Σύμφωνα με τα βιβλία των δηλώσεων τρίτων του Ειρηνοδικείου Αθηνών, το 2013 κατατέθηκαν 98.749 δηλώσεις τρίτων, η καθεμία όμως από τις οποίες αφορά πολύ περισσότερους οφειλέτες, που με μετριοπαθείς υπολογισμούς αλλά και σύμφωνα με την επιτόπια έρευνα της «Κ.Ε.» ξεπερνούν τους 600.000. Εννοείται βέβαια ότι δεν πρόκειται για τα μεγάλα ψάρια, αλλά κυρίως για τους μικρούς και μεσαίους οφειλέτες του Δημοσίου.
Το 80% των κατασχέσεων εις χείρας τρίτων αφορά αιτήματα ΔΟΥ για κατάσχεση λογαριασμών. Σύμφωνα με τον Κώδικα Εισπράξεων Δημοσίων Εσόδων, η κατάσχεση στα χέρια τρίτων γίνεται με έγγραφο του διευθυντή της ΔΟΥ, χωρίς κοινοποίηση στον οφειλέτη (άρθρο 30 πργ. 1). Ο τρίτος, εν προκειμένω οι τράπεζες στην πλειονότητα των περιπτώσεων, στον οποίο υποβάλλεται το κατασχετήριο, υποχρεούται εκ του νόμου να υποβάλει δήλωση τρίτου στο Ειρηνοδικείο, εντός οκτώ ημερών.
Στη δήλωση περιγράφει τα ποσά που τυχόν εντοπίστηκαν σε τραπεζικούς λογαριασμούς και κατασχέθηκαν. Εάν σε οκτώ ημέρες από την επίδοση του κατασχετηρίου εγγράφου δεν προχωρήσει σε δήλωση τρίτου, έστω και αρνητική, τότε λογίζεται ως οφειλέτης του συνολικού ποσού της οφειλής για την οποία έγινε η κατάσχεση και διώκεται ως οφειλέτης. Μόλις η δήλωση τρίτου επιδοθεί στο Ειρηνοδικείο, τότε αυτό πρέπει να συντάξει έκθεση εντός 24ώρου προς τη ΔΟΥ.
Γι' αυτό και η απευθείας αφαίμαξη κρίνεται αναγκαία, καθώς τα νομικά τμήματα των τραπεζών θα αποφορτιστούν από ένα μεγάλο όγκο δουλειάς, που είναι η σύνταξη και η επιβολή δηλώσεων τρίτων προς το Ειρηνοδικείο και η επιδρομή στους λογαριασμούς θα γίνεται ταχύτερα και χωρίς μεσάζοντες.
Σε κάθε περίπτωση, η επίθεση κλιμακώνεται. Εντός του 2013 οι κατασχέσεις του Δημοσίου (δηλώσεις τρίτων) για την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών φτάνουν κατά μέσο όρο τις 500 ημερησίως, ενώ υπάρχουν και μέρες που επιδόθηκαν περισσότερες από 1.000! Δεν στρέφονται μόνο όμως εναντίον των καταθετών, αλλά και κατά των συνταξιούχων, καθώς στα βιβλία του Ειρηνοδικείου υπήρξαν συντάξεις που κατάσχονται στα χέρια ασφαλιστικών ταμείων!
«Ο τεράστιος αριθμός των κατασχέσεων εις χείρας τρίτων το 2013 είναι αμφίβολο τελικά αν θα αποδώσει κάτι στο Δημόσιο, υπό την έννοια ότι συμβαίνει με τέτοια ένταση και τόσο μαζικά ώστε οι καταθέτες θα πάρουν τα μέτρα τους. Μια λύση θα ήταν να μπει ένα πλαφόν, ώστε να μη θίγεται η μεγάλη μάζα των μικροκαταθετών που αποταμιεύει χρήματα για μια έκτακτη ανάγκη.
»Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η τακτική αυτή δημιουργεί κλίμα ανασφάλειας στους καταθέτες, οι οποίοι ψάχνουν να βρουν άλλους τρόπους ώστε να μην εμφανίζονται τα χρήματά τους και ταυτόχρονα εντείνει το πρόβλημα ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος», εξηγεί ο δικηγόρος Γιάννης Χατζηαντωνίου.
Σύμφωνα με τον οδηγό που είχε εκδώσει πριν από ένα χρόνο το υπουργείο Οικονομικών, δεν επιτρέπεται η επιβολή κατάσχεσης επί μισθών, συντάξεων ή ασφαλιστικών βοηθημάτων που καταβάλλονται περιοδικά, εις βάρος οφειλετών του Δημοσίου, εφ' όσον το ποσό αυτών, αφαιρουμένων των υποχρεωτικών εισφορών, είναι μέχρι 1.000 ευρώ το μήνα. Αν όμως ο μισθός, η σύνταξη ή το βοήθημα υπερβαίνει συνολικά αυτό το ποσό, τότε επιτρέπεται η κατάσχεση του 25%.
Το κυνήγι των οφειλετών στο οποίο έχουν επιδοθεί οι ΔΟΥ, βάζοντας χέρι σε καταθέσεις, συντάξεις και μισθούς, ξεκίνησε πριν από δύο χρόνια. Τον περασμένο χρόνο, κατατέθηκαν 70.387 δηλώσεις τρίτων, το συντριπτικό ποσοστό των οποίων επίσης προέρχεται από τράπεζες και βεβαίως τα φετινά στοιχεία καταδεικνύουν ότι το νούμερο βαίνει αυξανόμενο.
Η εφαρμογή της τακτικής αυτής διευκολύνθηκε από την άρση του τραπεζικού απορρήτου, η οποία θεσμοθετήθηκε με σχετική διάταξη του εφαρμοστικού νόμου, κατά την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου. Μια διάταξη που έδωσε τη δυνατότητα στο υπουργείο Οικονομικών και στις αρμόδιες φορολογικές αρχές να έχουν πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία των τραπεζικών καταθέσεων και συναλλαγών, ούτως ώστε να είναι εφικτές οι πάσης φύσεως διασταυρώσεις, με στόχο πάντα την είσπραξη των οφειλομένων. Και βεβαίως ολοκληρώνεται με την απ'ευθείας αφαίμαξη που οσονούπω θα εφαρμοστεί...
Της ΝΤΙΝΑΣ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
