωση σημαντικής απόκλισής τους από την καθορισμένη πορεία προσαρμογής τους για την επίτευξη των μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών στόχων τους.
Προκειμένου οι κυρώσεις να επέρχονται με πιο αυτόματο τρόπο από ό,τι επί του παρόντος, θεσπίζεται ο κανόνας της επονομαζόμενης «αντεστραμμένης πλειοψηφίας», σύμφωνα με τον οποίο η πρόταση της Επιτροπής για την επιβολή ποινής θα θεωρείται εγκριθείσα εκτός εάν το Συμβούλιο την απορρίψει με ειδική πλειοψηφία.
Δύο κανονισμοί στοχεύουν στην επέκταση της ασκούμενης εποπτείας επί των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών, μέσω της θέσπισης ενός μηχανισμού πρόληψης και διόρθωσης των υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών. Με αυτά, θεσπίζεται «διαδικασία υπερβολικών ανισορροπιών» και καθιερώνεται η δυνατότητα επιβολής προστίμων.
Αυστηρότεροι κανόνες: Η μείωση του χρέους θα αποτελεί πλέον κριτήριο κατά την αξιολόγηση των δημόσιων οικονομικών. Τα κράτη μέλη με χρέος που υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ θα πρέπει να μειώσουν το ποσό κατά το οποίο το χρέος τους, υπερβαίνει το όριο κατά τουλάχιστον 1/20ό ετησίως για τρία χρόνια.
Εάν δεν το πράξουν, θα τίθενται σε Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος (ΔΥΕ). Όπως περιγράφεται στην πρόταση της Επιτροπής, κατά την αξιολόγηση του ικανοποιητικού ρυθμού μείωσης του χρέους θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλοι οι σχετικοί παράγοντες. Πάντως, η νέα νομοθεσία προβλέπει τη χορήγηση τριετούς περιόδου χάριτος πριν από την ενεργοποίηση της διαδικασίας περί υπερβολικού χρέους.
Για την Ελλάδα αυτή η περίοδος θα αρχίσει να μετράει από το τέλος του 2014, όταν δηλαδή θα έχει ολοκληρωθεί το πρόγραμμα προσαρμογής, που σημαίνει ότι η Κομισιόν από το 2017 μπορεί να ενεργοποίηση τη διαδικασία εναντίον της χώρας μας.
Καλύτερη εφαρμογή των κανόνων: Από τις χώρες της Ευρωζώνης που τίθενται σε ΔΥΕ για υπερβολικό έλλειμμα ή χρέος θα ζητείται έντοκη κατάθεση ύψους 0,2% του ΑΕΠ. Η Επιτροπή θα διατυπώνει σχέδιο σύστασης προς το κράτος μέλος να λάβει διορθωτικά μέτρα. Η σύσταση θα εκδίδεται από το Συμβούλιο εκτός εάν τα κράτη μέλη ψηφίσουν εναντίον της με ειδική πλειοψηφία. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με την αρχική σύσταση για διορθωτικά μέτρα, η κατάθεση θα γίνεται άτοκη και στη συνέχεια θα μετατρέπεται σε πρόστιμο. Το πρόστιμο θα αυξάνεται σε περίπτωση επανειλημμένης μη τήρησης των συστάσεων.
Σύστημα σαφούς προειδοποίησης: Θα συσταθεί πίνακας αποτελεσμάτων με εξωτερικούς και εσωτερικούς δείκτες (περίπου 10) για την ανίχνευση ανισορροπιών που εμφανίζονται σε διάφορα μέρη της οικονομίας. Η σύνθεση των δεικτών μπορεί να εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου. Θα προσδιορίζονται και θα ανακοινώνονται κατώτατα όρια.
Αυστηρότεροι κανόνες: Θα δημιουργηθεί μια νέα Διαδικασία Υπερβολικών Ανισορροπιών (ΔΥΑ), βάσει του άρθρου 121 της Συνθήκης. Αυτή θα αντικατοπτρίζει τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος για τα δημόσια οικονομικά. Εάν η Επιτροπή κρίνει ότι υπάρχουν (ή ενδέχεται να υπάρξουν) μακροοικονομικές ανισορροπίες, θα προτείνει στο Συμβούλιο την έναρξη ΔΥΑ και θα απευθύνει σύσταση στο ή στα οικεία κράτη μέλη να θεσπίσουν σχέδιο διορθωτικών μέτρων με σαφή χάρτη πορείας.
Καλύτερη εφαρμογή των κανόνων: Για τις χώρες της Ευρωζώνης, οι μηχανισμοί εφαρμογής θα περιλαμβάνουν πρόστιμα (0,1% του ΑΕΠ) αλλά και μη χρηματοοικονομικά μέτρα σε περίπτωση που οι ανισορροπίες δεν διορθώνονται.
Οι δείκτες με βάση τους οποίους θα γίνει η αξιολόγησης των μακροοικονομικών ανισορροπιών, θα καλύπτουν δύο κατηγορίες: α) εσωτερικές ανισορροπίες, και β) εξωτερικών ανισορροπιών
Ικανοποίηση για τους «5»
Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Ολι Ρεν, δήλωσε χθες ότι από σήμερα θα εφαρμόσει πλήρως τις αποφάσεις, ενεργοποιώντας τις διαδικασίες που προβλέπονται σε περίπτωση που διαπιστώσει την παραμικρή απόκλιση.
Μάλιστα, εξέφρασε την ικανοποίησή του για την άμεση ανταπόκριση των πέντε χωρών (Κύπρος, Βέλγιο, Μάλτα, Πολωνία, Ουγγαρία), τις οποίες είχε προειδοποιήσει τον προηγούμενο μήνα πως εάν δεν λάβουν μέτρα μέχρι τις 13 Δεκεμβρίου, τότε θα υποχρεωθεί να ενεργοποιήσει τις νέες αυστηρότερες διατάξεις που τίθενται σε ισχύ σήμερα.
Κριτήρια αξιολόγησης ανισορροπιών
Η Επιτροπή, κατά την από οικονομικής σκοπιάς ανάγνωση του πίνακα αποτελεσμάτων στο μηχανισμό επαγρύπνησης, πρέπει να λάβει δεόντως υπόψη τις εξελίξεις στην πραγματική οικονομία, περιλαμβανομένης της οικονομικής αύξησης, των επιδόσεων απασχόλησης και ανεργίας, της ονομαστικής και πραγματικής σύγκλισης εντός και εκτός της Ευρωζώνης, των εξελίξεων της παραγωγικότητας και των σχετικών φορέων όπως είναι οι εγχώριες και εξωτερικές επενδύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη καθώς και των τομεακών εξελίξεων περιλαμβανομένου του τομέα της ενέργειας, που επηρεάζουν το ΑΕΠ και τις επιδόσεις των τρεχουσών συναλλαγών.
Πότε θα γίνεται η ενεργοποίηση της ΔΥΑ
- Εάν επί τρία χρόνια υπάρχει διακύμανση κατά μέσο όρο του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών ως ποσοστό του ΑΕΠ με άνω όριο το +6% και κάτω όριο το -4% του ΑΕΠ.
- Εάν η καθαρή διεθνής επενδυτική θέση ως ποσοστό του ΑΕΠ κινείται κάτω του ορίου του -35%.
- Εάν επί 5 συνεχή χρόνια υπάρχει μείωση των εξαγωγών μετρημένη σε τρέχουσες τιμές κάτω του -6%.
- Εάν επί 3 συνεχή έτη το ονομαστικό κόστος της ωριαίας απασχόλησης ξεπερνάει το όριο του +9% για την Ευρωζώνη
- Εάν επί 3 συνεχή έτη καταγράφεται αλλαγή των ποσοστών των συναλλαγματικών ισοτιμιών, οι οποίο έχουν αποπληθωριστεί σε σχέση με τις τιμές στα 35 βιομηχανικά και με ένα περιθώριο +/-5% για τις χώρες της Ευρωζώνης
- Εάν το χρέος του ιδιωτικού τομέα ξεπεράσει το 160% του ΑΕΠ
- Εάν η πιστωτική επέκταση στον ιδιωτικό τομέα ξεφύγει από το όριο του 15%
- Εάν η κατ΄ έτος αλλαγή των τιμών των ακινήτων σε σχέση με το δείκτη κατανάλωσης της Εurostat κινηθεί πέραν του ορίου του 6%.
- Εάν το χρέος της γενικής κυβέρνησης ξεπεράσει το 60%
- Εάν επί 3 συνεχόμενα έτη η απασχόληση μειώνεται άνω του 10%.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ - nbellos@naftemporiki.gr
http://www.i-reportergr.com/2011/12/blog-post_2729.html
