Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ελλάδας και των πιστωτών της επαναλήφθηκαν προχθές Τετάρτη, με επικεφαλής από την πλευρά των πιστωτών τον ειδικό σύμβουλο του προέδρου της γαλλικής τράπεζας BNP Paribas Ζαν Λεμιέρ και τον διευθύνοντα σύμβουλο του Ινστιτούτου Διεθνούς
Χρηματοοικονομικής Τσαρλς Νταλάρα. Σύμφωνα με το πρακτορείο Dow Jones Newswires, οι εκπρόσωποι των πιστωτών έχουν προσέλθει στις διαπραγματεύσεις με νέες βελτιωμένες προτάσεις σχετικά με το επιτόκιο των νέων ‘κουρεμένων’ τίτλων, οι οποίες βρίσκονται πολύ πιο κοντά στο αίτημα των Γερμανίας για χαμηλά επιτόκια – που συμφέρουν βεβαίως και την Ελλάδα. Όπως ανέφεραν πηγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πρακτορείο, οι πιστωτές είναι διατεθειμένοι να πάνε σε κυμαινόμενο επιτόκιο που θα αρχίσει χαμηλότερα του 4%, ίσως στο 3.6% και θα αυξάνεται ανά διετία, με το μέσο επιτόκιο να εκτιμάται περί το 4.25%.
Όλες αυτές όμως οι θετικές κατ’ αρχήν εξελίξεις προσκρούουν στη μειονότητα εκείνων των κατηγοριών ομολογιούχων της Ελλάδας που δεν συμμετέχουν τις διαπραγματεύσεις. Δηλαδή τα hedge funds που έχουν αγοράσει ελληνικά ομόλογα και που κατά τις δηλώσεις αρκετών παραγόντων του κλάδου, δεν πρόκειται να αποδεχτούν καμία συμφωνία για ένα PSI που θα περιλαμβάνει και κούρεμα 50% επί της ονομαστικής αξίας των ομολόγων και μείωση του επιτοκίου. Σε ανάλογη θέση με τα hedge funds βρίσκονται επίσης και κάποιες ασφαλιστικές εταιρείες, διαχειριστές συνταξιοδοτικών και άλλων κεφαλαίων που δεν έχουν κανένα κίνητρο να συγκατατεθούν με τους όρους της υπό διαπραγμάτευση συμφωνίας.
Οι επικεφαλής της επιτροπής των πιστωτών που διαπραγματεύεται με την Ελλάδα αντιπροσωπεύουν ομολογιούχους του ελληνικού κράτους που κατέχουν τίτλους περί τα 154 δις ευρώ από τα 260 δις συνολικά του ελληνικού ομολογιακού χρέους. Αν αφαιρέσουμε από αυτά το νούμερο τους τίτλους που κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, απομένουν 50 δις ευρώ τα οποία φαίνεται ότι βρίσκονται σε χέρια hedge funds, ασφαλιστικών εταιρειών και συνταξιοδοτικών ταμείων. Αυτοί είναι οι ιδιώτες πιστωτές που θα κληθούν να αποδεχτούν την συμφωνία που θα κλείσει η ελληνική κυβέρνηση με την αντιπροσωπεία των πιστωτών εν των υστέρων προκειμένου να πετύχει ο στόχος της εθελοντικής ανταλλαγής ομολόγων και να αποφευχθεί το ελληνικό χρεοστάσιο.
«Η προσδοκώμενη συμφωνία αποτελεί μια βραχυπρόθεσμη λύση. Οι αγορές θα ευχαριστηθούν για κάποιες μέρες ή για μια βδομάδα και στη συνέχεια θα πάμε στα σκληρά παιχνίδια», δήλωσε στέλεχος ενός hedge fund που κατέχει ελληνικά ομόλογα και δεν συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις. Το σκληρό παιχνίδι, κατά αυτόν, θα γίνει όταν θα κληθούν οι υπόλοιποι ομολογιούχοι, πέραν δηλαδή της επιτροπής των πιστωτών, να αποδεχτούν τη συμφωνία.
Ακόμη και τα μέλη της επιτροπής των πιστωτών αναγνωρίζουν ότι η διαδικασία είναι απίθανο να έχει ολοκληρωθεί πριν την κρίσιμη ημερομηνία της 20ης Μαρτίου, όπου υπάρχει η πρώτη μεγάλη λήξη ελληνικού ομολόγου για το 2012, ύψους 14.5 δις ευρώ.
«Δεν είμαστε πεπεισμένοι ότι οποιαδήποτε συμφωνία γίνει σήμερα θα είναι και η τελική», δήλωσε στους FT ο Ρόμπερτ Ροχ, διευθυντής έρευνας του hedge fund Gramercy που ήταν επικεφαλής των διαπραγματεύσεων των ομολογιούχων στην αναδιάρθρωση του χρέους της Αργεντινής το 2007. «Πρόκειται για μια διαπραγμάτευση με πολλούς παίκτες και αυτή τη στιγμή δεν είναι καν όλοι οι παίκτες στο τραπέζι». Το Gramercy είναι ένα από τα hedge funds που απέφυγαν τις αγορές ελληνικών ομολόγων, παρά το ότι διαπραγματεύονταν με πολύ μεγάλες εκπτώσεις στις τελευταίους μήνες, επειδή θεωρεί ότι οι ελληνικοί τίτλοι δεν είναι ακόμη αρκετά φτηνοί. «Η τελική λύση για την Ελλάδα θα είναι τουλάχιστον 2, 3, ή και 4 χρόνια εκτός αγορών και θα περιλαμβάνει δύο ή και παραπάνω γύρους ‘κουρέματος’ του ελληνικού χρέους μέχρι να φτάσουμε στην τελική λύση», τονίζει ο ίδιος.
Τα hedge funds με μεγάλες θέσεις στο ελληνικό χρέος είναι το Marathon, το Vega, το Greylock και το Saba. Πέραν των hedge funds όμως, όπως είπαμε, υπάρχουν κι άλλοι πιστωτές, μεταξύ αυτών ασφαλιστικές και συνταξιοδοτικά κεφάλαια, που μένουν εκτός επίσημων διαπραγματεύσεων. Για τους πιο πολλούς εξ αυτών οι τοποθετήσεις στα ελληνικά ομόλογα είναι μέχρι στιγμής ζημιογόνες.
Οι διάφορες επιλογές που θα έχει η Ελλάδα και οι σύμβουλοί της στην αναδιάρθρωση του χρέους της Lazards και Cleary Gottlieb, σε περίπτωση που δεν υπάρξει επαρκής συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών στη συμφωνία ανταλλαγής τίτλων, δεν είναι καθόλου ελκυστικές. Η βασική επιλογή είναι η εισαγωγή ρητρών συλλογικής δράσης με αναδρομική ισχύ στα ελληνικά ομόλογα. Και στη συνέχεια η χρησιμοποίηση αυτών των ρητρών ώστε να υποχρεωθεί η απρόθυμη μειοψηφία των ομολογιούχων να αποδεχτεί τους όρους.
Κάτι τέτοιο μπορεί όμως να προκαλέσει την ενεργοποίηση των ασφαλιστικών συμβολαίων, των λεγόμενων CDS, του ελληνικού χρέους και η κίνηση αυτή είναι επικίνδυνη για την Ευρώπη, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε ολοκληρωτική τραπεζική κρίση. Μέρος του προβλήματος είναι ότι πολλοί από τους άγνωστους πιστωτές της Ελλάδας έχουν αγοράσει ελληνικά ομόλογα ακριβώς στοχεύοντας στην ενεργοποίηση των CDS. Ιδίως ορισμένες ασφαλιστικές εταιρείες, σημειώνουν πηγές του Λονδίνου, έχουν αγοράσει ελληνικούς τίτλους σε μια προσπάθεια να αντισταθμίσουν ζημιές από την έκθεσή τους το 2010 και τώρα δεν έχουν κανένα κίνητρο να ‘καταπιούν’ μια οδυνηρή μείωση του ελληνικού χρέους. Με δυο λόγια, σημειώνουν, δεν έχουν όλοι οι πιστωτές της Ελλάδας λόγο να αποδεχτούν τους όρους της συμφωνίας επειδή θα υπάρχει η απειλή για τις ρήτρες συλλογικής δράσης. Αν ορισμένοι θεωρήσουν ότι θα υποχρεωθούν σε μια συμφωνία γιατί να δεχτούν τους όρους της και να μην ενεργοποιήσουν τα ασφαλιστικά τους συμβόλαια;
Ακόμη πάντως κι αν επιτευχθεί η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων και των διαδικασιών του ελληνικού κουρέματος ως το Μάρτιο, οι επιφυλάξεις μεταξύ των παραγόντων της αγοράς παραμένουν. Όπως έγραψε πέρσι το Emerging Sovereign Group, ένα hedge fund του αμερικανικού γίγαντα των private equity Carlyle προς τους πελάτες του: «Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί άνοιξαν το κουτί της Πανδώρας που τώρα φαίνεται ότι θα οδηγήσει στην ανατιμολόγηση των ρίσκων εθνικού χρεοστασίου σε ολόκληρη την Ευρωζώνη».
Δεν θα δίναμε και πολλή σημασία σε αυτό αν δεν είχαμε δει αυτή την πρωτοφανή αύξηση των σπρεντ των πορτογαλικών 10ετών ομολόγων κατά 250 μονάδες βάσης από την περασμένη βδομάδα, και μάλιστα σε μέρες που όλα τα σπρεντ της ευρωπαϊκής περιφέρειας κινούνταν πτωτικά. Κάτι μας λέει ότι μετά το ελληνικό κούρεμα – είτε εθελοντικό είτε υποχρεωτικό – θα αυξηθούν δραματικά τα σπρεντ της Πορτογαλίας, καθώς, όπως έχει προβλεφθεί, οι αγορές θα εστιάσουν σε αυτήν, φωτογραφίζοντας την αναδιάρθρωση του πορτογαλικού χρέους ως την επόμενη αναδιάρθρωση που θα λάβει χώρα στην ευρωπαϊκή περιφέρεια…
