Αναλυτικά από τη σύγκριση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου με το προτεινόμενο νομοσχέδιο προκύπτουν τα εξής:
Α) Οι διατάξεις που ισχύουν μέχρι σήμερα για την ποινική αξιολόγηση πράξεων ρατσισμού και ξενοφοβίας (Ν. 927/1979, Ν. 1419/1984 άρθρο 24 , Ν. 3304/2005 και άρθρο 3 παράγραφος 3 , Ν. 3719/2008 σε συνδυασμό βέβαια με τις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα) καλύπτουν σε σημαντικό βαθμό τις σχετικές δικαiϊκές ανάγκες.
Ωστόσο το προτεινόμενο νομοσχέδιο, πέραν του ότι με αυτό ενσωματώνεται- καθ' υποχρέωσή μας- η οδηγία πλαισίου 913/2008 στο εσωτερικό μας δίκαιο διαφοροποιείται ως προς τις ισχύουσες διατάξεις ή προστίθενται σ' αυτές, μεταξύ άλλων και οι παραπάνω ρυθμίσεις:
1. Είναι πληρέστερο το άρθρο του νομοσχεδίου σε σύγκριση με αυτό του Ν. 927/1979 ( π.χ. στο πρώτο «όποιος εκ προθέσεως προτρέπει, - στο σχέδιο- παροτρύνει, προκαλεί ή διεγείρει» ή στο νομοσχέδιο «και μέσω διαδικτύου», ενώ στο Ν. 927/1979 δεν υπάρχει.
2. Με το νομοσχέδιο διευρύνονται οι περιπτώσεις κατά τις οποίες θεωρούνται αξιόποινες πράξεις ρατσισμού ή ξενοφοβίας, εφόσον εντάσσονται σ' αυτές και εκδηλώσεις, οι οποίες στρέφονται εναντίον προσώπων ή ομάδων αυτών που διακρίνονται εξαιτίας των φυσικών ή πολιτιστικών χαρακτηριστικών τους.
Π.χ. Με το νομοσχέδιο συμπεριλαμβάνονται οι γενεαλογικές καταβολές, η φυλή, το χρώμα, η εθνοτική καταγωγή (σχετικώς ως προς το τελευταίο υπάρχει ο Ν. 3304/2005, αλλά μόνο για τον τομέα απασχόλησης).
Επί πλέον η αξιόποινη αξιολόγηση εκτείνεται για πρώτη φορά και σε περίπτωση προσβολής πραγμάτων ( κινητών ή ακινήτων) που χρησιμοποιούνται κυρίως για τέλεση των θρησκευτικών επιλογών τα προστατευμένα πρόσωπα).
Β) Με το νομοσχέδιο τιμωρείται βαρύτερα η φερόμενη συμπεριφορά, όταν έχει ως αποτέλεσμα την τέλεση πλημμελήματος ή κακουργήματος.
Γ) Περαιτέρω, η τέλεση των ανωτέρω πράξεων από δημόσιο λειτουργό ή υπάλληλο κατά την άσκηση των καθηκόντων τους συνιστά επιβαρυντική περίσταση.
Δ) Προβλέπεται ως παρεπόμενη ποινή η αποστέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων, υπό τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο νομοσχέδιο.
Ε) Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο τυποποιείται ως ποινικό αδίκημα ο "εγκωμιασμός", η "κακόβουλη άρνηση" και η "εκμηδένιση" της σημασίας εγκλημάτων γενοκτονίας, εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και εγκλημάτων πολέμου, καθώς και των εγκλημάτων ναζισμού, όταν οι συμπεριφορές αυτές στρέφονται κατά ομάδας προσώπων που προσδιορίζεται με βάση τα ανωτέρω χαρακτηριστικά (π.χ. τη φυλή, τη θρησκεία κλπ.).
Ωστόσο, για τη συγκρότηση αξιόποινης πράξης απαιτείται: α) η ανωτέρω συμπεριφορά να μπορεί να διεγείρει σε βιαιοπραγίες ή μίσος κατά μιας τέτοιας ομάδας ή μέλους της και β) τα προαναφερόμενα εγκλήματα να έχουν αναγνωριστεί με αμετάκλητη απόφαση ελληνικού ή διεθνούς δικαστηρίου.
ΣΤ) Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο καθιερώνεται με σειρά ρυθμίσεων διοικητική ευθύνη νομικών προσώπων ή ενώσεων προσώπων για τις εμπίπτουσες στις διατάξεις του νόμου αξιόποινες πράξεις μελών τους ή άλλων φυσικών προσώπων που συνδέονται μαζί τους.
Ζ) Θεσπίζεται δικαίωμα παράστασης πολιτικής αγωγής νομικών προσώπων ή ενώσεων προσώπων που περιλαμβάνονται στον κατάλογο του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου του ΟΗΕ ή αναγνωρισμένων θρησκευτικών φορέων.
Η) Εισάγονται ειδικές διατάξεις για την προστασία θυμάτων ή και ουσιωδών μαρτύρων των προαναφερόμενων εγκληματικών πράξεων, που είναι υπήκοοι τρίτων χωρών, η οποία συνίσταται στην απαγόρευση έκδοσης σε βάρος τους διοικητικής πράξης απέλασης ή χορήγησης άδειας παραμονής μέχρι την έκδοση τελεσίδικης-αρχικά είχε τεθεί πρωτοδίκως- δικαστική απόφαση.
Θ) Οριοθετείται η ποινική αξιολόγηση των παραπάνω πράξεων, όταν αυτές τελούνται ειδικότερα μέσω διαδικτύου.
