Με νότα αισιοδοξίας το 2012

Του Γιώργου Καισάριου

Το πρώτο άρθρο που έγραψα σε αυτή τη στήλη ανέφερε ότι η όποια επιμήκυνση δεν θα μας λύσει κανένα πρόβλημα (διαβάστε: "Θα μας λύσει τα προβλήματα η επιμήκυνση;"). Στη συνέχεια, έχω γράψει άπειρες φορές ότι όλα αυτά τα τερτίπια που σκαρώνουν στην Ευρώπη δεν θα έχουν κανένα αποτέλεσμα διότι δεν έχουν καμία λογική. Τα νούμερα του financial engineering απλά δεν επαληθεύονται (διαβάστε: "Ποιος δεν αναμένει ένα κούρεμα;") ”Οι ευσεβείς πόθοι των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων ότι μπορεί να βρεθεί μια “συνολική λύση” και ρύθμιση για την Ελλάδα είναι αυταπάτες. Τα περί του να αγοραστεί ελληνικό χρέος από το ταμείο EFSF ή να αγοραστούν με κάποιο μαγικό τρόπο ομόλογα από την αγορά με πιστώσεις που θα εγγυηθούν από κάποιους και όλα αυτά τα τρελά που διαβάζουμε τον τελευταίο καιρό, δεν στέκουν. Και βέβαια αυτοί που παπαγαλίζουν (ή νομίζουν) ότι αυτό αποτελεί μια λύση για την Ελλάδα, ή δεν αντιλαμβάνονται το πώς δουλεύουν οι αγορές, ή απλά ελπίζουν σε μια τέτοια λύση διότι νομίζουν ότι θα σωθούν.”

Σας έχω εδώ κι ένα χρόνο πει ότι το κούρεμα πρέπει να γίνει άμεσα και πρέπει να είναι γενναιόδωρο. Ο ορισμός του γενναιόδωρου πέρσι ήταν 50% επί του συνόλου των ελληνικών ομολόγων που υπάρχουν. Αν δεν γίνει ένα κούρεμα άμεσα (έλεγα από πέρσι, αλλά και πριν το 2011) και συνεχίσουμε να απορροφούμε κεφάλαια από την τρόικα, τότε το κούρεμα επί των ομολόγων της αγοράς σύντομα θα πρέπει να φτάσει το 100% για να έχουμε πιθανότητες να γίνουμε βιώσιμοι.

Σήμερα λοιπόν έχουμε φτάσει σε αυτό το σημείο... στο σημείο εκείνο δηλαδή όπου ένα κούρεμα 50% επί του των ομολόγων της αγοράς δεν είναι αρκετό. Οι τακτικοί αναγνώστες της στήλης γνωρίζουν αυτή τη θέση εδώ και πολύ καιρό και δεν είναι κάτι το καινούργιο.

Πριν από λίγο καιρό (διαβάστε "Πόσο θα είναι το κούρεμα και πως θα επηρεαστεί το χρηματιστήριο") σας είπα ότι μια καλή πηγή μου είπε ότι το κούρεμα θα είναι τουλάχιστον 70% και δεν αποκλείεται έως 80%.

Ήδη από την Παρασκευή οι αναφορές από το ΔΝΤ, ότι ένα κούρεμα 50% δεν είναι αρκετό, έχουν ανοίξει τον δρόμο για ένα μεγαλύτερο κούρεμα και ουσιαστικά η πρόσφατη συμφωνία για ένα κούρεμα 50% πλέον δεν υφίσταται. Το ΔΝΤ ξέρει πολύ καλά ότι αν δεν κουρευτεί ο ιδιωτικός τομέας εδώ και τώρα, θα έρθει η ώρα του ιδίου του ΔΝΤ να πάρει κούρεμα και δεν θα μπορεί να πει και να κάνει τίποτα.

Το ΔΝΤ θέλει μεν να βοηθήσει την Ελλάδα, αλλά δεν μπορεί να το κάνει αυτό αν το χρέος της Ελλάδος δεν είναι βιώσιμο. Ένας τρόπος να γίνει βιώσιμο το ελληνικό χρέος είναι το κούρεμα να είναι όσο το δυνατόν μεγαλύτερο.Αλλά δεν φτάνει να είναι μεγάλο. Πρέπει να είναι τέτοιο ώστε το κόστος εξυπηρέτησης να μην υπερβαίνει το 3-4% του ΑΕΠ. Ως εκ τούτου, μια διαγραφή της τάξεως των 160 δισ. ευρώ (επί των ομολόγων των ιδιωτών) είναι στο όριο του να μπορεί να θεωρηθεί το χρέος μας βιώσιμο.

Οι Γερμανοί επίσης το ξέρουν. Σας έχω πει ότι οι Γερμανοί ήθελαν το κούρεμα από αρχές 2010, αλλά το εμπόδιο ήταν η ίδια η ελληνική κυβέρνηση (διαβάστε: "Μας χαρίζουν λεφτά αλλά εμείς λέμε όχι"). Προφανώς ο κύριος Παπανδρέου έλαβε υπόψη πολύ σοβαρά τις εκτιμήσεις του κυρίου Βενιζέλου, που έβγαινε συνέχεια στα παράθυρα και έλεγε ότι “βεβαίως είναι βιώσιμο το Ελληνικό χρέος”. Όσο βιώσιμο είναι το ελληνικό χρέος, άλλο τόσο βιώσιμο είναι η σημερινή δομή του πολιτικού μας συστήματος λέω εγώ.

Επίσης, είναι πλέον φανερό σε όλους ότι η διάλυση του ευρώ δεν είναι επιλογή. Όσοι εξακολουθούν και νομίζουν ότι οι Γερμανοί θα βγουν από την Ευρώπη ή ότι ετοιμάζονται να πετάξουν την Ελλάδα έξω από το ευρώ μάλλον τα έχουν μπερδέψει στη μετάφραση. Ναι μεν ορισμένοι ρίχνουν κάτι κούφιες απειλές εδώ και εκεί, αλλά η μπλόφα έχει και τα όρια της.

Αυτό που θέλω να πω είναι ότι όλοι πλέον αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα της μεγάλης διαγραφής του ελληνικού χρέους.

Έχω επίσης πει πολλές φορές ότι η αναστροφή των πραγμάτων (χρηματιστηριακά αλλά και στην πραγματική οικονομία) θα δούμε μόνο μετά από ένα μεγάλο κούρεμα και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Και τα δυο πλησιάζουν. Και όχι μόνο πλησιάζουν, αλλά μάλλον θα γίνουν νωρίτερα από ό,τι όλοι περιμέναμε. Στο βαθμό που το κούρεμα γίνει 80%, αυτό θα σημαίνει ότι η Ελλάδα θα είναι ταμειακά βιώσιμη, μετά από τα περίπου 80 δισ. ευρώ σε χρηματοδότηση που θα λάβουμε.

Στο βαθμό που καθαρίσουν οι τράπεζες τα προβληματικά τους δάνεια και γίνουν οι αντίστοιχες απομειώσεις ομολόγων, με αυξήσεις κεφαλαίου αντάξιες των διαγραφών αυτών, το τραπεζικό μας σύστημα θα είναι πλέον καθαρό και ίσως το πιο υγιές στην Ευρώπη. Αυτό θα σημαίνει ανάκαμψη στην πραγματική οικονομία. Όχι αμέσως, αλλά θα έχει μπει backstop στην ύφεση και έχουμε δικαίωμα προσδοκίας για ανάπτυξη ίσως και εντός του 2012!

Με λίγα λόγια, αν γίνουν όλα αυτά (και τα σημάδια που βλέπω είναι ότι ενδεχομένως να γίνουν όπως θα ήθελα), τότε δεν μένει τίποτα άλλο από την αναδιάρθρωση της κρατικής μηχανής για να γίνουμε τζιτζί...

Τέλος, για όσους ακόμα ανησυχούν για το τι ανταλλάγματα θα πρέπει να δώσουμε, σας έχω πει ότι το μόνο αντάλλαγμα που θέλουν οι Γερμανοί είναι να αναδιαρθρωθεί η ελληνική οικονομία για να μην μας νταντεύουν.

Η μείωση χρέους, η μείωση τόκων, το ΕΣΠΑ και η αναχρηματοδότηση που θα μας δώσουν, δεν συγκρίνεται με το οτιδήποτε έχουμε να τους δώσουμε. Είμαστε τόσο πολύ κερδισμένοι, που δεν αξίζει καν τον κόπο να το συζητάμε. Και στο βαθμό που το κούρεμα πράγματι επιβεβαιωθεί ότι είναι 80%, το αγγλικό δίκαιο είναι ένα πολύ μικρο τίμημα να πληρώσουμε.

Σας έχω πει ότι δεν είναι παράμετρος τι θέλουν οι πιστωτές μας, τι τους συμφέρει και τι ανταλλάγματα θέλουν. Τους άσσους τους κρατάμε εμείς. Το μόνο που ενδεχομένως  αυτοί μπορεί να κάνουν είναι μπλόφα. Ξέρουν όμως πολύ καλά ότι αν τραβήξουν την παρτίδα μέχρι το τέλος, θα βγουν χαμένοι διότι δεν έχουν δυνατό χαρτί.

Οι εξελίξεις δείχνουν να κινούνται πολύ θετικές για τα ελληνικά συμφέροντα. Και στο βαθμό που πολλά από αυτά που ακούμε και διαβάζουμε γίνουν, τότε νομίζω ότι το 2012 θα είναι μια σημαδιακή χρονιά γεμάτη θετικές εκπλήξεις.

Άρα θα μου επιτρέψτε να βλέπω το 2012 με θετική επιφυλακτικότατα. Και όσοι δεν βλέπουν τίποτα το θετικό σε μια αναδιάρθρωση του χρέους μας, ενθυμήστε ότι είναι και οι ίδιοι που δεν έβλεπαν το κούρεμα και που νόμιζαν ότι το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο.

Καλή χρονιά σε όλους.

george.kesarios@capital.gr

Πηγή:www.capital.gr