Πρόκειται για την αναπαραγωγή των θλιβερών στερεοτύπων που θέλουν τους Νότιους τεμπέληδες, καταφερτζήδες, ραδιούργους, ψεύτες, τα οποία καλλιεργήθηκαν από τις πολιτικές ελίτ των χωρών με τα «τρία άλφα» και εξακολουθούν να δεσπόζουν, προκαλώντας μεγάλο χάσμα ανάμεσα στο Νότο και τον Βορρά. Έτσι, δεν είναι παράδοξο το γεγονός που το όραμα της ενωμένης Ευρώπης έχει χάσει την αίγλη του και την προωθητική δύναμή του. Δεν είναι περίεργο ότι πυκνώνουν οι τάξεις εκείνων που ζητούν την επιστροφή στα εθνικά νομίσματα.
Όταν ένας λαός νιώθει ανασφάλεια, όταν βλέπει ότι αυτό στο οποίο πίστεψε δεν του προσφέρει εγγυήσεις για ένα ελπιδοφόρο μέλλον, όταν διαπιστώνει πώς αντί αλληλεγγύης υπάρχει καχυποψία και κυριαρχεί η λογική «ο καθένας μόνος του στην κρίση», όταν βλέπει να κάνουν κουμάντο οι τραπεζίτες, οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών και οι ταλιμπάν του νεοφιλελευθερισμού, τότε δεν έχει κανένα λόγο να πριμοδοτεί ένα εγχείρημα που για αλλού ξεκίνησε και αλλού πηγαίνει ολοταχώς.
Στην Ελλάδα το «πάση θυσία στο ευρώ» έχει υποχωρήσει θεαματικά ως ποσοστό. Το ίδιο παρατηρείται στην Ιταλία, την Ισπανία και λιγότερο [ακόμη] στην Πορτογαλία. Ταυτοχρόνως, και για διαφορετικές αιτίες, στη Γερμανία αναπτύσσεται ρεύμα εναντίον του ευρώ. Συγκροτήθηκε, μάλιστα, και κόμμα με αυτό το στόχο στις ανεπεπταμένες σημαίες του. Ο Γερμανός διανοητής Ούλριχ Μπέκ ρωτήθηκε από το «Βήμα» [7-4-2013] «αν αξίζει να κρατηθεί ενωμένη η Ευρώπη μόνο λόγω του ευρώ». Η απάντηση του ήταν αρνητική: « Θα ήταν όπως σ’ έναν αποτυχημένο γάμο, στον οποίο οι σύζυγοι παραμένουν μαζί επειδή φοβούνται το χάος που θα προκαλέσει το διαζύγιο».
Ο φόβος λειτουργεί συσπειρωτικά για ένα διάστημα. Αν δεν υπάρξουν πειστικές απαντήσεις και αν δεν διαμορφωθεί ένα νέο ελκυστικό μοντέλο, ικανό να διασκεδάσει τις ανησυχίες, το φόβο θα διαδεχθεί η αδιαφορία και στη συνέχεια η αναζήτηση διεξόδου μέσα από πολιτικές εθνικής αναδίπλωσης. Αν το ευρωπαϊκό σπίτι δεν μπορεί να κρατήσει τους ενοίκους του, αυτοί δεν θα διστάσουν να επιστρέψουν στη «θαλπωρή» της πατρικής εστίας.
Ο πρωθυπουργός Ααντώνης Σαμαράς είπε ότι στην Ευρώπη δεν συζητούν πια το ενδεχόμενο της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Σωστό. Ωστόσο, αυτό δεν πρέπει να μας καθησυχάζει, γιατί στην Ευρώπη έχουν αρχίσει να ασχολούνται σοβαρά με άλλα ενδεχόμενα. Για παράδειγμα, με τη διάλυση της Ευρωζώνης, είτε με επιλογή των ισχυρών είτε ως αποτέλεσμα ενός ατυχήματος, καθώς και με την περίπτωση μιας Ευρωζώνης με πολλές ταχύτητες στο εσωτερικό της.
Συνεπώς η τρικομματική κυβέρνηση, αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα εξουσίας, οφείλουν να επεξεργαστούν ένα σχέδιο και να εξοπλίσουν τη χώρα με τους απαραίτητους μηχανισμούς άμυνας για να μη βρεθεί απροετοίμαστη. Πρέπει να αισιοδοξούμε; Αν κρίνουμε από τις επιδόσεις του πολιτικού προσωπικού στους τομείς της πρόβλεψης, της οργάνωσης και της επεξεργασίας εναλλακτικών λύσεων, μάλλον όχι. Μακάρι να διαψευστούμε.
Τάσος Παππάς
