Προς στιγμήν έμοιασε σαν να υπήρχε μια μυστική καβάτζα πολιτών που κανείς δεν είχε φανταστεί. Πολλοί Ευρωπαίοι, ακόμα περισσότερο πολιτισμένοι, για να δείξουν τη δυσαρέσκειά τους ήταν πρόθυμοι να περάσουν μερικές ώρες σε μια κεντρική πλατεία, φωνάζοντας κατά διαστήματα «σηκωθείτε και φύγετε» και ρίχνοντας την περιστασιακή μούντζα για να τιμήσουν και την αποκλειστική χειρονομία της πατρίδας. Η ύπαρξη μιας τέτοιας υπέροχης καβάτζας μάγεψε κόσμο και κοσμάκη. Φρέσκα πρόσωπα θα μπορούσαν να βγουν στο γυαλί, μαζί και οι συγγενείς τους. Αν πριν από 20 χρόνια σε εκπομπές μπορούσε να γραφτεί «μάνα ρέιβερ» γιατί όχι σήμερα και «μάνα αγανακτισμένου». Φρέσκοι «ηγέτες», που είχαν ελπίσει ότι θα τους βάλει ο ΣΥΡΙΖΑ, ένιωθαν τα σάλια τους να πέφτουν μπροστά σε αυτόν τον θησαυρό των εναλλακτικών ψήφων. Οψιμοι ποδηλάτες έδιναν νόημα στις διαδρομές τους, προσθέτοντας μια βόλτα διαμαρτυρίας στη Βουλή. Κουρασμένοι διευθυντές Ειδήσεων καναλιών είχαν ένα έτοιμο θέμα για το δελτίο «Γέμισε ξανά το Σύνταγμα από χιλιάδες πολίτες...». Ακόμα και οι σουβλατζήδες και οι σαντουιτσάδες ζήτησαν άδεια από τον δήμο να μπορούν να πουλάνε στην πλατεία αφού τόσος κόσμος «έχει ανάγκη σίτισης». Η πλατεία Συντάγματος τα έδινε όλα: φαντασιώσεις της Κομμούνας του Παρισιού όπου λαϊκές συνελεύσεις θα αποφάσιζαν σύμφωνα με τη θέληση των πολιτών, ένα κράτος χωρίς πολιτικούς, με τους βουλευτές να καταλαβαίνουν ότι η μπογιά τους πέρασε και καιρός είναι να του δίνουν και την «Επανάσταση των γαρίφαλων Νο 2», όπου ο κόσμος θα αχρήστευε τις κάννες του στρατού με γαρίφαλα στα όπλα. Μόνο που τα remakes ποτέ δεν είναι τόσο καλά όσο τα πρωτότυπα.
Μέσα σε λιγότερο από μία εβδομάδα φάνηκε ότι, όπως και η κοινωνία, το Σύνταγμα ήταν χωρισμένο σε παρατάξεις: στο Κάτω Σύνταγμα και το Ανω Σύνταγμα. Με το Κάτω να θέλει να γίνει ο Μάης του ’11, να κάνει λαϊκές συνελεύσεις χωρίς κομματικές παρεμβάσεις, να στηρίζει τις απεργίες χωρίς τα πανό των απεργών και να προσπαθεί να κάνει περιφρούρηση, χωρίς να θέλει τους περιφρουρητές. Στο Ανω Σύνταγμα σύντομα μαζευόταν η φουστανέλα της Ελλάδας του Euro. Με τις σημαίες για μπέρτες, με τις μούντζες τεντωμένες στη Βουλή, με τις τρεις κρεμάλες φτιαγμένες από τα χεράκια της ίδιας οργάνωσης και με το φίλαθλο πνεύμα να εκδηλώνεται στο κυνήγι των βουλευτών το βράδυ στον Εθνικό Κήπο. Και κάπου ανάμεσα το Μέσο Σύνταγμα. Αόρατο σαν τη Μέση Γη του Τόλκιν, με τους γονείς να κατεβάζουν την Κυριακή τα παιδιά τους για να θυμούνται ότι ήταν κι αυτά εκεί τη στιγμή της γραφής της ιστορίας του έθνους και τις πενηντάρες να κατεβάζουν το παλιό το κατσαρόλι για να το κοπανίσουν, γιατί «κάτι τέτοιο κάνανε και με τον Αλιέντε». Αλλο το ότι το κάνανε οι δεξιοί για να τον ρίξουν…
Η Ελλάδα δεν χρειάζεται Σύνταγμα αλλά ομόνοια. Οχι την πλατεία αλλά τη λέξη. Και ώσπου να βρεθεί ένας χριστιανός να πείσει ότι θα τιμωρηθούν οι ένοχοι, για να πειστούν οι αθώοι να παλέψουν να σώσουν την Ελλάδα, χάνουμε καιρό στις πλατείες και τα πανηγύρια.
Το κατόρθωμα
Ολη την προηγούμενη εβδομάδα λεγόταν και επαναλαμβανόταν ότι το κατόρθωμα των αγανακτισμένων ήταν ότι σήκωσαν τον κόσμο από τον καναπέ του και τον έβγαλαν στον δρόμο. Μισό λεπτό όμως. Στις 14 Φεβρουαρίου του 1992 πάνω από ένα εκατομμύριο κόσμος είχε μαζευτεί στη Θεσσαλονίκη για το συλλαλητήριο για την ονομασία της Μακεδονίας. Εκτός κι αν στην Ελλάδα υπήρχαν πάνω από ένα εκατομμύριο ακροδεξιοί, κάποιοι είχαν σηκωθεί από τον καναπέ τους για να διαδηλώσουν στους δρόμους. Και ανεξάρτητα από τη θέση του καθενός στο θέμα της ονομασίας του FYROM, δεν ήταν 10 ή 100 χιλιάδες στην Αθήνα αλλά ένα εκατομμύριο στη Θεσσαλονίκη.
H πρωτεύουσα της διαδήλωσης
Οι Ελληνες, όμως, δεν κατεβαίνουν στους δρόμους μόνο για τις ονομασίες. Κατέβηκαν στον δρόμο για το ποδόσφαιρο και το Euro του 2004, για τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου και στην περσινή πρώτη διαδήλωση εναντίον των μέτρων λιτότητας. Και αναφέρομαι σε μαζικές συγκεντρώσεις με γενικά αιτήματα, γιατί από συνδικαλιστικές συμπαράστασης στους αγωνιστές Τάδε και Δείνα και για την Παλαιστίνη, τους μετανάστες και κάθε άλλο θέμα για το οποίο θέλει να βγει κάποιος στους δρόμους, οι διαδηλώσεις δεν έχουν τελειωμό. Αν το Λονδίνο είναι η πρωτεύουσα του θεάτρου, η Αθήνα είναι η πρωτεύουσα της διαδήλωσης, με 500 διαδηλώσεις στο κέντρο τον χρόνο. Η μόνη διαφορά είναι ότι για το θέατρο όλο και κάποιος τουρίστας μπορεί να πάει στο Λονδίνο αλλά για τις διαδηλώσεις οι μόνοι που μπορεί να έρθουν στην Αθήνα είναι μέλη της Πρωτοβουλίας Γένοβα 2001.
V for Vendetta
Οι συγκεντρώσεις των Αγανακτισμένων θα αφήσουν κάποιες σημαντικές επενέργειες. Πρώτον, τη συνείδηση στους βουλευτές ότι ο κόσμος δεν τους αντέχει ανεξαρτήτως σημαίας. Το μήνυμα πρέπει να το είχαν πάρει από τις περσινές διαδηλώσεις, αλλά στη δραπέτευση, μαζί με τις «ανιψιές» και τους συγγενείς που έχουν βολέψει ως υπαλλήλους της Βουλής μέσα από τα σκοτάδια του Εθνικού Κήπου, πρέπει να πήραν το μήνυμα που λεγόταν στο «V for Vendetta»: ότι οι πολίτες δεν πρέπει να φοβούνται τις κυβερνήσεις τους αλλά οι κυβερνήσεις τους πολίτες. Ασκηση κοινοβουλευτικής δημοκρατίας κάτω από το κράτος του φόβου δεν είναι δυνατή αλλά αυτοί έχουν την ευθύνη να αλλάξουν τα μυαλά του κόσμου, βγαίνοντας από τα Lexus και τον χρυσελεφάντινο πύργο του Συντάγματος στην πραγματική ζωή.
Μέσα σε λιγότερο από μία εβδομάδα φάνηκε ότι, όπως και η κοινωνία, το Σύνταγμα ήταν χωρισμένο σε παρατάξεις: στο Κάτω Σύνταγμα και το Ανω Σύνταγμα. Με το Κάτω να θέλει να γίνει ο Μάης του ’11, να κάνει λαϊκές συνελεύσεις χωρίς κομματικές παρεμβάσεις, να στηρίζει τις απεργίες χωρίς τα πανό των απεργών και να προσπαθεί να κάνει περιφρούρηση, χωρίς να θέλει τους περιφρουρητές. Στο Ανω Σύνταγμα σύντομα μαζευόταν η φουστανέλα της Ελλάδας του Euro. Με τις σημαίες για μπέρτες, με τις μούντζες τεντωμένες στη Βουλή, με τις τρεις κρεμάλες φτιαγμένες από τα χεράκια της ίδιας οργάνωσης και με το φίλαθλο πνεύμα να εκδηλώνεται στο κυνήγι των βουλευτών το βράδυ στον Εθνικό Κήπο. Και κάπου ανάμεσα το Μέσο Σύνταγμα. Αόρατο σαν τη Μέση Γη του Τόλκιν, με τους γονείς να κατεβάζουν την Κυριακή τα παιδιά τους για να θυμούνται ότι ήταν κι αυτά εκεί τη στιγμή της γραφής της ιστορίας του έθνους και τις πενηντάρες να κατεβάζουν το παλιό το κατσαρόλι για να το κοπανίσουν, γιατί «κάτι τέτοιο κάνανε και με τον Αλιέντε». Αλλο το ότι το κάνανε οι δεξιοί για να τον ρίξουν…
Η Ελλάδα δεν χρειάζεται Σύνταγμα αλλά ομόνοια. Οχι την πλατεία αλλά τη λέξη. Και ώσπου να βρεθεί ένας χριστιανός να πείσει ότι θα τιμωρηθούν οι ένοχοι, για να πειστούν οι αθώοι να παλέψουν να σώσουν την Ελλάδα, χάνουμε καιρό στις πλατείες και τα πανηγύρια.
Το κατόρθωμα
Ολη την προηγούμενη εβδομάδα λεγόταν και επαναλαμβανόταν ότι το κατόρθωμα των αγανακτισμένων ήταν ότι σήκωσαν τον κόσμο από τον καναπέ του και τον έβγαλαν στον δρόμο. Μισό λεπτό όμως. Στις 14 Φεβρουαρίου του 1992 πάνω από ένα εκατομμύριο κόσμος είχε μαζευτεί στη Θεσσαλονίκη για το συλλαλητήριο για την ονομασία της Μακεδονίας. Εκτός κι αν στην Ελλάδα υπήρχαν πάνω από ένα εκατομμύριο ακροδεξιοί, κάποιοι είχαν σηκωθεί από τον καναπέ τους για να διαδηλώσουν στους δρόμους. Και ανεξάρτητα από τη θέση του καθενός στο θέμα της ονομασίας του FYROM, δεν ήταν 10 ή 100 χιλιάδες στην Αθήνα αλλά ένα εκατομμύριο στη Θεσσαλονίκη.
H πρωτεύουσα της διαδήλωσης
Οι Ελληνες, όμως, δεν κατεβαίνουν στους δρόμους μόνο για τις ονομασίες. Κατέβηκαν στον δρόμο για το ποδόσφαιρο και το Euro του 2004, για τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου και στην περσινή πρώτη διαδήλωση εναντίον των μέτρων λιτότητας. Και αναφέρομαι σε μαζικές συγκεντρώσεις με γενικά αιτήματα, γιατί από συνδικαλιστικές συμπαράστασης στους αγωνιστές Τάδε και Δείνα και για την Παλαιστίνη, τους μετανάστες και κάθε άλλο θέμα για το οποίο θέλει να βγει κάποιος στους δρόμους, οι διαδηλώσεις δεν έχουν τελειωμό. Αν το Λονδίνο είναι η πρωτεύουσα του θεάτρου, η Αθήνα είναι η πρωτεύουσα της διαδήλωσης, με 500 διαδηλώσεις στο κέντρο τον χρόνο. Η μόνη διαφορά είναι ότι για το θέατρο όλο και κάποιος τουρίστας μπορεί να πάει στο Λονδίνο αλλά για τις διαδηλώσεις οι μόνοι που μπορεί να έρθουν στην Αθήνα είναι μέλη της Πρωτοβουλίας Γένοβα 2001.
V for Vendetta
Οι συγκεντρώσεις των Αγανακτισμένων θα αφήσουν κάποιες σημαντικές επενέργειες. Πρώτον, τη συνείδηση στους βουλευτές ότι ο κόσμος δεν τους αντέχει ανεξαρτήτως σημαίας. Το μήνυμα πρέπει να το είχαν πάρει από τις περσινές διαδηλώσεις, αλλά στη δραπέτευση, μαζί με τις «ανιψιές» και τους συγγενείς που έχουν βολέψει ως υπαλλήλους της Βουλής μέσα από τα σκοτάδια του Εθνικού Κήπου, πρέπει να πήραν το μήνυμα που λεγόταν στο «V for Vendetta»: ότι οι πολίτες δεν πρέπει να φοβούνται τις κυβερνήσεις τους αλλά οι κυβερνήσεις τους πολίτες. Ασκηση κοινοβουλευτικής δημοκρατίας κάτω από το κράτος του φόβου δεν είναι δυνατή αλλά αυτοί έχουν την ευθύνη να αλλάξουν τα μυαλά του κόσμου, βγαίνοντας από τα Lexus και τον χρυσελεφάντινο πύργο του Συντάγματος στην πραγματική ζωή.