Σήμερα, ο ελληνικός λαός βιώνει αθροιστικά μια «βίαιη» φοροεπιδρομή, καθώς καλείται άμεσα (και κατ' εξακολούθηση) να συμβάλει στην πλήρωση των κενών που παρατηρούνται στα έσοδα του κράτους, αλλά και να βάλει «πλάτη» προκειμένου να εξυγιανθούν τα δημοσιονομικά μας μεγέθη και να προκύψει -στο τέλος του 2013- το πολυπόθητο πρωτογενές πλεόνασμα – ανάσα από τους ασφυκτικούς όρους της τρόικας των δανειστών μας.
Τριετία... φωτιά με φόρους άνω των 7 δισ. ευρώ
Οι φορολογούμενοι καλούνται, μέχρι το τέλος του 2013, να πληρώσουν εννέα φόρους με συνολικό ύψος περί τα 7 δισ. ευρώ.
Πρόκειται για φόρους που αφορούν στην ακίνητη περιουσία (κατοχή - διάθεση), στο εισόδημα, και επίσης περιλαμβάνουν την εισφορά αλληλεγγύης, το τέλος επιτηδεύματος, τα τέλη κυκλοφορίας και τον νεοεπιβληθέντα φόρο πολυτελείας στα οχήματα (βάσει ηλικίας και κυβισμού τους).
Α) Φόροι που αφορούν στην ακίνητη περιουσία
Εδώ υπολογίζονται οι φόροι ακινήτων (ΦΑΠ) για τα έτη 2011, 2012 και 2013, δηλαδή τα ποσά που θα καταβάλουν οι (περίπου 4 εκατ.) ιδιοκτήτες ακινήτων και πάσης φύσεως κτισμάτων και οικοπέδων (εντός σχεδίου πόλεως) συνολικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ. Να σημειωθεί ότι ο ΦΑΠ για το 2010 αφορούσε σε ακίνητα κ.λπ. αξίας άνω των 400.00 ευρώ.
Το Υπουργείο Οικονομικών υπολογίζει ότι το τελικό εισπραχθέν ποσό θα αγγίξει συνολικά τουλάχιστον το 1 δισ. ευρώ -περίπου 330 εκατ. κατ' έτος.
Στα τέλη Οκτωβρίου ξεκίνησε η καταβολή της τρίτης δόσης του ΦΑΠ των ετών 2011 και 2012, και η πρώτη δόση για τον ΦΑΠ του 2013. Η σχετική διαδικασία θα ολοκληρωθεί μέχρι τον Φεβρουάριο.
Τον περασμένο Μάιο απεστάλη και η 5η (τελευταία) δόση του Έκτακτου Ειδικού Τέλους Ηλεκτροδοτούμενων Ακινήτων (ΕΕΤΗΔΕ), μέσα στους λογαριασμούς της ΔΕΗ. Συνολικά, για το ΕΕΤΗΔΕ του 2012, μέσα στο καλοκαίρι που μας πέρασε, ο υπολογισμός του οικονομικού επιτελείου θεωρούσε ως εισπρακτέο περί το 1 δισ. ευρώ.
Επίσης, έως τον Δεκέμβριο υπολογίζεται ότι θα καταβληθούν οι τρεις από τις πέντε δόσεις του Έκτακτου Ειδικού Τέλους Ακινήτων (ΕΕΤΑ), μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, με τα έσοδα να υπολογίζονται σε 1,5 δισ. ευρώ για το 2013. Οι υπόλοιπες δύο δόσεις θα καταβληθούν κατά το 2014.
Από τον προηγούμενο Αύγουστο ξεκίνησε πάλι η αποστολή λογαριασμών της ΔΕΗ με τον ίδιο φόρο, με την διαφορά ότι αυτός μετονομάστηκε ως Ενιαίος Φόρος Ακινήτων (ΕΦΑΚ). Η αποστολή του θα ολοκληρωθεί σε πέντε δίμηνα. Ο συγκεκριμένος φόρος από το 2014 θα επιβάλλεται σε κάθε είδους ακίνητο, άσχετα με το εάν αυτό είναι σε ημιτελή κατάσταση, εάν ηλεκτροδοτείται ή αποφέρει στον κάτοχό του εισόδημα. Επίσης, θα επιβάλλεται και σε αγροτεμάχια (ακόμη κι αν αυτά έχουν χαρακτηριστεί ως δασικά), αλλά και σε ακίνητα που έχουν δημευθεί από το Ελληνικό Δημόσιο προκειμένου να απαλλοτριωθούν.
Β) Φόροι που αφορούν στο εισόδημα
Μέχρι τέλους του 2013, προκειμένου να ολοκληρωθεί η διαδικασία φορολόγησης εισοδημάτων, απομένει η εξόφληση των δύο τελευταίων δόσεων. Βέβαια, η μεγάλη καθυστέρηση στις εκκαθαρίσεις των φορολογικών δηλώσεων θα αναγκάσει περίπου 350.000 φορολογούμενους να εξοφλήσουν τυχόν οφειλές τους προς το Δημόσιο άπαξ, δηλαδή να πληρώσουν το συνολικό ποσό της οφειλής τους σε μία και μόνον δόση.
Ταυτόχρονα με τον προαναφερθέντα φόρο, θα πρέπει να καταβληθούν και η εισφορά αλληλεγγύης με το τέλος επιτηδεύματος ελευθέρων επαγγελματιών (το οποίο αυξήθηκε κατά 150 ευρώ, δηλαδή από 500 ευρώ ανήλθε στα 650 ευρώ). Να σημειωθεί ότι, όσον αφορά τις επιχειρήσεις, το τέλος επιτηδεύματος ανέρχεται στα 1.000 ευρώ.
Γ) Φόροι κατοχής - κυκλοφορίας οχημάτων
Πρόκειται για τα τέλη κυκλοφορίας των αυτοκινήτων (τετράτροχα και δίτριοχα), που θα καταβληθούν κατά το τελευταίο δίμηνο του έτους (ήδη λειτουργεί η σχετική ηλεκτρονική εφαρμογή του TAXIS), με συνολικά υπολογιζόμενα έσοδα περί το 1 δισ. ευρώ.
Επίσης, οι φόροι αυτής της κατηγορίας περιλαμβάνουν τον νεοσυσταθέντα φόρο πολυτελείας, για ΙΧ άνω των 1.929 cc και ηλικίας μικρότερης αυτής των 10 ετών, αλλά και αεροσκάφη και πισίνες, με εισπρακτικό στόχο περί τα 136 εκατ. ευρώ.
Σε διόγκωση τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο
Εύλογα συμπεραίνει κανείς ότι, δεδομένου της οικονομικής κρίσης (μειώσεις μισθών και συντάξεων, ανεργία), οι φορολογούμενοι έχουν εξαντλήσει την φοροδοτική τους δυνατότητα.
Σύμφωνα μάλιστα με στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών, ειδικά για τους φόρους επί της ακίνητης περιουσίας, ο δείκτης εισπραξιμότητας βρίσκεται στο 80% -με λίγα λόγια το αισιόδοξο σενάριο προβλέπει ότι μόνον οκτώ στους δέκα οφειλέτες θα καταφέρουν τελικά να εκπληρώσουν τις φοροδοτικές τους υποχρεώσεις. Άλλα στοιχεία από την ίδια πηγή αναφέρουν την προβλεπόμενη είσπραξη περίπου 2,9 δισ. ευρώ, από το ποσό των 3,5 δισ. ευρώ που αφορά σε βεβαιωμένους φόρους ακινήτων.
Η κατάσταση αυτή ασφαλώς οδηγεί σε ραγδαία διόγκωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο -κάτι που δικαίως ανησυχεί την τρόικα των δανειστών μας. Σύμφωνα με στοιχεία του ΥΠΟΙΚ, τα νέα ληξιπρόθεσμα χρέη ξεπέρασαν τα 5 δις. ευρώ, από τον Ιανουάριο του 2013. Και σε αυτό συνέβαλε όχι μόνο η αδυναμία των φορολογουμένων να ανταποκριθούν στις ολοένα αυξανόμενες υποχρεώσεις τους, αλλά και η ανικανότητα του εν λόγω υπουργείου να κατασταλάξει στις αλλαγές του φορολογικού συστήματος, ώστε οι αρμόδιες υπηρεσίες να προλάβουν μια αντίστοιχη οργάνωση των εισπρακτικών μηχανισμών τους.
Αυτό δεν πέρασε απαρατήρητο από τους ελεγκτές των Βρυξελλών, οι οποίοι σε έκθεσή τους κάνουν λόγο για «οπισθοβαρή κατανομή των φόρων στο δεύτερο ήμισυ της χρονιάς, που δημιουργεί τον κίνδυνο ο ρυθμός συλλογής των φόρων να πέσει κάτω από τους στόχους του προγράμματος».
Φόρος εισοδήματος: Εισπράξεις Σεπτεμβρίου κατά 50% περισσότερες από τις προβλεπόμενες
Σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, τον περασμένο Σεπτέμβριο τα ταμεία των εφοριών «ενδυναμώθηκαν» κατά 50% περισσότερο από τους στόχους του Μνημονίου. Συγκεκριμένα, έφτασαν το 1,12 δισ. ευρώ, ενώ οι εκτιμήσεις υπολόγιζαν περί τα 770 εκατ. ευρώ μόνον.
Σε αυτό συνέβαλε η παράταση υποβολής φορολογικών δηλώσεων αλλά και η συνεπακόλουθη καθυστέρηση στην διαδικασία εκκαθάρισής τους.
Όσον αφορά τα έσοδα από την φορολόγηση εισοδήματος φυσικών προσώπων, στο πρώτο εννεάμηνο του 2013 εισπράχθηκαν φόροι ύψους 5,45 δισ. ευρώ, έναντι στόχου 5,65 δισ. ευρώ (για το αντίστοιχο διάστημα).
Υπέρβαση στόχου σημειώθηκε και στους φόρους που κατέβαλαν τον Σεπτέμβριο τα νομικά πρόσωπα. Οι εισπραχθέντες φόροι ανήλθαν στα 210 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου 157 εκατ. ευρώ. Στο εννεάμηνο, από τα νομικά πρόσωπα οι εφορίες εισέπραξαν συνολικά 1,1 δισ. ευρώ -δηλαδή περίπου 70 εκατ. ευρώ περισσότερα σε σχέση με τον στόχο του Μνημονίου.
Από τους φόρους στην περιουσία, τον ίδιο μήνα, οι εφορίες εισέπραξαν 222 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου 285 εκατ. ευρώ. Στο εννεάμηνο, συνολικά οι εφορίες εισέπραξαν 2,01 δισ. ευρώ, έναντι στόχου του Μνημονίου για 1,95 δισ. ευρώ.
Δεν πληρώνουν οι «έχοντες και κατέχοντες»
Αντίθετα, πολύ «φτωχές» παρέμειναν και πάλι οι εισπράξεις από «άτομα μεγάλου πλούτου», αφού, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων τα έσοδα στο εννεάμηνο δεν ξεπέρασαν τα 36,4 εκατ. ευρώ.
Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση του ΥΠΟΙΚ, ως φορολογούμενου μεγάλου πλούτου λογίζονται που πληρούν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω κριτήρια:
- Η αξία της ακίνητης περιουσίας τους (του ιδίου, της συζύγου και των προστατευόμενων τέκνων), υπερβαίνει το ποσό των 2 εκατ. ευρώ.
- Η ετήσια δαπάνη διαβίωσης, σύμφωνα με τα τεκμήρια διαβίωσης (πισίνες, ΙΧ, κατοικίες κ.ά.) υπερβαίνει το ποσό των 150 χιλιάδων ευρώ.
- Τα ποσά που εμπίπτουν στο τεκμήριο απόκτησης περιουσιακών στοιχείων (δαπάνη για αφορά ακινήτων, ΙΧ, σκαφών αναψυχής κα) υπερβαίνουν το ποσό των 300.000 χιλιάδων ευρώ.
- Φορολογούμενοι στους οποίοι μετά το άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών εντοπίζονται πολύ υψηλές καταθέσεις που δεν έχουν δηλωθεί στην εφορία.
Βέβαια, εδώ συμπεριλαμβάνονται και οι εισπράξεις (ή μη) επί των βεβαιωμένων προστίμων για παραβάσεις κατά την επιχειρηματική δραστηριότητα. Αλλά, όπως και να έχει, το συμπέρασμα είναι και στην περίπτωση αυτή θλιβερό: Μόνον το 29% (10,5 εκατ. ευρώ) των φόρων έχουν εισπραχθεί από τους φορολογουμένους μεγάλου πλούτου, σε σύνολο 36,4 εκατ. ευρώ που αφορούσαν σε πρόστιμα, για το διάστημα του πρώτου εννεαμήνου 2013. Κυριότερη αιτία αυτής της εξέλιξης είναι οι απανωτές προσφυγές κατά των αποφάσεων των φορολογικών ελέγχων, καταβάλλοντας μόνον το μισό από το συνολικό επιβληθέν πρόστιμο.
Επιπλέον «κρυφό» χρέος περί τα 70 δισ. ευρώ – Η «αμαρτωλή» περίπτωση των εγγυήσεων
Δυστυχώς, οι εισπράξεις δεν είχαν πάντα την ευτυχή κατάληξη του περασμένου Σεπτεμβρίου. Ενδεικτικά, κατά την διάρκεια του 2012, το Ελληνικό Δημόσιο δεν κατάφερε να εισπράξει περί τα 55,3 δισ. ευρώ, επί συνόλου βεβαιωμένων φόρων ύψους περίπου 111 δισ. ευρώ. Με λίγα λόγια, οι εφορίες κατάφεραν να εισπράξουν περίπου ήμισυ των φόρων που είχε καταλογιστεί στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Αυτό είχε ως συνέπεια την επιβάρυνση του Δημοσίου με ένα επιπλέον χρέος περί τα 70 δισ. ευρώ, λόγω των εγγυήσεων που υποχρεώθηκε να παράσχει σε τράπεζες, ΔΕΚΟ και άλλες επιχειρήσεις (ιδιωτικές και δημόσιες). Αυτό αποκαλύπτεται πό την ετήσια έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου επί του απολογισμού και ισολογισμού του κράτους για το έτος 2012.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα όσα επισημαίνονται στην έκθεση:
- Μέσα στο 2012 το Ελληνικό Δημόσιο βεβαίωσε συνολικά φόρους 111 δισ. ευρώ, διέγραψε χρέη 1 δισ. ευρώ και άφησε ανείσπρακτο υπόλοιπο 55,3 δις. ευρώ. Το ανείσπρακτο ποσό καταδεικνύει «την επιτακτική ανάγκη της επίσπευσης των μέτρων για την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών και εκδίκασης των φορολογικών υποθέσεων».
- Η Ελλάδα επιβαρύνεται και με 70 δισ. ευρώ «κρυφό» δημόσιο χρέος. Κατά το μεγαλύτερο μέρος του (51 δισ. ευρώ) το ποσό αυτό είναι οι περίφημες «εγγυήσεις» που έχει δώσει το Δημόσιο, προκειμένου να δανειοδοτηθούν οι Τράπεζες από την ΕΚΤ αλλά και την Κεντρική Τράπεζα Ελλάδος μέσω του μηχανισμού ΕLA. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται επίσης και οι εγγυήσεις του Δημοσίου που δίδονται σε σειρά ΔΕΚΟ για να δανειοδοτηθούν. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι εγγυήσεις θεωρείται βέβαιο ότι θα καταπέσουν σε βάρος του Δημοσίου, αφού οι υποχρεωμένες ΔΕΚΟ δεν μπορούν να αποπληρώσουν τα δάνειά τους.
dealnews.gr
